Teoria praw własności. Na podstawie: „Property Rigts and Economic Theory: A Survey of Recent Literature” (E.G.Furubotn), „Ownership and the Nature of the Firm” (L.Putterman)

Teoria praw własności podkreśla znaczenie indywidualnych i transferowalnych praw własności dla efektywnej alokacji zasobów w gospodarce prawa te są sposobem uwewnętrzniania niekoordynowanych przez rynek efektów zewnętrznych

Prawa własności dotyczą relacji między ludźmi – pokazują pozycję poszczególnych jednostek umowy kontraktowe – wymiana praw własności do dóbr prawa własności a wynik ekonomiczny

Prawa własności na prawo własności składa się: prawo do korzystania z dobra prawo do wpływu na formę i istotę dobra prawo do częściowego bądź całkowitego zbycia tych praw wyłączność prawa własności ogranicza państwo osłabienie praw własności a zachowanie jednostki

Prywatne prawa własności a alokacja środków im precyzyjniej określone prawa własności, tym mniejsza niepewność i większa efektywność rozwój technologiczny i zmiany w produktywności zasobów a prawa własności

WŁAŚCICIELE Firma pracownicza Właściciel menedżerem Spółki z wieloma udziałowcami Firmy państwowe

Firma pracownicza Małe środki finansowe udziałowca Problem decyzyjny – rozmycie odpowiedzialności Brak kontroli menedżerów – wysokie koszty dla jednostki Kontrolujący są kontrolowani przez kontrolowanych ;)

Właściciel menedżerem Optymalna sytuacja Zbieżność celi właściciela i menadżera – ta sama osoba Motywacja – zarobi jak firma będzie zarabiać Brak kosztów i problemów z niedoskonałością kontroli

Spółki z wieloma udziałowcami Większe rozdrobnienie właścicieli wpływa ujemnie na wartość spółki – tak jak przy firmach pracowniczych Właściciele muszą zarządzać poprzez menadżera

Menedżerowie Następuje przekazanie praw do zarządzania, kontroli i karania pracowników Zawsze kierują się własnym interesem, a więc nie zawsze interesem firmy i właściciela Pokusa zwiększania własnych zarobków kosztem firmy Większa ilość menedżerów w firmie wywołuje efekt konkurencji

Rynek Menedżerów Przy małej ilości kandydatów, rosną koszty zatrudniania większej ilości kierowników Większa ilość menedżerów w firmie wywołuje efekt konkurencji: Obniżenie kosztów zatrudnienia Zwiększenie wydajności pracy Mniejsza skłonność do nadużyć

Menedżerowie w firmach non profit Non profit – brak zarobków, co mierzyć Funkcja urzytecznośći a nie zysku Większe koszty kontroli, przez niewymierność celi

Firmy państwowe Bardzo silny właściciel – możliwość niszczenia rynku Korzystne przepisy Utrudnianie pracy konkurencji Dobro społeczne jako kryterium, rozrost sztucznych kosztów Silny właściciel, ale nie może dokładnie kontrolować menedżerów