Grabscy w XV wieku Grabscy herbu Pomian z Gabi na Kujawach, to ród wywodzący swoje szlachectwo z czasów bitwy grunwaldzkiej.

Grabscy w XVIII wieku Pradziadek przyszłego premiera Franciszek Grabski brał udział w konfederacji barskiej. Za swoją zbrojną działalność niepodległościową skierowaną przeciwko dominacji rosyjskiej w Rzeczpospolitej został pozbawiony majątku.

Grabscy w XIX wieku Dziadek Andrzej Rafał pozbawiony materialnego oparcia został zmuszony do pracy w charakterze rządcy w cudzych majątkach ziemiańskich. Podobnie pracował na chleb ojciec przyszłego premiera rządca Feliks Grabski.

Grabscy w XIX wieku Ojciec Władysława Grabskiego – Feliks Grabski za niewielki uzbierany kapitał nabył dobra ziemskie Borów w 1859 r. od Antoniego Grabowskiego - prawnuka króla Stanisława Augusta.

Borów Dworek rodziny Grabskich

Władysław Grabski Ojcem Władysława był Feliks Grabski, a matką Stanisława z domu Mittelstaedt, córka niemieckiego posła do Reichstagu - Seweryna. Rodzeństwo to; a) starszy brat Stanisław Grabski przyszły wiceprezes Stronnictwa Demokratyczno - Narodowego i minister oświaty, b) siostra Zofia Kirkor – Kiedroniowa, żona Józefa Kiedronia, ministra przemysłu i handlu w rządzie Władysława, c) siostra Halina Brzezińska, żona profesora Józefa Brzezińskiego z Krakowa.

Władysław Grabski

Stanisław Grabski

Zofia Kirkor - Kiedroniowa Działaczka społeczna. Autorka wspomnień z okresu międzywojennego

Władysław Grabski 1883 – 1892 Uczył się w V męskim Gimnazjum Filologicznym w Warszawie. 1892 -1897 Odbył studia wyższe w Paryskiej Szkole Nauk Politycznych oraz studia historyczne na Sorbonie, a także studia rolnicze na uniwersytecie w Halle. 1899 Założył rolniczą stację doświadczalną pod Kutnem, budował stawy hodowlane, wprowadził uprawę buraka cukrowego, hodowla krów i koni. 1900 Ożenił się z Katarzyną z Lewandowskich. Mieli czterech synów: Wacława (ur. 1900), Władysława Jana (ur. 1901), Zdzisława (ur. 1905), Andrzeja (ur. 1908). 1904 Założył w Warszawie Towarzystwo Melioracyjne i przewodził jego pracom.1905-1912 Przez trzy kadencje był posłem do Dumy. 1907 Wszedł do Komitetu Centralnego Towarzystwa Rolniczego.

Katarzyna z Lewandowskich

Czterej synowie patrona

Synowie Władysława Grabskiego: Synowie patrona Synowie Władysława Grabskiego: Wacław (ur. 10 października 1900, zm. 16 kwietnia 1916), Władysław Jan (ur. 21 października 1901, zm. 3 listopada 1970; był on ojcem Macieja Władysława Grabskiego i dziadkiem Małgorzaty Kidawy-Błońskiej), Zdzisław (ur.7 lipca 1905, zm. 20 stycznia 1973), był on ojcem Elżbiety Grabskiej – Wallis, Andrzej Kazimierz (ur. 15 maja 1908, zm. 18 maja 1965; był on ojcem Andrzeja Feliksa Grabskiego).

Władysław Jan Grabski

Premier z małżonką nad stawami hodowlanymi 80 ha i 5 ton karpia. Władysław Grabski Premier z małżonką nad stawami hodowlanymi 80 ha i 5 ton karpia.

Premier objeżdża swoje dobra, czyli 560 ha ziemi ornej. Władysław Grabski Premier objeżdża swoje dobra, czyli 560 ha ziemi ornej.

Władysław Grabski 1918 rok 26 października 1918 objął funkcję ministra rolnictwa i dóbr koronnych w gabinecie Józefa Śnieżyńskiego. Był to rząd powołany przez Radę Regencyjną, namiastkę władzy najwyższej w Królestwie Polskim. Rząd ten zachowywał lojalność wobec niemieckiego okupanta. Władysław Grabski funkcję ministerialną, sprawował jednak tylko przez 13 dni. 4 listopada 1918 Rada Regencyjna odwołała gabinet w związku z próbą zamachu stanu, a 14 listopada uległa samorozwiązaniu przekazując całą swoją władzę Józefowi Piłsudskiemu.

Władysław Grabski 1919 rok W grudniu 1919 roku Władysław Grabski po raz pierwszy został ministrem skarbu. W rządzie Leopolda Skulskiego reprezentował endecję. Pełnił tę funkcję do listopada 1920 roku. Państwo toczyło wojnę z Rosją bolszewicką. Rząd drukował pieniądze bez pokrycia w towarze dostępnym na rynku, za pośrednictwem Polskiej Krajowej Kasy Pożyczkowej.

Polska 1920 rok Marka polska

Polska 1920 rok

Władysław Grabski 1920 rok W związku z nieprzewidzianymi zawirowaniami wojennymi rząd Leopolda Skulskiego musiał podać się do dymisji. W ten sposób Władysław Grabski ponownie utracił tekę ministra. 23 czerwca 1920 roku powołano pierwszy polski rząd pozaparlamentarny, nazywany w naszych czasach potocznie rządem fachowców. Na jego czele stanął premier Władysław Grabski. Ściśle rzecz ujmując, zgodnie z tzw. Małą Konstytucją, Władysław Grabski był Prezydentem Rady Ministrów, a funkcję głowy państwa pełnił Naczelnik Józef Piłsudski.

Władysław Grabski 1920 rok Aby pozyskać pomoc państw zachodnich dla ulegającej agresji bolszewickiej - Polsce, premier udał się do miejscowości Spa w Belgii. Tam poczynił ustępstwa terytorialne za cenę brytyjskiej mediacji. Polska uznała linię Curzona za podstawę rokowań pokojowych z Rosją bolszewicką.

Linia Curzona

Władysław Grabski 1920 rok Premier umożliwił Polsce późniejsze dystansowanie się od tych upokarzających ustępstw oświadczając, że do Spa pojechał jako osoba prywatna. Mimo to jego ustępstwa spotkały się z głośną krytyką parlamentarną, a ponadto postępy wojsk bolszewickich zmusiły parlament do powołania Rady Obrony Państwa. W tej sytuacji 24 lipca 1920 roku rząd Grabskiego podał się do dymisji.

Władysław Grabski 1920 rok Po odparciu bolszewickiego najazdu, Władysław Grabski został ministrem skarbu w rządzie Wincentego Witosa. Reprezentował w tym gabinecie endecję. 24 listopada 1920 roku, endecja wycofała go z rządu. Od tego momentu stosunki Władysława Grabskiego z ruchem narodowo – demokratycznym były chłodne. Ostateczne zerwanie nastąpiło po zabójstwie prezydenta Gabriela Narutowicza w 1922 roku.

Władysław Grabski 1923 rok W kraju panowała hiperinflacja.

Władysław Grabski 1923 rok Inflacja wynosiła 360% miesięcznie.

Stanisław Wojciechowski Za jednego dolara w czerwcu 1923 roku płacono trzy i pół miliona marek polskich. W tych warunkach Sejm nie sprzeciwił się powołaniu przez prezydenta Stanisława Wojciechowskiego gabinetu pozaparlamentarnego pod przewodnictwem Władysława Grabskiego. 17 grudzień 1923 roku.

Stanisław Wojciechowski w Spale

Nominacja premiera i ministrów

Rząd Władysława Grabskiego W środku siedzi premier i minister skarbu. Był to gabinet pozaparlamentarny ale sam Grabski miał opinię człowieka prezydenta, ponieważ łączyły ich kontakty rodzinne Władysław Jan Grabski został mężem Zofii Wojciechowskiej.

Rząd Władysława Grabskiego Układ gabinetu był bardzo rodzinny. Brat premiera Stanisław był ministrem oświecenia i wyznań religijnych. Szwagier premiera Józef Kiedroń był ministrem przemysłu i handlu. Prezydent Wojciechowski był teściem syna premiera. Nawet najwięksi przeciwnicy nie oskarżali premiera o nepotyzm.

Plan naprawy finansów Grabskiego Przyśpieszenie ściągania podatku majątkowego. Zgromadzenie doraźnych oszczędności. Zrównoważenie dochodów i wydatków budżetowych. Zaprzestanie drukowania marek bez pokrycia. Wykupienie marek z rąk posiadaczy. Stworzenie Banku Polskiego. Wprowadzenie nowej waluty - złotego. Równowaga budżetowa była koniecznym warunkiem reformy walutowej.

Reformator wróg obszarników W grudniu 1923 roku, Sejm uchwalił ustawę o podatku majątkowym. Podatek ten obciążał zwłaszcza wielkich właścicieli ziemskich. Mniejsze gospodarstwa chłopskie były od niego zwolnione.

Reformator wróg fabrykantów W maju 1923 roku, Sejm uchwalił ustawę o państwowym podatku przemysłowym. Wynosił on 2% obrotu przedsiębiorstwa. Kapitał obcy (niemiecki) nie był zainteresowany we wzmocnieniu finansowym państwa polskiego.

Reformator wróg ludu Powstanie krakowskie 6 listopada 1923 r. Rada Ministrów podnosi dwukrotnie podatek od spirytusu, dziesięciokrotnie podatek od cukru, dwukrotnie podatek od zapałek.

Władysław Grabski 1924 rok 28 kwietnia 1924 r. Władysław Grabski stworzył Bank Polski oraz wprowadził nową walutę w miejsce marki, złotego.

Władysław Grabski 1924 rok Emitowane przez bank na prawie wyłączności banknoty i monety nowej waluty – złoty polski, miały mieć pokrycie w zgromadzonych w skarbcu sztabach złota i dewizach w 30%. Kurs dolara ustalono na 5,18 zł.

Władysław Grabski i ministrowie Sytuacja ekonomiczna kraju, mimo pewnego zastrzyku obcego kapitału z udzielonych Polsce pożyczek zagranicznych, nie mogła się ustabilizować ze względu na wybuch wojny celnej z Niemcami. W czerwcu 1925 roku, wygasły traktatowe zobowiązania Niemiec do zakupu polskiego węgla. Niemcy wprowadziły wysokie cła na handel z Polską.

Locarno 1925 Podczas tej konferencji międzynarodowej we Włoszech zawarto liczne umowy międzynarodowe. Jądrem tych układów był tzw. pakt reński, w którym państwa zachodnie tj. Francja, Anglia, Włochy, Belgia i Niemcy gwarantowały nienaruszalności granicy niemiecko - francuskiej i niemiecko – belgijskiej. Aristide Briand , Austin Chamberlain i Gustav Streesemann

Władysław Grabski konkordat Unormował stosunki z Watykanem, podpisując 10 lutego 1925 r. Konkordat z Piusem XI. Rokowania z ramienia rządu polskiego prowadził w Rzymie Stanisław Grabski. Gwarantował Kościołowi nienaruszalność dóbr, m.in. z planowanej reformy rolnej oraz zwrot dóbr skonfiskowanych przez zaborców

Władysław Grabski i reforma rolna Rząd przygotował projekt reformy rolnej, uchwalonej w grudniu 1925 r., czyli po dymisji gabinetu. Podstawą miała być parcelacja dobrowolna majątków obszarniczych – głównie na kresach. Wyjątkowo przewidziano wykup przymusowy. Ziemię otrzymywali zasłużeni żołnierze. Reforma nie została zrealizowana przez rządy sanacyjne.

Władysław Grabski odchodzi W lipcu 1925 roku doszło do załamania kursu złotego. Rząd, aby pokryć niedobory budżetowe wypuścił w obieg bilon i bilety skarbowe. Takim pieniądzem płacił urzędnikom państwowym i nauczycielom. Podkopało to zaufanie do złotego i wywołało zjawisko dwuwalutowości. Zjawisko to pogłębiła decyzja Banku Polskiego, który zaczął dzielić konta klientów na banknotowe i bilonowe. W listopadzie 1925 roku po kolejnym załamaniu złotego, Bank Polski wbrew Grabskiemu dopuścił do spadku wartości waluty. Była to bezpośrednia przyczyna dymisji rządu 13 listopada 1925 roku.

Rząd Władysława Grabskiego 1923 – 1925 rok Sam Grabski uważał, że obaliła go potrójna opozycja w: Sejmie ( PSL - Wyzwolenie), Banku Polskim, kołach przemysłowych (Lewiatan)

Sejm rysunek satyryczny

Rząd Władysława Grabskiego 1923 – 1925 rok W swym całokształcie znaczenie rządów Władysława Grabskiego wiąże się jednak przede wszystkim z jego reformą walutową. Wbrew wszelkim trudnościom i perturbacjom reforma ta zdała egzamin i ostała się, jako trwały spadek po premierze. Jednocześnie była ona nieodzowną przesłanką względnej stabilizacji gospodarczej kraju.

Władysław Grabski naukowiec. Wiosną 1926 Grabski w broszurze pt.: Jak zażegnać największe niebezpieczeństwo, postulował polityczne "zawieszenie broni", które jego zdaniem miało doprowadzić do rozwiązania ostrych konfliktów społecznych i kryzysu politycznego. Proponował rozwiązanie parlamentu na 2 lata, utworzenie 22 osobowej Rady Ustawodawczej, wejście do rządu liderów skłóconych grup politycznych (Józef Piłsudski, Roman Dmowski, Wincenty Witos) oraz hipoteczne zabezpieczenie podatku majątkowego. Propozycje te nie doczekały się realizacji.

Władysław Grabski naukowiec. Dalsze lata życia Władysława Grabskiego to poświęcenie się pracy naukowej na SGGW w Warszawie. Na uczelni tej utworzył zakład Polityki Ekonomicznej na Wydziale Leśnym. Zorganizował również Sekcję Agronomii. Zorganizował zakład socjologii wsi. W okresie od 1926 do 1928 był rektorem SGGW, a w latach 1928–1929 jej prorektorem.

Władysław Grabski naukowiec. Kierował wieloma towarzystwami naukowymi, był prezesem Towarzystwa Ekonomistów i Statystyków Polskich . W 1930 ukazała się kolejna książka Grabskiego pt. Wieś i folwark. Drobne i duże gospodarstwa rolne ze stanowiska ekonomicznego, w której opisywał zalety polskich gospodarstw wiejskich. W 1935 opublikował książkę pt.: Idea Polski. Pozycja poświęcona była postaci Józefa Piłsudskiego oraz polityce poszczególnych grup i stronnictw. W tym samym roku opublikował książkę pt.: Historię wsi w Polsce, składającą się z zapisu cyklu wykładów Grabskiego, wygłoszonych na UW w latach 1921–1922 i na SGGW. Książka zawierała opis rozwoju agrarnego na ziemiach polskich w porównaniu z sytuacją w Europie Zachodniej.

Śmierć Władysława Grabskiego 1938 rok

Osiągnięcia Władysława Grabskiego

1. Wprowadzenie reformy systemu budżetowego.

Efekty były natychmiast widoczne, gdy 10 stycznia kurs marki znalazł się na najniższym poziomie, to w połowie tego miesiąca nie tylko powstrzymano jego spadek, ale nastąpił pewien jego wzrost. Umożliwiło to w lutym wstrzymanie emisji marek polskich na potrzeby skarbowe. Uzyskano wtedy po raz pierwszy w II Rzeczypospolitej dodatni budżet państwa. Już od lutego rozpoczął się także spadek cen detalicznych, co oznaczało wzrost płac realnych.

2. Utworzenie Banku Polski i emisja złotego. 28 kwietnia 1924 roku Władysław Grabski założył Bank Polski jako instytucję emisyjną, nadano mu charakter spółki akcyjnej, niezależnej od państwa. Akcje Banku zostały w pełni rozprzedane w kraju.

Pozostałe reformy Grabskiego 3. Rozbudował system banków państwowych i utworzył potężny Bank Gospodarstwa Krajowego, powstały w maju 1924 r. z połączenia trzech państwowych zakładów kredytowych dawnej Galicji, w celu finansowania przedsiębiorstw państwowych, inwestycji samorządowych, budownictwa mieszkaniowego i kredytowania firm prywatnych. Nowe podstawy prawne uzyskały też dwa inne banki państwowe: Pocztowa Kasa Oszczędności i Państwowy Bank Rolny. 4. Zapoczątkował zmiany w strukturze polskiego eksportu i w produkcji przemysłowej, 5. Utworzył zasiłki dla bezrobotnych.

6. Aktywnie uczestniczył w staraniach o budowę portu gdyńskiego. 7. Wprowadził szkoły dwujęzyczne, umożliwiając rozwój kultury mniejszościom narodowym. 31.07.1924 r. sejm na wniosek rządu Grabskiego uchwalił ustawy, dotyczące szkolnictwa mniejszości ukraińskiej i białoruskiej oraz ich praw językowych w kontaktach z administracją państwową i w sądownictwie. Wprowadzono szkoły tzw. utrakwistyczne (dwujęzyczne), w których zajęcia były prowadzone w języku polskim i drugim. Ustawa dopuszczała tworzenie szkół prywatnych z językiem wykładowym danej mniejszości. Ustawodawstwo szkolne i mniejszościowe z 1924 r. było jedyną w okresie międzywojennym próbą uregulowania stosunków z mniejszościami słowiańskimi i oparcia ich na kompleksowej koncepcji polityki państwa w tych sprawach.

8. Unormował stosunki z Watykanem, podpisując 10 lutego 1925 roku Konkordat z Piusem XI, rokowania z ramienia rządu polskiego prowadził w Rzymie Stanisław Grabski. Watykan zobowiązywał się do wprowadzenia podziału na diecezje, dostosowanego do granic Polski, co oznaczało ich uznanie. Żadna część Polski nie mogła podlegać biskupowi, którego siedziba znajdowałaby się poza granicami kraju. Biskupstwa wileńskie i krakowskie podniesiono do rangi arcybiskupstw, utworzono diecezję śląską w Katowicach z biskupem Augustem Hlondem na czele. Kościół wyrażał zgodę na objęcie parcelacją także majątków kościelnych, w trakcie reformy rolnej. Uzgodniono także, że cudzoziemcy bez zezwolenia rządu nie będą mogli piastować stanowisk przełożonych zakonów. Biskupi zostali zobowiązani do składania przysięgi wierności na ręce prezydenta Rzeczypospolitej.

9. Przygotował projekt reformy rolnej, uchwalonej w grudniu 1925 r 9. Przygotował projekt reformy rolnej, uchwalonej w grudniu 1925 r., realizowanej aż do wybuchu II Wojny Światowej. Podstawą miała być parcelacja dobrowolna, a dopiero gdyby w ciągu roku rozmiary jej nie osiągnęły 200 tys. ha, rząd miał prawo przystąpić do przymusowego wykupu folwarków celem osiągnięcia tej granicy. Wyznaczony przez ustawę roczny kontyngent parcelacyjny dzielono na województwa. Obowiązywały ceny rynkowe ziemi. Parcelacji podlegały nadwyżki ziemi ponad 180 ha, na Wołyniu i Polesiu - ponad 300 ha, a w majątkach uprzemysłowionych, w których znajdowały się zakłady przetwarzające produkty zebrane z pól, np. gorzelnie i cukrownie, granicę wolno było podnieść do 700 ha.

10. Rząd W. Grabskiego podpisał protokół genewski, potępiał on wojnę napastniczą, przewidywał ograniczenie zbrojeń i zasadę obowiązkowego arbitrażu w kwestiach spornych, a także wspólne zobowiązanie do pomocy na wypadek agresji na któreś z państw sygnatariuszy. Orędownikami zasad protokółu ogłoszonych 2.10.1924 r., które mogły umocnić pokój europejski, były państwa, którym szczególnie zależało na międzynarodowych gwarancjach dla swych granic: Francja, Polska, Czechosłowacja i Belgia. Oponowała głównie Anglia. Przed polską polityką zagraniczną stanęła alternatywa: podjąć akcję na rzecz udaremnienia paktu gwarancyjnego planowanego przez wielkie mocarstwa lub włączyć się do rokowań, by wpłynąć na ich przebieg w kierunku dla siebie najbardziej pożądanym. W. Grabski podjął decyzję, że Polska przyjmuje drugie rozwiązanie, podjęto intensywne próby oddziaływania na stosunek wielkich mocarstw do Polski oraz umocnienie międzynarodowej pozycji Polski przez poprawę stosunków z sąsiadami.

11. Sukcesem było podpisanie umowy tranzytowej z Jugosławią i Rumunią w kwietniu 1925 r., gwarantującej bezpieczny transport materiałów wojennych dla Polski w razie zagrożenia lub wojny. 12. W. Grabski doprowadził do znacznej poprawy stosunków zarówno politycznych jak i gospodarczych z ZSRR. Od jesieni 1924 r. Polska uznała Związek Radziecki i nawiązała z nim kontakty dyplomatyczne. 3.08.1925 r. podpisano umowę moskiewską o rozstrzyganiu zatargów granicznych, podpisano protokół w Jampolu o zapobieganiu napadów i likwidacji band nadgranicznych. Sukcesem rządu Grabskiego była też wizyta ministra spraw zagranicznych Cziczerina w Warszawie, rozmawiano o pakcie o nieagresji, jednak do podpisania nie doszło.

13. Poprawiono także kontakty z Czechosłowacją. , w kwietniu 1925 r 13.Poprawiono także kontakty z Czechosłowacją., w kwietniu 1925 r. podpisano polsko-czechosłowacki traktat arbitrażowy, konwencję handlową i umowę regulującą sytuację mniejszości - polskiej w Czechosłowacji i czeskiej oraz słowackiej w Polsce.

14. 5.10.1925 r. w Locarno rozpoczęła się międzynarodowa konferencja w sprawie gwarancji bezpieczeństwa w Europie Zachodniej z udziałem: Francji, Anglii, Włoch, Belgii i Niemiec. Delegacje Polski i Czechosłowacji zostały dopuszczone do obrad dopiero w ostatniej fazie rozmów na skutek żądań polskich. 16.10.1925 r. parafowano teksty Paktu Reńskiego , traktaty arbitrażowe między Niemcami i Polską oraz Niemcami i Czechosłowacją. Pakt Reński uznawał nienaruszalność granicy między Francją, Belgią i Niemcami. Polska i Czechosłowacja zostały potraktowane odmiennie, w układach arbitrażowych podpisanych przez Niemcy nie było już uroczystych zapewnień niemieckich o nieagresji. Traktat arbitrażowy polsko-niemiecki wprowadzał po prostu zasadę regulowania spraw spornych między stronami na drodze pokojowych negocjacji przy ewentualnym udziale organów międzynarodowych. Rozwiązanie narzucone przez wielkie mocarstwa w Locarno nie było korzystne dla Polski, ale rząd Grabskiego nie mógł się w żaden sposób przeciwstawić.