PRAWO ADMINISTRACYJNE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

Formy działania administracji publicznej Dawny podział form działania administracji publicznej: Akty władzy publicznej; Czynności administracyjne; Działania administracji publicznej

Formy działania administracji publicznej Ad. 1-2 - Akty władzy publicznej oraz czynności administracyjne – nakierowane na styczność z podmiotami pozostającymi poza administracją publiczną. Ad. 3 – Działania administracji publicznej jedynie pośrednio wpływają na podmioty zewnętrzne, związane były z wykonywaniem zadań publicznych np. zwalczanie chorób, rozruchów.

Formy działania administracji publicznej Podstawowy podział tych form: Akt administracyjny; Akt normatywny; Formy działań faktycznych; Umowy; Milczenie administracji

Formy działania administracji publicznej Akt administracyjny Działanie organu administracji publicznej; W oparciu o wyraźne przepisy prawa; Na podstawie ustalonego stanu faktycznego; Podejmowane w sposób władczy i jednostronny; Rozstrzyga o prawach lub obowiązkach konkretnego adresata.

Formy działania administracji publicznej Definicja aktu administracyjnego: 1. Sformalizowany – w wyniku postępowania; 2. Objaw woli organu – na podstawie i w granicach przepisów prawa; 3. Skierowany do zindywidualizowanego adresata; 4. W konkretnej sprawie; 5. Z reguły w sferze prawa administracyjnego.

Formy działania administracji publicznej Ad. 1-2 – SFORMALIZOWANA WOLA ORGANU Przepisy prawa wyraźnie upoważniają organ; Przepisy określają tryb wydania rozstrzygnięcia; Przepisy określają zasady kontroli tych rozstrzygnięć; Przepisy prawa określają formę rozstrzygnięcia jako akt administracyjny

Formy działania administracji publicznej Ad. 3 - ADRESTAT AKTU ADMINISTRACYJNEGO - Obywatel, inny podmiot prawa prywatnego, lub inny podmiot prawa publicznego.

Formy działania administracji publicznej Prawidłowy akt administracyjny musi być zgodny z: Prawem materialnym – dotyczy praw i obowiązków określonych w prawie materialnym; Prawem ustrojowym – kompetentny organ; Prawem procesowym – w odpowiednim trybie.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: Akty konstytutywne; Akty deklaratoryjne.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: Akty administracyjne zewnętrzne; Akty administracyjne wewnętrzne.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: Akty administracyjne związane; Akty administracyjne swobodne.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: Akty administracyjne za zgodą; Akty administracyjne bez zgody.

Formy działania administracji publicznej Akty administracyjne za zgodą/bez zgody adresata Zgoda jest wyrażana „przedwstępnie” np. poprzez wcześniejsze złożenie wniosku; Brak zgody ma miejsce – w przypadku aktów wydawanych z urzędu.

Formy działania administracji publicznej Podział aktów administracyjnych: Akty rodzące bezpośrednie skutki cywilnoprawne; Akty wywołujące pośrednio skutki cywilnoprawne.

Formy działania administracji publicznej Akty rodzące bezpośrednie/ pośrednio skutki cywilnoprawne Bezpośrednio - np. Decyzja o wywłaszczeniu – skutkuje przeniesieniem prawa własności Pośrednio – decyzja jest warunkiem zawarcia umowy np. decyzja o przydziale lokalu warunkuje zawarcie umowy najmu.

Formy działania administracji publicznej Akt administracyjny – podejmowanie rozstrzygnięcia Ustalenie składników stanu faktycznego; Ustalenie treści stosowanych norm prawa; Subsumpcję – zbadanie, czy stan faktyczny pasuje do stanu prawnego; Ustalenie skutków prawnych

Formy działania administracji publicznej SAMODZILNOŚĆ ORGANU Organ może być samodzielny w zakresie: określania stanu faktycznego; Wykładni prawa (stosowanych przepisów); Wyborze treści rozstrzygnięcia; Wartościowaniu związanym z tym wyborem.

Formy działania administracji publicznej SAMODZILNOŚĆ ORGANU Samodzielność organu jest ograniczona przez: Przepisy prawa; Orzecznictwo.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE Najpełniejszy rodzaj samodzielności organu; Udzielana na podstawie BLANKIETOWEJ NORMY PRAWNEJ – dyspozycja w tej normie prawnej jest dysjunkcyjna – czyli w warunkach określonych w hipotezie – organ może podjąć np. dwa różne rozstrzygnięcia; Norma blankietowa – upoważnia organ do takiego rozstrzygnięcia.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE W przypadku uznania, bez względu na wybór organu – będzie to wybór zgodny z prawem. Swoboda ta jest jednak ograniczona – organ powinien uwzględnić interes publiczny oraz interes prawny innych podmiotów – w ten sposób, że organ określa cel rozstrzygnięcia w tym celu powinien zmierzać.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE Przepisy prawa określają mierniki – pozwalające organowi określić cel do jakiego powinien zmierzać – mierniki te są wartościami: Wartościami poza systemem prawa; Wartościami określonymi w prawie.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE Ograniczenie samodzielności organu dotyczącej uznania administracyjnego poprzez określenie: Zakresu samodzielności; Kierunki działania organu. Ograniczenia te są określone z reguły w normach blankietowych, dookreślony w innych normach pr. materialnego, pr. ustrojowego, pr. procesowego.

Formy działania administracji publicznej UZNANIE ADMINISTRACYJNE Kontrola uznania administracyjnego obejmuje jedynie badanie, czy organ nie przekroczył zakresu uznania administracyjnego; Kontrola nie obejmuje oceny rozstrzygnięcia, jeżeli było ono podjęte w granicach tego uznania administracyjnego.

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE Od uznania administracyjnego należy odróżnić pojęcie nieoznaczone; Pojęcie nieoznaczone, to np. interes publiczny, ład przestrzenny.

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE Pojęcie nieoznaczone jest oparte na normie blankietowej – upoważnienie organu do samodzielnej interpretacji tych pojęć

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE Samodzielność poznawcza – pojęcie nieoznaczone Samodzielność wartościująca – uznanie administracyjne

Formy działania administracji publicznej POJĘCIE NIEOZNACZONE Także pojęcia nieoznaczone są objęte kontrolą: W toku postępowania administracyjnego; Przez sąd administracyjny.

Formy działania administracji publicznej WADLIWOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Wadliwy akt administracyjny: Zawiera błędy pisarskie, rachunkowe – wymagane jest ich sprostowanie, wyjaśnienie. akt naruszający przepisy prawa materialnego, ustrojowego oraz procesowego – wymagane jest ich zmiana / uchylenie.

Formy działania administracji publicznej Wadliwość może mieć miejsce na etapie: Niewłaściwym ustaleniu stanu faktycznego; Błędnej wykładni prawa Niewłaściwym zastosowaniu prawa, w tym: - zastosowaniu niewłaściwego przepisu; - niezastosowaniu właściwego przepisu; - zastosowaniu przepisu, w sytuacji kiedy nie trzeba stosować danego przepisu prawa.

Formy działania administracji publicznej Wadliwość aktów administracyjnych jest stopniowalna: Można poprawić wady w toku postępowania odwoławczego; Można poprawić za pomocą wznowienia postępowania; Wadliwość dotyczącą nieważności aktu; Wady powodujące nieistnienie aktu w porządku prawnym.

Formy działania administracji publicznej Ad. 1 – AKTY ADM. WZRUSZALNE Naruszają prawo materialne i procesowe, ale nieznacznie; Pozostają skuteczne do czasu ich zmiany/uchylenia; Z tym żądaniem może wystąpić adresat aktu; Zmiana następuje od chwili zmiany – ex nunc.

Formy działania administracji publicznej DOMNIEMANIE WAŻNOŚCI AKTU ADM. Akt administracyjny jest uznawany za obowiązujący, dopóki w odpowiednim trybie nie zostanie uchylony / zmieniony; Przyczyna – brak domniemania zakłócałby funkcjonowanie administracji i adresatów tych aktów.

Formy działania administracji publicznej Ad. 4 - NIEAKTY – są to akty podjęte: Przez organy oczywiście niewłaściwe; Z pominięciem wszelkiej procedury; - Nieakty nie leżą w sferze prawa.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Trwałość wyznaczona momentem doręczenia; Trwałość ze względu na ostateczność decyzji; Trwałość ze względu na prawomocność decyzji.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Ad. 1 Trwałość wyznaczona momentem doręczenia decyzji. Wiąże organ; Adresat może odwołać się od tej decyzji; Organ może zmienić tą decyzję na decyzję pozytywną, gdy zmiana nie sprzeciwia się prawu.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Ad. 2 - Trwałość ze względu na ostateczność decyzji Organ sam nie może zmienić tej decyzji; Zmiana może mieć miejsce w przypadku zgody adresata / poważnych wadliwości określonych w k.p.a. Zmiana może mieć miejsce po wniesieniu skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Formy działania administracji publicznej TRWAŁOŚĆ AKTU ADMINISTRACYJNEGO Ad. 3 - Trwałość ze względu na prawomocność decyzji: Decyzja nie może być zmieniona / uchylona przez organ lub WSA; Zmiana decyzji jest dopuszczalna jedynie na skutek wniesienia skargi kasacyjnej.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Akty normatywne będące formą działania: Rozporządzenia; Akty prawa miejscowego.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Ma charakter normatywny – określa obowiązki podmiotów; Określa nowe normy, a nie już istniejące.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Akty prawa powszechnie obowiązującego; Akty prawa wewnętrznego. Istotne jest – że zawierają normy abstrakcyjne oraz normy generalne.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Powinno istnieć upoważnienie ustawowe: Konkretny przepis prawny; Upoważnienie powinno określać: Elementy procesowe – kto i jak ma wydać; Elementy materialne – co ma być wydane.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Upoważnienie może być określone w: Konstytucji – dotyczy np. działania Rady Ministrów; Ustawie – rozporządzenia, akty prawa miejscowego; Innych aktach normatywnych - podstawa do wydania aktów wewnętrznych.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Upoważnienie do wydania rozporządzenia: Zawarte w skonkretyzowanej podstawie prawnej – nie ma domniemania kompetencji; Nie można przekazywać kompetencji – zakaz subdelegacji; Nie może być wprowadzone wsteczne działanie prawa.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Akty wewnętrzne: Upoważnienie zawarte w ustawach / rozporządzeniach; Nie odnoszą się bezpośrednio do obywatela; Dotyczą spraw wewnętrznych – np. organizacji pracy, zależności organizacyjnych, koordynacji, kierownictwa, technik i metod administrowania.

Formy działania administracji publicznej AKT NORMATYWNY Akty wewnętrzne pośrednio wpływają na obywatela: Akty te powinny być zgodne z prawem powszechnie obowiązujących – nie są one autonomiczne wobec prawa. Sprzeczne z prawem są akty wewnętrzne utrudniające obywatelowi dostęp np. do świadczeń.

Formy działania administracji publicznej KONTROLA AKTU NORMATYWNEGO: Akty wewnętrzne – wydawane przez naczelne i centralne organy administracji publicznej - badanie zgodności z prawem powszechnie obowiązującym – TK; Akty prawa miejscowego – kontrola sprawowana przez sądy administracyjne.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie; Działania materialno-techniczne.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania te uzupełniają działania prawne; Są podejmowane w procesie stosowania prawa; Także są sprawowane na podstawie i w granicach prawa.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Różnica wobec działań prawnych: Działania faktyczne nie są określone prawnie lub są niewyczerpująco określone prawnie; Przepisy je określające – nie opisują – warunków podejmowania, treści, formy i trybu ich podjęcia; Są co najwyżej określone w normach ustrojowych – nie są opisane w normach materialnych lub procesowych.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania te dotyczą np. czynności związane z zebraniem dowodów w postępowaniu administracyjnym. Art.77 par 1 kpa – organ jest zobowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzeć cały materiał dowodowy; Art. 7 kpa – organ podejmuje wszelkie kroki w celu wyjaśnienia stanu faktycznego.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie Administracja stosując te działania nie korzysta z przymusu państwowego; W celu nawiązania współpracy z obywatelem; W celu przekazania informacji obywatelom.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie Działania te są niekonflikowe – nie mogą stosować przymusu, ale i tak administracja poprzez: Specjalizację / profesjonalizm działań; Zakres działania /posiadanej wiedzy. - Administracja ma przewagę nad obywatelem.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie Działania – współpraca z obywatelem powinny spełniać trzy warunki, aby uniknąć przewagi nad obywatelem: Nie są podejmowane w oparciu o prawo materialne; Nie mogą naruszać praw / wolności obywatelskich określonych w Konstytucji / ustawach; Ich celem jest jedynie nawiązanie współpracy z obywatelem.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania społeczno-organizatorskie Działania związane ze współpracą z obywatelem powinny zmierzać do zwiększenia efektywności administracji. Działania te można podzielić na: 1. Działania faktyczne dwustronne; 2. Działania faktyczne jednostronne.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania faktyczne dwustronne: Dwa etapy tych działań: Etap – przygotowanie współpracy – np. rozpowszechnienie wiedzy o tej współpracy wśród obywateli – adresowane do nieoznaczonych odbiorców; Etap – nawiązanie współpracy – są adresowane jedynie do osób, które zgłosiły inicjatywę wobec podjęcia działań – działania te dotyczą dookreślenia zasad współpracy.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania faktyczne jednostronne: Dotyczą jedynie działań administracji wobec obywateli – w postaci: odezw, apeli; Forma i zakres tych działań jest określona przez organ. Organ ma tutaj samodzielność działania.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania informacyjne administracji: Działania informacyjne wewnątrz administracji; Działania informacyjne podejmowana wobec podmiotów spoza administracji.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Ad. 1 – Działania informacyjne wewnątrz administracji: Przekazywanie informacji jest niezbędne do sprawnego funkcjonowania administracji; Podstawa prawna w normach prawa ustrojowego – redagowana na dwa sposoby: Obowiązek organu przekazania informacji; Prawo organu uzyskania informacji.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Ad. 2 – Działania informacyjne wobec podmiotów spoza struktury administracji: Informacje kierowane do obywateli; Cel – zapoznanie obywatela z jego uprawnieniami lub obowiązkami, które powinien spełniać

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Działania materialno-techniczne: np. egzekucja w administracji; np. sprawdzenie stanu technicznego; np. rejestracja w Rejestrze / Ewidencji. Czynności te wywołują skutki w sferze faktycznej, a dopiero później w sferze prawnej (pośrednie skutki prawne).

Formy działania administracji publicznej UMOWY W ADMINISTRACJI: Umowa cywilnoprawna; Umowa publicznoprawna; Umowa administracyjnoprawna; Umowa, a ugoda administracyjna.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa cywilnoprawna: Związane z dysponowaniem majątkiem (Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego); Np. umowa najmu, sprzedaży etc.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa cywilnoprawna: Czasami do zawarcia umowy cywilnoprawnej wymagane jest wcześniejsze wydanie aktu administracyjnego. - Zmiana lub stwierdzenie nieważności tego aktu nie jest podstawą do zmiany/unieważnienia tej umowy cywilnoprawnej – co najwyżej badana jest wadliwość oświadczenia woli.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa publicznoprawna: Zawarta pomiędzy dwoma podmiotami administracji, np..: Związek jednostek samorządu terytorialnego; Porozumienia między jst; między jst/związek-wojewoda; między jst – związek.

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Umowa administracyjna: Brak jej w porządku prawnym, jest w niemieckim prawie administracyjnym; Zastępuje decyzję adm. (w Niemczech).

Formy działania administracji publicznej FORMY DZIAŁAŃ FAKTYCZNYCH Należy odróżnić umowę w administracji od ugody, ponieważ: Ugoda jest zawarta pomiędzy stronami postępowania administracyjnego; Wymaga zatwierdzenia przez organ.

Dziękuję za uwagę