Technik górnictwa podziemnego wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

TECHNIK GÓRNICTWA PODZIEMNEGO Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: technik górnictwa podziemnego Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 311[15] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy:311703

Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy Czy wiesz, że technik górnictwa podziemnego: Planuje, nadzoruje lub prowadzi procesy produkcyjne oraz przygotowuje dokumentację techniczno-ruchową w zakładach górniczych specjalizujących się w robotach udostępniających, przygotowawczych i eksploatacyjnych górnictwa węgla kamiennego, górnictwa rudnego oraz górnictwa solnego. Nadzoruje przestrzeganie zasad prawa geologicznego i górniczego, bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej, ochrony środowiska naturalnego, czuwa nad bezpieczeństwem pracowników, Praca technika górnictwa podziemnego odbywa się w trudnych warunkach: pracuje pod ziemią, na dużych głębokościach, w środowisku klimatyzowanym, o podwyższonej temperaturze (do 33 st. C), w sztucznym oświetleniu, w zapyleniu i zagrożeniu wybuchem gazu i tąpnięciami, w hałasie i wibracjach. Pod koniec każdej dniówki dokonuje wpisu do „książki raportów”. Zawiera ona informacje dotyczące postępu prac, stwierdzonych zagrożeń oraz uwagi związane z dokonanymi działaniami. Składa też ustne sprawozdanie przełożonym.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Podkreśl je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. Najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej, rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy zapoznasz się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Technik górnictwa podziemnego : Organizuje pracę zespołom pracowników wykonującym określone zadania, zgodnie z normami technicznymi i jakościowymi, z uwzględnieniem zasad ekonomicznych oraz zgodnie z wymogami bezpieczeństwa i higieny pracy. Prowadzi ścisłą ewidencję podległego zespołu pracowników na danej zmianie roboczej. Zaopatruje pracowników w niezbędny sprzęt i materiały. Nadzoruje prawidłową eksploatację narzędzi, maszyn i urządzeń górniczych do drążenia wyrobisk, transportu urobku i przeróbki kopalin. Prowadzi roboty wydobywcze zgodnie z przepisami górniczymi i geologicznymi, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego.

Zadania i umiejętności zawodowe cd. Technik górnictwa podziemnego: Nadzoruje oraz prowadzi roboty strzałowe. Kieruje transportem dołowym urobku oraz materiałów. Ustala i reguluje parametry procesu produkcyjnego z wykorzystaniem aparatury pomiarowej i komputerowych systemów kontroli i sterowania. Aktualizuje mapy górnicze oraz geologiczne. Ocenia stan zagrożeń: gazowych, pyłowych, pożarowych, wodnych oraz zagrożenia tąpnięciami. Prowadzi akcje ratownicze ludzi zgodnie z zasadami postępowania w razie wystąpienia zagrożeń w kopalni. Posługuje się urządzeniami do sygnalizacji i łączności, stosowanymi w górnictwie podziemnym, oraz urządzeniami wentylacyjnymi i do wykrywania zagrożeń. Określa normy i metody pracy, zakresy czynności, oblicza wydajność i wykorzystanie czasu pracy. Może wykonywać prace geodezyjno-kartograficznych oraz konstrukcyjno-technologiczne w górniczych jednostkach projektowych oraz innych.

Czy chcesz organizować pracę zespołowi pracowników kopalni, czuwać nad zgodnością z normami technicznymi i jakościowymi oraz wymogami bezpieczeństwa pracy? Czy chcesz prowadzić ścisłą ewidencję podległego zespołu pracowników na danej zmianie roboczej i zaopatrywać pracowników w niezbędny do pracy sprzęt i materiały? Czy chcesz nadzorować prawidłową eksploatację narzędzi, maszyn i urządzeń górniczych do drążenia wyrobisk, transportu urobku i przeróbki kopalin? Czy chcesz prowadzić roboty wydobywcze zgodnie z przepisami górniczymi i geologicznymi, z uwzględnieniem zasad bezpieczeństwa i ochrony środowiska naturalnego? Czy chcesz nadzorować oraz prowadzić roboty strzałowe? Czy chcesz kierować transportem dołowym urobku oraz materiałów? Czy chcesz ustalać i regulować parametry procesu produkcyjnego z wykorzystaniem aparatury pomiarowej i komputerowych systemów kontroli i sterowania? Czy chcesz aktualizować mapy górnicze oraz geologiczne? Czy chcesz oceniać stan zagrożeń: gazowych, pyłowych, pożarowych, wodnych oraz zagrożeń tąpnięciami? Czy chcesz, w razie wystąpienia zagrożenia w kopalni, prowadzić akcje ratownicze ludzi zgodnie z zasadami postępowania w razie wystąpienia zagrożenia w kopalni? Czy chcesz posługiwać się urządzeniami do sygnalizacji i łączności, stosowanymi w górnictwie podziemnym, oraz urządzeniami wentylacyjnymi i do wykrywania zagrożeń? Czy chcesz określać normy i metody pracy, zakresy czynności, obliczać wydajność i wykorzystanie czasu pracy?

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie technika górnictwa podziemnego niezbędne są: Nazwa narzędzia Opis wiertnice wozy wiercące służą do wiercenia otworów strzałowych samojezdne duże wiertnice kilof, łopata, młot ręczne narzędzia górnicze urządzenia do robót strzałowych służą do rozbijania skał wrębiarka maszyna górnicza wykonująca wręby w złożu (np. węgla), składa się z głowicy z wrębnikiem, silnika i ciągnika kombajn ścianowy maszyna górnicza (na przenośniku zgrzebłowym) do pozyskiwania urobku z pokładu, często zdalnie sterowany kombajn chodnikowy samojezdna gąsienicowa maszyna górnicza do drążenia wyrobisk korytarzowych i komorowych głównie w skałach płonnych urządzenia górnicze krusząco-podające do rozdrabniania i transportu urobku urządzenia wentylacyjne i chłodnicze urządzenia do zwalczania zapylenia powstającego podczas drążenia wyrobisk chodnikowych w kopalniach, przewietrzania ich i chłodzenia urządzenia alarmowe i sygnalizacyjne zintegrowane systemy łączące funkcje automatycznego pomiaru stężenia metanu i wczesnego wykrywania pożarów z systemami alarmowymi młotki mechaniczne do kamienia, kruszarki podsadzkowe służą do rozdrabniania kopalin Instalacje i osprzęt oświetleniowy Instalacje i urządzenia łączności służy do oświetlania miejsca pracy i porozumiewania się załogi miedzy sobą i z nadzorem strugi węglowe służą do wybierania cienkich i średnich pokładów węgla ładowarki, kosze samowyładowcze, przenośniki, wozy kopalniane urządzenia do transportu urobku wibracyjne ubijarki do węgla

Cechy psychofizyczne Test samooceny Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie technika górnictwa podziemnego, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, zainteresowania, uzdolnienia, temperament i predyspozycje fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy test, dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie.

Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Lp. Cechy osobowości, predyspozycje fizyczne Tak Nie 1. Czy umiesz być odpowiedzialny za bezpieczeństwo innych? Czy w sytuacjach stresowych jesteś opanowany? 1 2. Czy masz zdolności organizacyjne i umiejętności niezbędne do kierowania grupą? 3. Czy koncentracja i podzielność uwagi to Twoje mocne strony? 4. Czy spostrzegawczość i refleks to Twoje mocne strony? 5. Czy nie masz skłonności do ryzykownego łamania zasad bezpieczeństwa? Czy umiesz przestrzegać przepisów, reguł i procedur? 6. Czy masz zainteresowania techniczne? 7. Czy nie masz lęku wysokości i przestrzeni? 8. Czy jesteś odporny na zmęczenie i możesz pracować w warunkach trudnych? 9. Czy masz dobrze rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną? Czy umiesz na podstawie schematu wyobrazić sobie, co on przedstawia? 10. Czy Twoja koordynację wzrokowo-ruchowa jest dobra? Czy jesteś sprawny manualnie? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zapisz swój wynik. Razem punktów:

Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie technika górnictwa podziemnego, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny Przeczytaj uważnie poniższy wykaz przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wybierz właściwą odpowiedź. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

Tak Nie Przeciwwskazania zdrowotne Lp. 1. Czy masz słabą budowę ciała lub niską wydolność fizyczną? 2. Czy masz wady wzroku nieskorygowane szkłami, zaburzenia widzenia barw lub zaburzenia widzenia obuocznego? 3 Czy występują u Ciebie zaburzenia stanu psychicznego lub układu nerwowego? 4. Czy masz wadę słuchu (choroby uszu), źle słyszysz osoby stojące w pobliżu? 5. Czy masz skłonność do alergii? Czy chorowałeś w ostatnim czasie na choroby płuc, oskrzeli, gardła? 6. Czy masz wady serca lub inne choroby układu krążenia uniemożliwiające ciężkie prace fizyczne? 7. Czy masz dolegliwości ze strony układu kostno-stawowego, ruchu i/lub mięśniowego? 8. Czy leczysz się z powodu choroby układu moczowego i nerek lub cukrzycy? 9. Czy zdarzają Ci się zaburzenia równowagi, zawroty głowy lub omdlenia? 10. Czy cierpisz na choroby ograniczające sprawność Twoich rąk? Choroby skóry rąk, zaburzenia dotyku, reumatyzm?

Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie technika górnictwa podziemnego. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie Aby pracować w zawodzie technika górnictwa podziemnego, możesz wybrać: Jako absolwent gimnazjum – czteroletnie technikum. Dla absolwentów ZSZ – kierunek górnik eksploatacji podziemnej, trzyletnie technikum uzupełniające. Dla dorosłych absolwentów szkół średnich – szkołę policealną. Po uzyskaniu matury, aby podwyższyć swoje kwalifikacje, możesz podjąć naukę na uczelni wyższej na kierunku górnictwo lub geologia. Dyplom magistra inżyniera górnika można uzyskać na trzech uczelniach w Polsce: Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Politechnice Śląskiej w Katowicach oraz Politechnice Wrocławskiej (na Wydziale Górniczym).

Kształcenie w zawodzie Czego będziesz się uczył w technikum, przygotowując się do wykonywania zawodu technika górnictwa podziemnego? Umiejętności i wiedzę wynikającą z opisu kwalifikacji absolwenta nabędziesz, realizując program nauczania, który obejmuje kształcenie ogólnozawodowe, zawodowe i specjalistyczne. Treści programowe zawierają się w modułach: podstawy konstrukcji mechanicznych, układy sterowania i regulacji, technologie wytwarzania i naprawy, części maszyn i mechanizmów, eksploatacja maszyn i urządzeń górniczych, zasoby złóż kopalnianych, eksploatacja górnicza złóż, eksploatacja złóż węgla kamiennego.

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   1. Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie technika górnictwa podziemnego. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: 1) odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, 2) przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, 3) rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie, 4) i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki. 2. Zapoznaj się z ofertą Związku Rzemiosła Polskiego (www.zrp.pl).

Rynek pracy Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technika górnictwa podziemnego może być zatrudniony: w zakładach górniczych specjalizujących się w prowadzeniu robót udostępniających i przygotowawczych, kopalniach węgla kamiennego, kopalniach rud, kopalniach soli, biurach projektów i instytutach naukowo-badawczych.

Rynek pracy Technik górnictwa otworowego może zajmować następujące stanowiska dozoru ruchu i kierownictwa ruchu kopalń: kierownik robót górniczych, kierownik robót pomocniczych, główny mechanik, główny elektryk, kierownik wentylacji, odmetanowania, do spraw wyrzutów gazów i skał, do spraw tąpań, nadsztygar i sztygar objazdowy: górniczy, mechaniczny, elektryczny, energetyczny, automatyki, hydrauliki, łączności, wentylacji, odmetanowania, strzałowy, szybowy, likwidacji, podsadzki, przewozu dołowego, profilaktyki pożarowej, wierceń, do spraw tąpań, do spraw wyrzutów gazów i skał, do spraw montażu i zbrojeń, do spraw obudowy i kierowania stropem, sztygar oddziałowy, sztygar zmianowy, nadgórnik i dozorca oddziału: wydobywczego, robót przygotowawczych, robót odwodnieniowych, przewozu dołowego, podsadzki, urządzeń maszynowych, urządzeń elektrycznych, automatyki, hydrauliki, łączności, urządzeń wydobywczych, urządzeń wyciągowych i szybowych, pyłowego, likwidacji, wentylacji, odmetanowania, wierceń, szybowego, do spraw tąpań, do spraw wyrzutów gazów i skał, do spraw montażu i zbrojeń, do spraw obudowy i kierowania stropem, technik strzałowy i pożarowy, instruktor strzałowy. Widzisz, że lista stanowisk jest bardzo długa.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… 1. Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie technika górnictwa podziemnego? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu przeprowadź wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z aktualnie pracującym technikiem górnictwa podziemnego. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wypełnij poniższą tabelę. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. II. Czasopisma specjalistyczne: Górnictwo i Geoinżynieria; AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, http://www.WydawnictwoAGH.pl; http://journals.bg.agh.edu.pl/GORNICTWO ,(stan na 20 grudnia 2009). Kwartalnik Geologiczny, obecna nazwa: Geological Quarterly; Państwowy Instytut Geologiczny, http://www.pgi.gov.pl/index.php; (stan na 20 grudnia 2009). Geologia / Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie; AGH Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, http://www.WydawnictwoAGH.pl; http://journals.bg.agh.edu.pl/GEOLOGIA/; (stan na 20 grudnia 2009). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego; Państwowy Instytut Geologiczny, http://www.pgi.gov.pl/; (stan na 20 grudnia 2009). Gospodarka Surowcami Mineralnymi; Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, http://www.min-pan.krakow.pl; http://www.min-pan.krakow.pl/Wydawnictwa/gospo_spis.php; (stan na 20 grudnia 2009). Maszyny Górnicze; Centrum Mechanizacji Górnictwa KOMAG, http://www.komag.gliwice.pl/; (stan na 20 grudnia 2009). Budownictwo Górnicze i Tunelowe; http://www.w-g.com.pl/; (stan na 20 grudnia 2009). Wiadomości Górnicze; http://www.w-g.com.pl/?mod=Periodics&acn=exeCurrentList&id=2, (stan na 20 grudnia 2009). WUG. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska, http://www.wug.gov.pl/index.php?wydawnictwa/miesiecznik_wug, (stan na 20 grudnia 2009).

III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: DORADCA 2000 – przewodnik po zawodach, technik górnictwa, https://doradca.praca.gov.pl https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody?action=show&ppzid=199 , (stan na: 22 grudnia 2009). Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.): Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005, ss.62-64. Wprowadzenie zawodu do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, http://www.wsipnet.pl/oswiata/arts.php?dz=5&nid=2931&r=22. 4. Opis zawodu górnika eksploatacji podziemnej, http://www.zawod.swspiz.pl/index2.php?option=com_content&do_pdf=1&id=242. 5. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie górnika eksploatacji podziemnej, http://bip.men.gov.pl/men_bip/akty_projekty/projekt_rozporzadzenia_20080109_1.pdf. 6. Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe w zawodzie górnika eksploatacji podziemnej, Warszawa 2004, http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/gornik_ekspl_podz.pdf. 7. Zakres wiadomości i umiejętności właściwych dla kwalifikacji w zawodzie i związanych z zatrudnieniem i działalnością gospodarczą, http://www.oke.krakow.pl/zawodowy/Standardy/szkoly_zasadnicze/711%5B02%5D_gornik_eksploatacji_podziemnej.pdf. 8. Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu technika górnictwa podziemnego, http://www.praca.gov.pl/pages/klasyfikacja_zawodow2.php?klasyfikacja_zawodow_id=403 , (stan na: 22 grudnia 2009).

Źródła informacji Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  Rozporządzenie Ministra z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczanej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty.(Dz. U. z dnia 11 stycznia 1995 r.)

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów.