SAWANNA

Co to jest sawanna ? Sawanna - (z dialektów karaibskich zawan) – trawiasta formacja roślinna, strefy międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym z wyraźnie zaznaczoną porą suchą, trwającą od 3 do 9 miesięcy oraz porą deszczową.

Obszar występowania Sawanny występują na znacznych obszarach Afryki i Ameryki Południowej na północ i południe od strefy lasów równikowych, a także w Indiach, wschodniej Australii czy na pograniczu meksykańsko-amerykańskim. Sawanna nosi różne nazwy regionalne np. campo w Brazylii, czy llanos w Wenezueli.

Podział Sawannę można podzielić na: Sawanna trawiasta - formacja roślinna charakterystyczna dla suchych obszarów międzyzwrotnikowych. Występuje w Afryce i Ameryce Południowej. Jest to obszar trawiasty z domieszką drzew i krzewów. Bezleśność sawanny jest skutkiem niedostatku opadów. Sawanna krzewiasta - zbiorowiska krzewiaste zwykle z domieszką drzew, na obszarach międzyzwrotnikowych o niedostatku opadów lub okresowo zalewanych. Sawanna drzewiasta - (in. sawanna ciernista, busz) - formacja roślinna charakterystyczna dla suchych obszarów podzwrotnikowych. Okres suszy wynosi 7-9 miesięcy. Występuje w Australii, Afryce i Ameryce Południowej.

Warunki klimatyczne ogólne Na sawannach deszcze padają tylko latem (pora deszczowa), gdy słońce znajduje się wysoko na niebie, natomiast zima (pora sucha) jest bezdeszczowa. W porze suchej panuje bezchmurna, słoneczna pogoda i jest bardzo gorąco. W porze deszczowej temperatury powietrza są nieznacznie niższe. Im bliżej zwrotnika, tym krótsza jest pora deszczowa, a pora sucha dłuższa. W sawannie wilgotnej pora sucha trwa od 3 do 5 miesięcy, w sawannie suchej susza trwa od 5 do 7 miesięcy. Na sawannie kolczastej pora sucha trwać może nierzadko kilka lat. Ilość opadów jest bardzo zróżnicowana, choć zasadniczo waha się od 200 do 500 mm na rok. W porze suchej częstym zjawiskiem są pożary.

Warunki klimatyczne w Garoua TEMPERATURA Temperatura powietrza w ciągu całego roku jest wysoka. Średnia roczna temperatura przekracza prawie wszędzie 25 stopni C. OPADY Ilość opadów zmienia się bardzo wyraźnie w ciągu roku. W porze deszczowej opady są obfite - sumy miesięczne przekraczają 200mm. W porze suchej są miesiące bez opadów lub z niewielką ich ilością.

Gleby Gleby sawann stwarzają trudności w uprawie polowej, ponieważ w warunkach silnych opadów i wysokiej temperatury szybko ulegają erozji i stają się jałowe. Na glebach tych uprawia się kawe, kakao, banany, drzewa kauczukowe i inne rośliny tej strefy klimatycznej. W strefie klimatu podzwrotnikowego, charakterystycznych dla basenu Morza Śródziemnego, w warunkach istniejącej tam roślinności, rozpowszechnione są gleby brązowe. Gleby tej strefy klimatycznej zajęte są często pod uprawę winorośli, drzew oliwkowych i cytrusowych. Na półpustyniach i suchych stepach tej strefy klimatycznej tworzą się szaroziemy, które w klimacie umiarkowanym, ale równie suchym ustępują buroziemom. W wysokiej temperaturze pod skąpą pokrywą roślinną rozkład próchnicy jest w nich niezwykle szybki. Toteż w poziomie próchniczym humusu jest bardzo mało, daje on jedynie ledwo szarawe zabarwienie. Uprawy rolne wymagają na nich nawodnień i ochrony przed zasoleniem. Sawanny użytkowane są też jako pastwiska. W warunkach wilgotnych lasów rosnących w strefie klimatu zwrotnikowego, np. w zasięgu występowania deszczów monsunowych powstają żółtoziemy i czerwonoziemy.

Roślinność W szacie roślinnej dominują kępy sucholubnych traw (np. afrykańska trawa słoniowa dochodząca do 5 m wysokości). Na niektórych sawannach rosną nieliczne drzewa, np. akacje, baobaby, palmy, które zwykle zrzucają liście w porze suchej. Większe skupiska drzew występują tylko nad ciekami wodnymi tworząc tzw. lasy galeriowe. W krajobrazie nie ma wyraźnej granicy między wilgotnym lasem równikowym a trawiastą sawanną. W strefie przejściowej w miarę posuwania się w stronę sawanny las staje się coraz rzadszy, a drzewa coraz niższe. Sawanny żywią stada zwierząt roślinożernych.

(potocznie nazywane drzewami do góry nogami) Akacje Baobaby (potocznie nazywane drzewami do góry nogami)

Zwierzęta

Ssaki Roślinożerne Antylopy Słonie Topi Gnu Góralki Zebry

Mięsożerne Lew Gepard Serwal

Padlinożerne Szakale Hieny

Ptaki Sępy Marabuty

Ciekawostki Baobaby magazynują wodę wewnątrz pękatego pnia (nawet 120 000 l) żeby przetrwać ostre susze właściwe regionom występowania. Trawy rosną w kępach, nie tworzą formacji zwartej. Uniemożliwia to rozprzestrzenianie się ognia podczas pożaru. Sawanny pokrywają 20% powierzchni lądów Trawy sawanny jako przystosowanie przed intensywnym wyjadaniem przez roślinożerców posiadają zdolność do rośnięcia od korzenia a nie od górnej części łodygi.

Wykonał: Michał Szwindowski