w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej HISTORIA w Gimnazjum im. Jana Pawła II w Tarnawie Dolnej Klasa II. Utrwalenie wiadomości i umiejętności Rozdział VI – Wiek wojen Klasa II B – 2014/2015 Opieka - Marek Drwięga Wersja: 1.0/ww/15 Wszelkie prawa zastrzeżone ® ☺

NOWOŻYTNOŚĆ http://www.umzugsauktion.de/media/teaser/arbeitsamt-umzugskostenbeihilfe.jpg Gdy klikniesz , to przełączysz się na slajd „Spis treści”. Będziesz mogła/mógł przechodzić do każdego tematu niezależnie. Gdy klikniesz , to przejdziesz do slajdu zgodnego z podpisem („Mapa”, „Powrót” ...). Gdy klikniesz inne miejsce, to przejdziesz do następnego slajdu. Adresy stron internetowych, z których pobrano materiały znajdują się w „Spisie treści” Wynalezienie pisma - ok.. 4000 lat p.n.e. Pojawienie się człowieka – ok. 4 mln lat temu Wybuch I wojny światowej - 1914 r. Upadek Rzymu - 476 r. Odkrycie Ameryki - 1492 r. Prehistoria Starożytność Średniowiecze Nowożytność Współczesność

Początki rządów Wazów Podwójna elekcja Po śmierci Batorego szlachta pod przewodnictwem Jana Zamoyskiego wybiera na króla Zygmunta Wazę. Kanclerz pokonuje kontrkandydata do korony Maksymiliana Habsburga pod Byczyną w 1588 roku. Królem zostaje Zygmunt. W pierwszych latach rządów odsuwa od wszelkich wpływów Jana Zamoyskiego, zawiera tajny układ z Habsburgami, oferując im za 400 guldenów i pomoc militarną. Na początku XVII wieku przenosi stolicę do Warszawy. https://yt3.ggpht.com/-kXMNCIq7hyg/AAAAAAAAAAI/AAAAAAAAAAA/JLF-lseGH_4/s900-c-k-no/photo.jpg’ http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/1/16/Jan_Zamoyski_11.PNG’ Autorka – Sabina Jaworska http://c.wrzuta.pl/wi15236/15a6a4180022208c4ac377da/zygmunt_iii_waza_1587_-_1632’ http://przewodnikzamosc.pl/wp content/uploads/2014/03/hetman_Jan_Zamoyski_pod_Byczyna.jpg’

Konflikt ze szlachtą Zygmunt Waza Przez króla nieprzestrzegającego artykułów henrykowskich szlachta, w 1606 r., zorganizowała rokosz (zbrojny bunt przeciwko królowi), na jego czele stanął Mikołaj Zebrzydowski. W bitwie pod Guzowem w 1607 r. Zygmunt Waza odniósł zwycięstwo, jednak nie udało się ostatecznie pokonać rokoszan. W ciągu 45-letniego panowania nie zyskał przychylności szlachty. Król mógł liczyć tylko na poparcie duchownych (głównie jezuitów). Duży wpływ na podejmowanie decyzji miał ksiądz Piotr Skarga. Piotr Skarga http://c.wrzuta.pl/wi15236/15a6a4180022208c4ac377da/zygmunt_iii_waza_1587_-_1632 http://wilanowpalac.pl/galeria/13658/0/foto/0 Mikołaj Zebrzydowski http://eszkola.pl/jezyk-polski/piotr-skarga-566.html Autor - Sebastian Tomczewski Piotr Skarga 4

https://fbcdn-sphotos-h-a. akamaihd. net/hphotos-ak-xpt1/v/t34 https://fbcdn-sphotos-h-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xpt1/v/t34.0-12/11173422_764386070334892_211223411_n.jpg?oh=893667ddda957192aa9683ce7dea2bf2&oe=5535EA94&__gda__=1429585477_5b3113ad359cf3ccd61f63d2a810ed84 Wojna ze Szwecją https://fbcdn-sphotos-h-a.akamaihd.net/hphotos-ak-xft1/v/t34.0-12/11127247_764384723668360_186377606_n.jpg?oh=3607b3d28fccdcf090f80f976b8a35d2&oe=5535D0F4&__gda__=1429579270_3f4626afe84402e0c071e267055b0d9d Do odzyskania władzy w Sztokholmie dążył Zygmunt III Waza. Szlachta Polska nie poparła króla, ponieważ nie chciała angażować się w spory ze Szwedami. Monarcha na mocy umowy pacta conveta, ogłosił inkorporację Estonii do Polski. Król, dla oficjalnego przejęcia nowego terytorium wysłał na te tereny wojska polsko-litewskie, co spowodowało wybuch wojny. Doprowadziło to do walki o tron, a także panowanie nad Bałtykiem. Polska traciła ziemie. W kolejnych latach hetman Jan Karol Chodkiewicz, odzyskał część utraconego terytorium. W 1605 r. Polacy pokonali wojska przeciwnika w bitwie pod Kircholmem. Do sukcesu tego przyczyniły się oddziały kawalerii, nazywane husarią. Wkrótce Polakom zabrakło środków na wypłatę żołdu dla żołnierzy, którzy odmówili dalszej służby. W tej sytuacji ze Szwedami zawarto rozejm. Autor - Karolina Kantorek

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Husaria W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

Wojna o ujście Wisły http://img1.wikia.nocookie.net/__cb20131121190551/historiopedia/pl/images/b/b2/Jasna_G%C3%B3ra_1655.jpg Konflikt polsko-szwedzki wybuchł w XVII w., w latach dwudziestych, po ataku nieprzyjaciela, który zajął Pomorze Gdańskie i Prusy Książęce. Polacy, pomimo zwycięstwa floty pod Oliwą w 1627 r., zostali zmuszeni do podpisania dla nich niekorzystnego rozejmu w Starym Targu tracąc Inflanty wraz z Rygą i wszystkie porty pruskie. Tuż przed wygaśnięciem umowy, w 1635 r., Szwedzi zwrócili się o przedłużenie rozejmu, który był korzystny dla Polski, ponieważ przeciwnik musiał wycofać wojska z Pomorza i Prus Książęcych. http://pvn.wisja.net/wordpress/wp-content/uploads/2012/04/Szwedzi.jpg Autor – Dawid Gocek

KONFLIKTY Z ROSJĄ I TYRCJĄ Walka o carski tron W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

Obrona Smoleńska przed Polakami, obraz Borysa Czorikowa z XIX w. Wojna z Rosją Car Wasyl Szujski zawarł pokój ze Szwecją. Spowodowało to wybuch wojny z Rzeczypospolitą. Zygmunt III aby odciągnąć Rosję chciał zawrzeć unię z tym krajem. W roku 1609 Polska ruszyła na Smoleńsk, ale w 1610 roku, po zajęciu Moskwy, wojska króla polskiego zostały oblężone i w 1612 roku skapitulowały. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/6/6d/Chorikov_The_Siege_of_Smolensk_by_the_Poles.jpg Pokój z Rosją zawarto dopiero w 1634 roku. Dzięki temu terytorium Polski osiągało prawie 1 milion km kwadratowych. Obrona Smoleńska przed Polakami, obraz Borysa Czorikowa z XIX w. Autor - Aleksandra Rudy

Zaporoże i Kozaczyzna Skąd pochodzą? Na południu Ukrainy leżały trudno dostępne terytoria, zwane Dzikimi Polami lub Zaporożem. Zamieszkiwali je Kozacy. Byli nimi zarówno rdzenni mieszkańcy, jak i uciekinierzy z różnych zakątków Środkowej Europy, którzy chcieli uwolnić się od podatków i uniknąć służby szlachcie, gdyż nie obowiązywały tam żadne prawa. http://www.belfer.muzhp.pl/uploadedFiles/images/d93b6cda5853ee758d778b6839ac1dd4.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Brandt_Zaporizhian_Camp.jpg Czym się zajmowali ? Ludność kozacka utrzymywała się z hodowli, rzemiosła i rybołówstwa, ale przede wszystkim z najazdów na ziemie osmańskie. Autor – Anna Kabala

Powstanie kozaczyzny: http://www.ur.pl/m/203a84fa817ab31a46948903414773eb,4,0.jpg Z upływem czasu Zaporożcy zmienili się w kozaczyznę. Mieli oni własne prawa. Nade wszystko cenili wolność, równość wobec siebie, szacunek i odwagę. Rzemiosło wojenne było u nich wysoko rozwinięte. Na okres konfliktów zbrojnych wybierali wodza – atamana. Słynęli z siczy – obozów obronnych oraz z czajek – łodzi. Dzięki temu podczas wypraw z łatwością docierali do posiadłości tatarskich i tureckich. http://tradytor.pl/sites/default/files/styles/large/public/field/image/Tabor_2_0.jpg?itok=bBd-JtRi Autor – Anna Kabala

Wojna z Turcją Wojnę wywołało pogorszenie, na początku XVII w., stosunków polsko-tureckich. Stało się to, ponieważ sułtan turecki zażądał zakończenia napadów kozackich na jego kraj. Zygmunt III Waza nie był w stanie im zapobiec, gdyż Kozacy stanowili wsparcie dla Rzeczypospolitej. Prośby króla i próby zażegnania wojnie nie pomogły; na polskie ziemie ruszył sułtan z potężną armią. Niestety, nasi żołnierze nie poradzili sobie z Turkami, więc wojna zakończyła się porażką. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/e1/Brandt_Powrot_Kozakow.jpg http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/75/Walka_o_sztandar_turecki.jpg Autor – Kamil Paszkiewicz

Bitwa pod Chocimiem Bitwa rozegrana została w dniach od 2 września do 9 października 1621 roku. Wojsko polskie liczyło 22 tysiące jazdy oraz 5 tysięcy piechoty. Siły polsko- -litewsko-kozackie zmusiły armię turecką do wycofania się z terenów Rzeczypospolitej. Sam hetman Chodkiewicz zmarł w trakcie walk podczas obrony twierdzy chocimskiej. http://maciejmorawski.blox.pl/resource/Sobieski_Sending_Message_of_Victory_to_the_Pope_400x400.jpg’ Autor – Dagmara Kuzicka

POWSTANIE KOZACKIE Rejestr kozacki Południowo-wschodnie tereny należące do Rzeczypospolitej zamieszkiwali Zaporożcy. Uznawano ich za poddanych króla Polski. Państwo wykorzystywało tych ludzi do obrony południowych granic przed atakami tatarskimi, których celem był rabunek i jasyr (niewola). Aby lepiej kontrolować i wykorzystywać ich umiejętności bojowe w 1572 r. w Polsce utworzono rejestr. Wpisanych do niego Zaporożców, nazywano odtąd kozakami rejestrowymi. Podlegali władzy hetmana koronnego, a za służbą otrzymywali żołd. Powstanie rejestru było bardzo korzystne, ale miało też słabe strony. Nie obejmowało to wszystkich kozaków. Powiększano go tylko w czasie działań wojennych. Po zakończeniu walk, liczba ludzi, których z niego korzystali malała. https://www.google.pl/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fforum.dumaszlachecka.pl%2Findex.php%3Ftopic%3D27.0&ei=IpcuVY3aEMb3apzDgLgI&bvm=bv.90790515,d.d2s&psig=AFQjCNHD9Zmxlrrtul4uCsnyHO3fTGM2_g&ust=1429203104050745 Autorka – Katarzyna Kicak

Przyczyny konfliktu Przyczyną konfliktu było uczynienie z wolnych Kozaków chłopów pańszczyźnianych. Po jego stłumieniu zapanował spokój, ale Zaporożcy zostali pozbawieni praw, które dotychczas posiadali. Aby zmusić Kozaków do wykonywania pańszczyzny szlachta zajmowała ich ziemię. Dodatkowym czynnikiem konfliktu były różnice wyznaniowe między ludnością polską, która wyznawała katolicyzm lub grekokatolicyzm, a Kozakami uznającymi się za jedynych obrońców prawosławia na tych terenach. W latach 40 XVIII w. Zaporożcy liczyli na wojnę z Turcją, do wygrania której chciał ich wykorzystać król Władysław IV, dlatego obiecał im poszerzenie rejestru oraz odzyskanie praw. Jednak sejm nie zgodził się na ten konflikt, a rejestr nie został zwiększony. Kozacy poczuli się oszukani. http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Polish-Lithuanian_Commonwealth_1635.svg http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Rubens_W%C5%82adys%C5%82aw_Vasa_(detail).jpg Autor – Adrian Niemiec

Powstanie Chmielnickiego W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Wojsko zaporoskie W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Interwencja Rosji W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

Przyczyny wojny ze Szwecją POTOP SZWEDZKI Przyczyny wojny ze Szwecją Król Karol Gustaw postanowił zaatakować Pomorze Gdańskie, żeby umocnić swoje panowanie nad Bałtykiem i zdobyć łupy wojenne. Władca był pewny, że Polacy mu nie zagrażają i łatwo ich pokona. Hieronim Radziejowski po zatargu z królem polskim został skazany na śmierć i uciekł do Sztokholm; to on przekonał Szwedów do walki z Polską. Także uznanie się Jana Kazimierza królem Szwecji stało się jednym z głównych i ostatecznych powodów zerwania rozejmu polsko-szwedzkiego. Karol Gustaw http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/70/S%C3%A9bastien_Bourdons-Karl_X_Gustav.jpg/640px-S%C3%A9bastien_Bourdons-Karl_X_Gustav.jpg Autor – Ewelina Bindas

Sukcesy Szwedów Sukcesami Szwedów m. in. było zawarcie unii z Litwą, które na krótko doprowadziło do końca istnienia Rzeczpospolitej Obojga Narodów i opanowania, w ciągu pół roku, zachodniej części Polski. Warszawa i Kraków stały się ich własnością. Najazd Szwedów na Polskę nazwano „potopem”. http://www.newsweek.pl/g/i.aspx/600/0/newsweek/634580064173100000.jpg/ Autor - Karolina Stach

Augustyn Kordecki Walki z najeźdźcami Przełomowym momentem potopu szwedzkiego było oblężenie klasztoru na Jasnej Górze. Jego obroną kierował Augustyn Kordecki. Zmagania te nie miały większego znaczenia, jednak wykorzystano je do wywołania większego oporu Polaków. Do walki stanęła większość społeczeństwa, aby bronić ojczyzny oraz wiary katolickiej. Zapoczątkowało to wybuch wojny partyzanckiej, która objęła cały okupowany kraj. W 1655r. w Tyszowcach wierna polskiemu królowi szlachta zawiązała konfederację, której celem stało się pokonanie Szwedów. Wkrótce całe wojsko popierające Karola Gustawa, po zwycięskiej obronie Jasnej Góry, http://gosc.pl/files/13/03/20/763663_jasnagorajw057_34.jpg odwróciły się od Szwedów i przeszło na stronę polską. Dołączyli do nich także magnaci. Sukces odnoszony przez wojska Rzeczypospolitej skłonił Jana Kazimierza do powrotu, w styczniu w 1656r., z należącego do Habsburgów Śląska, do kraju. Obrona Jasnej Góry http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:Obl%C4%99%C5%BCenie_Jasnej_G%C3%B3ry_przez_Szwed%C3%B3w_w_1655.jpg Autor – Konrad Zarzyczny

Obrona Jasnej Góry Gdy Szwedzi zaatakowali Jasną Górę szlachta polska wystąpiła przeciwko nim. Było to w roku 1666 – listopad - - grudzień. Dowódca szwedzki, chociaż miał bardzo liczną armię, nie zdobył tak potężnego klasztoru paulinów, bowiem dysponował oddziałami nieprzeznaczonymi do oblegania umocnień, oraz oddziałami polskiej kawalerii. Na skutek walk obrońcy ponieśli nieduże straty, lecz ich wygrana była znacząca dla dalszych losów wojny między Polską i Szwecją . http://stat8.blog.ru/lr/0c12107187548151d04a404200ee651a http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/978174,Potop-szwedzki-powstrzymala-Jasna-Gora Autorka - Klaudia Kloczkowska

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Droga do zwycięstwa W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Pokój w Oliwie W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Kryzys Rzeczypospolitej Wojna domowa W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Konflikty z Turcją W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

Bitwa Pod Chocimiem Bitwa pod Chocimiem stoczona 11 listopada 1673 r. Tym razem oddziały dowodzone przez Jana Sobieskiego szturmowały twierdzę turecką. Dzięki natarciu piechoty, która zdobyła część umocnień otaczających obóz turecki i wyrównała część wałów, do ataku mogła przystąpić husaria. Szarża polskiej kawalerii całkowicie rozbiła siły tureckie. W walce zginęło około 30 tysięcy żołnierzy sułtana, a w ręce Polaków wpadło 120 tureckich armat. https://odyssynlaertesa.files.wordpress.com/2013/11/bitwa-pod-chocimiem-1673-jerzy-kossak.jpg Autor - Grzegorz Kuzio

Polityka Jana III Sobieskiego Jan III Sobieski podpisał pokój z Turkami w Żurawnie w 1676 r., dlatego Rzeczpospolita nie musiała już płacić sułtanowi daniny. Król zmierzał do zerwania sojuszu z Habsburgami, chciał także odzyskać Prusy Książęce. W tym celu tajnie porozumiewał się z Francją i Szwecją. Monarchy nie popierała jednak szlachta ani magnaci, więc Sobieski zawarł z Austrią antytureckie przymierze, dzięki któremu oba kraje miały wzajemnie sobie pomagać na wypadek ataku armii sułtana. http://www.google.com/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&source=images&cd=&cad=rja&uact=8&ved=0CAcQjRw&url=http%3A%2F%2Fpl.wikipedia.org%2Fwiki%2FJan_III_Sobieski&ei=GeYrVc2SLMvMPdaIgWg&bvm=bv.90491159,d.d2s&psig=AFQjCNEql6nCpGV1PW7Wm0UVIopk6DJnvA&ust=1429026673866142 Autorka – Weronika Izdebska

Odsiecz Wiedeńska Decydująca bitwa została stoczona pod Wiedniem. Połączone ze sobą siły polsko–austriacko– -niemieckie zwyciężyły Turków 12 września 1983 roku. Kilka miesięcy później zawarty został sojusz między Wenecją, cesarstwem, Rzeczpospolitą oraz papiestwem nazwany Świętą Ligą (koalicja państw chrześcijańskich). Zmagania z Turcją zakończyły się w Karłowicach w 1699 roku; na mocy pokoju do Korony wróciły ziemie zagarnięte w 1672 roku. http://www.niedziela.pl/gifs/portal/1378199243.jpg’ Autorka – Paulina Florczak

W trakcie opracowywania. Przejdź dalej. Kryzys Rzeczypospolitej W trakcie opracowywania. Przejdź dalej.

SPIS TREŚCI Treści slajdów przygotowano w oparciu o podręcznik, z którego korzystają uczniowie w szkole - „Śladami przeszłości. Podręcznik do historii do klasy drugiej gimnazjum”, S. Roszak, Wydawnictwo Era Sp. z o.o., Warszawa 2010 Angielska monarchia parlamentarna (Temat do przygotowania). Koniec Monarchia absolutna we Francji (Temat do przygotowania). Nowożytność (przedział czasowy). Początki rządów Wazów (W trakcie opracowywania) Konflikty z Rosja i Turcją (W trakcie opracowywania). Powstanie kozackie (W trakcie opracowywania). Potop szwedzki (W trakcie opracowywania). Kryzys Rzeczypospolitej (W trakcie opracowywania). Kultura Baroku i sarmatyzm (Temat do przygotowania).