Kult sztuki antycznej – renesans

Zaczyna się renesans… Około 1300 roku uczeni we Włoszech dążyli do zmian. Zaczęli oni badać otaczające ich starożytne zabytki i byli zaskoczeni i zachwyceni tym, co odkryli. Artyści, architekci, poeci i filozofowie podzielali ich zachwyt i zaczęli włączać tematykę i techniki starożytnych prac do swych nowych projektów. „Odrodziła się” starożytna kultura. Te nowe renesansowe twory bardzo różniły się od istniejącej sztuki średniowiecznej. Ich celem było raczej wysławianie piękności i osiągnięcia ludzi, niż modły do Boga. Pisarze renesansu woleli pisać raczej o tematach dotyczących ludzi niż religii. Renesansowi artyści i architekci woleli kopiować wzory rzymskie i greckie niż kontynuować średniowieczne tradycje. Przyglądali się światu wokół siebie i opisywali go w swoich pracach tak dokładnie, jak tylko potrafili. Wspomagali ich renesansowi badacze i nowe drukowane już książki naukowe. Wszystkie te wielkie osiągnięcia były możliwe jedynie dlatego, że bogaci ludzie, z początku we Włoszech, a potem w całej Europie, byli gotowi działać jako protektorzy i wspierać artystów i naukowców.

Ludzie renesansu

MECENAS WŁOSKIEGO ODRODZENIA Lorenzo di Medici – znany jako II Maganifico, Wawrzyniec Wspaniały- rządził włoskim miastem, Florencją od 1469 do 1492 roku. Zaprosił czołowych artystów, architektów i rzeźbiarzy, aby dla niego pracowali – jednym z nich był Michał Anioł (Michelangelo). Inni bogaci obywatele poszli za jego przykładem i Florencja stała się znana jako kolebka renesansu.

UCZONY HUMANISTA Erazm z Rotterdamu (1469- 1536) był jedną z najważniejszych postaci Renesansu w Europie Północnej. Zasłynął jako badacz Pisma Świętego i znawca łaciny oraz greki. Starał się wykorzystać swą renesansową wiedzę dla zakończenia sporów religijnych. Podobnie jak wielu uczonych renesansowych pracował jako wychowawca- nauczyciel arystokratów i ich synów. Jego poglądy rozpowszechni łych się szeroko, ponieważ jego księgi były, jednymi z pierwszych jakie drukowano dzięki wynalazkowi druku.

Eugène Ferdinand „ Hamlet” William Szekspir (1564-1616) Najsłynniejszy dramaturg w dziejach. Aktor i poeta. Autor takich utworów, jak Hamlet, Sen nocy letniej, Poskromienie złośnicy, Otello, Makbet. Stworzył najsłynniejszą parę kochanków Romeo i Julię.

Mikołaj Rej (1505-1569) Urodził się w zamożnej rodzinie. Uczył się w szkołach w Skalmierzu, we Lwowie i Krakowie., jednak nie ukończył żadnej z nich. W 1531 r. zamieszkał w posiadłości na ziemi chełmskiej i wiódł życie ziemianina. Do najsłynniejszych dzieł pisarza należą m.in.: Zwierciadło z traktatem i Żywot człowieka poczciwego (1567/1568) Krótka rozprawa między trzema osobami, Panem, Wójtem a Plebanem (1543) Zwierzyniec (1562) Mikołaj Rej nazwany został „ojcem piśmiennictwa polskiego”, ponieważ był pierwszym polakiem tworzącym wyłącznie po polsku. To jemu zawdzięczamy słynne zdanie: „A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.”

Jan Kochanowski (1530-1584)

CZŁOWIEK RENESANSOWY Leonardo da Vinci (1452-1519) Leonardo był znakomitym malarzem, ilustratorem, rzeźbiarzem jak również architektem, naukowcem i inżynierem. W swoich pomysłach daleko wybiegał przed epokę, w której żył. Znane są jego szkice urządzeń mechanicznych, np. łodzi podwodnej, samolotu i czołgu. Do historii przeszedł jednak głownie jako autor obrazu Mona Lisa, czy Ostatnia wieczerza. Obrazy te do dziś są tajemnicą.

„Mona Lisa” (1503-1506) Dzieło znane jest też pod nazwą Gioconda. Modelką była bowiem żona florenckiego kupca Francesca del Giocondo. Mona Lisa sportretowana jest w dość nietypowy sposób: do połowy postaci, z głową i tułowiem lekko zwróconym w jedną stronę i oczami patrzącymi wprost na widza. Subtelna gra światła i cienia, zamglenie konturów (wł. fumo= dym). Rozproszone światło ślizga się delikatnie po twarzy modelki, zatapia w cieniu partie krajobrazów w tyle. Obraz obecnie znajduje się w Luwrze w Paryżu.

„Ostatnia wieczerza”(1495-1497). Fresk powstał w kościele w Mediolanie „Ostatnia wieczerza”(1495-1497). Fresk powstał w kościele w Mediolanie . Artysta użył nietypowej techniki i z tego powodu dzieło szybko zaczęło niszczeć. Widać wprowadzoną do malarstwa perspektywę zbieżną.

„Dama z łasiczką” („Dama z gronostajem)” (1485-1490) To portret przyjaciółki malarza Cecylii Gallerani, córki ambasadora mediolańskiego Obraz znajduje się w Polsce, w Muzeum Czartoryskich w Krakowie.

„Święty Jan” „Święta Anna Samotrzecia”

Rafael (Raffaello Santi; 1483- 1520) Włoski malarz znany przede wszystkim z portretów, obrazów religijnych, licznych fresków i kompozycji malarstwa naściennego oraz jako architekt. W swojej twórczości ukazywał cechy psychiczne poparte wnikliwymi obserwacjami ludzkiej natury. W licznych portretach Madonn wprowadził idealizację, tworząc w ten sposób wzorzec urody kobiecej. Jego obrazy charakteryzuje niepowtarzalna maniera łącząca styl epoki z własnymi artystycznymi przeżyciem. Do najważniejszych dzieł zaliczamy freski „Szkoła ateńska” i „Apoteoza Eucharystii” oraz obrazy „Madonna Sykstyńska”, „Trzy Gracje” i wiele innych. Styl Rafaela wywarł wielki wpływ na sztukę europejską. Stał się wzorem piękna do naśladowania dla artystów następnych pokoleń.

„Madonna della Sedia” (1514). Obraz typu tondo(z wł „Madonna della Sedia” (1514). Obraz typu tondo(z wł. talerz, krąg), charakterystyczny dla sztuki renesansu. Santi wprowadza do swych obrazów niezwykle pogodny nastrój. „Madonna Sykstyńska”

„Szkoła ateńska”

„Narodziny Wenus”

Bóg i człowiek

Malowidło na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej w Rzymie Malowidło na sklepieniu Kaplicy Sykstyńskiej w Rzymie. To olbrzymie dzieło(freski) zaprojektował włoski artysta Michał Anioł Buonarroti. Pokazuje on sceny religijne, jednocześnie- w prawdziwie renesansowym stylu- gloryfikujące człowieka.

„Stworzenie Adama”

„Pieta watykańska” (1550- 1553) „Pieta watykańska” (1550- 1553). Rzeźba odznacza się wyjątkową harmonią i pięknem. Przedstawia nieokazującą uczuć młodzieńczą Madonnę trzymająca na kolanach zmarłego syna. Dzieło znajduje się w Bazylice Św. Piotra w Rzymie. Pieta to rzeźbiarskie lub malarskie wyobrażanie Chrystusa trzymanego na kolanach przez Maryję.

„Dawid”, 1504 Jedno z najważniejszych renesansowych, wykonane z białego marmuru. Przedstawia Dawida tuż przed walką z biblijnym olbrzymem Goliatem. Podobno Michał Anioł, kiedy stanął przed marmurowym blokiem wypowiedział słowa: „Widzę rzeźbę, teraz muszę odrzucić to, co zbędne”.