GŁÓWNY URZĄD MIAR ul. Elektoralna 2, 00-950 Warszawa, tel. 581 95 32, fax 581 93 91, certification@gum.gov.pl
PRAWNA KONTROLA METROLOGICZNA PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH WCHODZĄCYCH W SKŁAD WYPOSAŻENIA STACJI KONTROLI POJAZDÓW Małgorzata Skoczylas
GŁÓWNY URZĄD MIAR Urząd administracji rządowej Narodowy instytut metrologiczny Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. – Prawo probiercze Zarządzenie MGPiPS z dnia 8 lipca 2003 r. w sprawie nadania statutu Głównemu Urzędowi Miar
PION METROLOGII NAUKOWEJ I PRZEMYSŁOWEJ Zakład Długości i Kąta Zakład Akustyki, Drgań i Promieniowania Optycznego Zakład Masy i Siły Zakład Metrologii Elektrycznej Zakład Fizykochemii
PION METROLOGII PRAWNEJ Jednostka Certyfikująca Samodzielne Laboratorium do spraw Tachografów Samochodowych Biuro Legislacyjne
JEDNOSTKA CERTYFIKUJĄCA Laboratorium Badania Gazomierzy Laboratorium Badania Wodomierzy Laboratorium Badania Instalacji Pomiarowych do Cieczy Innych niż Woda Laboratorium Badania Ciepłomierzy Laboratorium Badania Analizatorów Gazów
JEDNOSTKA CERTYFIKUJĄCA Laboratorium Badania Taksometrów Laboratorium Badania Oprogramowania Laboratorium Badania Wag i Przyrządów do Pomiaru Długości Laboratorium Badania Liczników Energii Elektrycznej Laboratorium Badań Środowiskowych
ZADANIA GUM Zapewnienie wzajemnej zgodności i wymaganej dokładności wyników pomiarów wykonywanych w Polsce oraz ich zgodności z międzynarodowym systemem miar
WSPÓLNE ZADANIA OBU PIONÓW Inicjowanie, określanie kierunków i prowadzenie prac badawczo–rozwojowych w dziedzinie miar Budowa, dokumentowanie i utrzymywanie wzorców odniesienia GUM oraz zapewnienie ich powiązania z wzorcami innych państw poprzez porównania międzynarodowe
Opracowywanie metod pomiarowych oraz projektowanie i budowa stanowisk pomiarowych Opracowywanie projektów aktów prawnych dotyczących kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych
Wykonywanie pomiarów (badań) związanych z zatwierdzeniem typu, legalizacją lub wzorcowaniem przyrządów pomiarowych Wykonywanie ekspertyz przyrządów pomiarowych Współpraca z międzynarodowymi organizacjami i instytucjami metrologicznymi
DODATKOWE ZADANIA PIONU METROLOGII NAUKOWEJ I PRZEMYSŁOWEJ Budowa, dokumentowanie i utrzymywanie państwowych wzorców jednostek miar oraz zapewnienie ich powiązania z wzorcami międzynarodowymi przez udział w porównaniach międzynarodowych Prowadzenie prac z zakresu przedstawiania charakterystyk przyrządów pomiarowych oraz wszelkich zagadnień związanych z wyrażaniem niepewności pomiarów
DODATKOWE ZADANIA JEDNOSTKI CERTYFIKUJĄCEJ Udział w kontroli stosowania przepisów prawnych w dziedzinie miar oraz kontroli właściwego stosowania przyrządów pomiarowych Udział w procedurze udzielania przez Prezesa upoważnień do legalizacji ponownej określonych rodzajów przyrządów pomiarowych Udział w procedurze tworzenia i znoszenia przez Prezesa punktów legalizacyjnych
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA W ZAKRESIE PODSTAWOWYCH ZAGADNIEŃ METROLOGII ORAZ ZAGADNIEŃ METROLOGII PRAWNEJ Międzynarodowy Komitet Miar (CIPM) Generalna Konferencja Miar (CGPM) Międzynarodowe Biuro Miar (BIPM) Międzynarodowy Komitet Metrologii Prawnej (CIML) Międzynarodowe Biuro Metrologii Prawnej (BIML) Międzynarodowa Organizacja Metrologii Prawnej (OIML) Europejska Współpraca w dziedzinie Metrologii Prawnej (WELMEC)
UDZIAŁ W PORÓWNANIACH MIĘDZYNARODOWYCH EUROMET – Europejska Współpraca w dziedzinie Wzorców Jednostek Miar EUROLAB – Organizacja do spraw Badań w Europie
Analizatory spalin samochodowych Mierniki poziomu dźwięku Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 1 lutego 2005 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów (Dz. U. Nr 25, poz. 209) Analizatory spalin samochodowych Mierniki poziomu dźwięku Manometry do pomiaru ciśnienia w ogumieniu pojazdów mechanicznych
Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (t. j. Dz. U Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. – Prawo o miarach (t.j. Dz. U. Nr 243 z 2004 r., poz. 2441) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 lutego 2003 r. w sprawie przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz rodzajów przyrządów, które są legalizowane bez zatwierdzenia typu (Dz. U. Nr 41, poz. 351 i Dz. U. Nr 82 z 2004 r., poz. 754)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych (Dz. U. Nr 77, poz. 730) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać analizatory spalin samochodowych (Dz. U. Nr 7 z 2004 r., poz. 58)
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 kwietnia 2004 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać mierniki poziomu dźwięku (Dz. U. Nr 94, poz. 915) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 września 2003 r. w sprawie wymagań metrologicznych, którym powinny odpowiadać manometry do pomiaru ciśnienia w ogumieniu pojazdów mechanicznych (Dz. U. Nr 180, poz. 1763)
HARMONIZACJA PRAWA TECHNICZNEGO W RAMACH WSPÓLNOTY EUROPEJSKIEJ Swobodny przepływ produktów Zwalczanie barier w handlu
ZASADY NOWEGO PODEJŚCIA W DZIEDZINIE HARMONIZACJI TECHNICZNEJ I NORMALIZACJI Harmonizacja ustawodawcza ograniczona do podstawowych wymagań, które musi spełniać wyrób wprowadzony na rynek Wspólnoty, jeśli ma korzystać z sprawa swobodnego przepływu w jej obrębie
Specyfikacje techniczne produktów spełniających podstawowe wymagania przedstawione w dyrektywach będą określone w normach zharmonizowanych lub dokumentach normatywnych Zastosowanie norm zharmonizowanych lub dokumentów normatywnych pozostaje dobrowolne, a producent może zawsze zastosować inne specyfikacje techniczne celem wypełnienia wymagań
Wyroby wytworzone zgodnie z normami zharmonizowanymi lub dokumentami normatywnymi korzystają z domniemania zgodności z odpowiednimi wymaganiami zasadniczymi dyrektywy Tylko wyroby spełniające wymagania zasadnicze mogą być wprowadzone do obrotu lub użytkowania Producenci mogą wybierać między różnymi procedurami oceny zgodności przewidzianymi dla określonego wyrobu przez daną dyrektywę
PODEJŚCIE MODUŁOWE – PODZIAŁ PROCEDURY OCENY ZGODNOŚCI NA SZEREG ODDZIELNYCH OPERACJI, TZW. MODUŁÓW
Moduły różnią się w zależności od stopnia zaawansowania wyrobu (projekt, prototyp, produkcja seryjna) Moduły różnią się w zależności od sposobu oceny (na podstawie kontroli dokumentacji, badania typu, legalizacji, zapewnienia jakości) Moduły różnią się w zależności od jednostki prowadzącej ocenę (producent lub jednostka notyfikowana)
Nowe instytucje wynikające z nowego podejścia Jednostki notyfikowane Komitet Stały do spraw Norm i Regulacji Technicznych Nadzór rynku
Dotychczasowe wprowadzanie w Polsce dyrektyw starego i nowego podejścia dotyczących przyrządów pomiarowych Dyrektywa starego podejścia 86/217/EWG dotycząca manometrów do pomiaru ciśnienia w ogumieniu pojazdów mechanicznych Dyrektywa nowego podejścia 90/384/EWG (znowelizowana dyrektywą 93/68/EWG) dotycząca wag nieautomatycznych (NAWI)
73/23/EWG – urządzenia niskiego napięcia – LVD Wdrożone przez ustawodawstwo polskie dyrektywy nowego podejścia mające znaczenie dla wyrobów mechanicznych i elektrycznych: 73/23/EWG – urządzenia niskiego napięcia – LVD 98/37/WE – urządzenia mechaniczne – MD 89/336/EWG – kompatybilność elektromagnetyczna – EMC
Dyrektywa 2004/22/WE z dnia 31 marca 2004 r Dyrektywa 2004/22/WE z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów pomiarowych (MID) obejmuje następujące przyrządy: Wodomierze Gazomierze (oraz przeliczniki) Liczniki energii elektrycznej Ciepłomierze Instalacje pomiarowe do cieczy innych niż woda Wagi automatyczne Taksometry Miary materialne Przyrządy do pomiaru wymiarów Analizatory spalin samochodowych
Dyrektywa 2004/22/WE – MID Załącznik I – Wymagania zasadnicze Załączniki A, A1, B, C, C1, D, D1, E, E1, F, F1, G, H i H1 opisują poszczególne moduły oceny zgodności Załączniki od MI–001 do MI–010 są poświęcone wymaganiom specyficznym określonym dla poszczególnych przyrządów pomiarowych objętych przez dyrektywę Załącznik MI–010 dotyczy analizatorów spalin samochodowych
Dopuszczalne procedury oceny zgodności przewidziane dla analizatorów spalin samochodowych B + F lub B + D lub H1
B – Badanie typu prowadzone przez jednostkę notyfikowaną Badanie wzoru typu reprezentatywnego dla przewidywanej produkcji kompletnego przyrządu pomiarowego Badanie wzorów typu reprezentatywnych dla przewidywanej produkcji jednej lub większej liczby znaczących elementów przyrządu pomiarowego wraz z oceną projektu pozostałych elementów przyrządu przez analizę dokumentacji technicznej Ocena projektu przyrządu pomiarowego przez analizę dokumentacji technicznej, bez badania wzoru typu
D – Deklaracja zgodności z typem na podstawie zapewnienia jakości procesu produkcyjnego Producent powinien działać na podstawie zatwierdzonego przez jednostkę notyfikowaną systemu jakości produkcji, kontroli wyrobów finalnych i badań przyrządu pomiarowego Producent podlega nadzorowi sprawowanemu przez jednostkę notyfikowaną
F – Deklaracja zgodności z typem na podstawie weryfikacji wyrobu Jednostka notyfikowana wybrana przez producenta przeprowadza odpowiednie oględziny i badania, aby sprawdzić zgodność przyrządu pomiarowego z typem opisanym w certyfikacie badania typu i wymaganiami dyrektywy Moduł F jest odpowiednikiem legalizacji pierwotnej
H1 –Deklaracja zgodności na podstawie pełnego zapewnienia jakości oraz badania projektu Producent powinien działać na podstawie zatwierdzonego przez jednostkę notyfikowaną systemu jakości dla projektu, produkcji i kontroli wyrobu finalnego oraz badań danego przyrządu pomiarowego Producent podlega nadzorowi sprawowanemu przez jednostką notyfikowaną Jednostka notyfikowana bada projekt techniczny przyrządu pomiarowego i wydaje odpowiedni certyfikat
Dziękuję Państwu za uwagę