Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Koncepcja Zrównoważonego Rozwoju polega na podejmowaniu takich decyzji dotyczących wykorzystania środowiska i zasobów naturalnych, by umożliwić korzystanie z nich również przyszłym pokoleniom. Z Koncepcją tą związane są dwie inne koncepcje. Są to koncepcje technologii małoodpadowych i wyrobów bezpiecznych dla środowiska. Koncepcja Zrównoważonego Rozwoju to nie tylko racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych, ale łączenie wymagań ochrony środowiska ze względami ekonomicznymi. Należy więc podejmować takie decyzje, by nie tylko oszczędzać środowisko i jego zasoby, ale jeszcze uzyskiwać dodatkowe korzyści ekonomiczne.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Hierarchia działań dla minimalizacji odpadów Edukacja ekologiczna, Badanie rynku, 1.Wprowadzanie nowych technologii, 2.Zapobieganie, Jakościowe (lepsza jakość surowców), Ilościowe (mniejsze zużycie, rezygnacja z niektórych surowców), 3.Kierowanie produktu do ponownego przerobu (regeneracja), 4.Odzyskiwanie surowców do ponownego wykorzystania, 5.Konwersja termiczna (piroliza, zgazowanie), odzyskiwanie surowca do syntez 6.Spalanie (recykling energetyczny), 7.Składowanie.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Zasady zielonej chemii 1. Lepiej zapobiegać tworzeniu zanieczyszczeń i odpadów niż je unieszkodliwiać. 2. Syntezy powinny być projektowane w taki sposób, aby do końcowego produktu wprowadzić jak najwięcej materiałów wyjściowych. 3. Tam, gdzie to tylko możliwe, syntezy chemiczne powinny być przeprowadzane z udziałem reagentów i materiałów nietoksycznych lub o nieznacznej toksyczności. 4. Powinno się dążyć do wytwarzania produktów alternatywnych, które zachowując swoje funkcje (np. lecznicze lub owadobójcze), są nietoksyczne. 5. Substancje pomocnicze (rozpuszczalniki. czynniki rozdzielania) powinny być wyeliminowane, a tam gdzie to niemożliwe należy stosować substancje nieszkodliwe. 6. Niezbędna jest szczegółowa analiza i konieczność minimalizowania nakładów energetycznych. Należy dążyć do prowadzenia syntez chemicznych w temperaturze i pod ciśnieniem otoczenia. 7. Gdzie tylko jest to możliwe, powinno się dążyć do stosowania surowców odnawialnych. 8. Należy unikać tam gdzie możliwe, blokowania grup funkcyjnych w celu zapobieżenia reakcjom ubocznym przez zastosowanie wysoce selektywnych katalizatorów, w tym enzymów. 9. Reakcje katalityczne (szczególnie wysoko selektywne) powinny być przedmiotem preferencji. 10. Należy dążyć do produkcji materiałów chemicznych, ulegających biodegradacji po zużyciu. 11. Niezbędne jest rozwijanie analitycznych metod „on line„, umożliwiających ciągły monitoring produkcji, w aspekcie zapobiegania powstawaniu niebezpiecznych substancji. 12. Reagenty oraz sposoby ich wykorzystania w procesie chemicznym powinny być tak dobrane, aby w jak największym stopniu zmniejszyć ryzyko wypadków chemicznych, w tym wycieków niebezpiecznych substancji, wybuchów i pożarów. Zasady zielonej chemii 1. Lepiej zapobiegać tworzeniu zanieczyszczeń i odpadów niż je unieszkodliwiać. 2. Syntezy powinny być projektowane w taki sposób, aby do końcowego produktu wprowadzić jak najwięcej materiałów wyjściowych. 3. Tam, gdzie to tylko możliwe, syntezy chemiczne powinny być przeprowadzane z udziałem reagentów i materiałów nietoksycznych lub o nieznacznej toksyczności. 4. Powinno się dążyć do wytwarzania produktów alternatywnych, które zachowując swoje funkcje (np. lecznicze lub owadobójcze), są nietoksyczne. 5. Substancje pomocnicze (rozpuszczalniki. czynniki rozdzielania) powinny być wyeliminowane, a tam gdzie to niemożliwe należy stosować substancje nieszkodliwe. 6. Niezbędna jest szczegółowa analiza i konieczność minimalizowania nakładów energetycznych. Należy dążyć do prowadzenia syntez chemicznych w temperaturze i pod ciśnieniem otoczenia. 7. Gdzie tylko jest to możliwe, powinno się dążyć do stosowania surowców odnawialnych. 8. Należy unikać tam gdzie możliwe, blokowania grup funkcyjnych w celu zapobieżenia reakcjom ubocznym przez zastosowanie wysoce selektywnych katalizatorów, w tym enzymów. 9. Reakcje katalityczne (szczególnie wysoko selektywne) powinny być przedmiotem preferencji. 10. Należy dążyć do produkcji materiałów chemicznych, ulegających biodegradacji po zużyciu. 11. Niezbędne jest rozwijanie analitycznych metod „on line„, umożliwiających ciągły monitoring produkcji, w aspekcie zapobiegania powstawaniu niebezpiecznych substancji. 12. Reagenty oraz sposoby ich wykorzystania w procesie chemicznym powinny być tak dobrane, aby w jak największym stopniu zmniejszyć ryzyko wypadków chemicznych, w tym wycieków niebezpiecznych substancji, wybuchów i pożarów.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Gdzie tylko jest to możliwe, powinno się dążyć do stosowania surowców odnawialnych.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Surowce odnawialne. Surowce roślinne i zwierzęce · Węglowodany · cukry proste, np.glukoza · dwucukry, np. sacharoza · skrobia (wielocukier) · celuloza (wielocukier) · bawełna (celuloza) · Oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce · Białka · kolagen (ze ścięgien, kości, chrząstek, rogów, łusek ryb), · żelatyna, · kazeina (z mleka), · wełna, jedwab, · skóra odpady organiczne

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Odnawialne źródła energii charakteryzują się tym, że nie ulegają wyczerpaniu w dostępnej nam perspektywie czasu. Do takich źródeł pierwotnych zalicza się: termojądrową aktywność słoneczną, reakcje rozpadu jąder pierwiastków we wnętrzu ziemi grawitacyjne oddziaływanie Księżyca i Słońca z Ziemią. Do zewnętrznej granicy atmosfery Ziemi dociera ze Słońca promieniowanie o mocy W. Jest to około razy więcej niż moc wszystkich zainstalowanych przez człowieka urządzeń. Około 23% mocy tego strumienia energii jest zużywane na parowanie oceanów, powstawanie wiatrów, fotosyntezę i rozwój życia na Ziemi. Moc energii pochodzącej z jądra ziemi wynosi około W, a moc oddziaływań grawitacyjnych na powierzchni Ziemi około W. Odnawialne źródła energii

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Projektowanie technologii małoodpadowych i wyrobów bezpiecznych dla środowiska. Rozwiązywanie problemów ochrony środowiska na końcu procesu produkcyjnego, jak to się teraz mówi ”na końcu rury”, to już powinna być przeszłość. Właściwy sposób podejścia do sprawy produkcji to zapobieganie niepożądanym skutkom. To zapobieganie musi obejmować cały cykl produkcji i użytkowania od projektowania, poprzez wybór surowców, produkcję, dystrybucję, konsumpcję wyrobu, zbiórkę, przechowywanie, obróbkę odpadów, powtórne wykorzystanie, odzysk surowców, po ostateczne usunięcie pozostałości i odpadów.

Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 11 Problem minimalizacji odpadów 1 Technologie mało- i bezodpadowe Bariery zamykania cykli materiałowych Najpoważniejsze bariery zamykania cykli materiałowych to: 1. niepewność co do wielkości ryzyka ekonomicznego; 2. niewystarczająca współpraca wytwórców i kupujących w zakresie wyborów proekologicznych; 3. brak zapotrzebowania na produkty regenerowane; 4. brak infrastruktury do wprowadzania produktów i materiałów do ponownego użytku; 5. brak odpowiednich ekspertyz w przemyśle i odpowiedniej intrastruktury rozpowszechniania informacji; 6. brak odnośnej wiedzy np. brak kryteriów oceny wpływu niektórych metod produkcji na środowisko i ich konsekwencji społecznych; 7. brak wyraźnego zapotrzebowania społecznego na technologie i produkty proekologiczne; 8. słaba koordynacja działań poszczególnych rządów w zakresie polityki ekologicznej; 9.brak gotowości politycznej do skutecznego rozwiązywania wymienionych problemów.