Procesy uwagi Uwaga jest mechanizmem redukcji nadmiaru informacji Uwaga a świadomość – uwaga intensywna i ekstensywna (rozproszona) Czynności automatyczne i kontrolowane

Funkcje uwagi Selektywność – zdolność wyboru jednego bodźca, źródła stymulacji czy ciągu myśli, kosztem innych Czujność – zdolność do długotrwałego oczekiwania na pojawienie się ściśle określonego bodźca, zwanego sygnałem, a ignorowanie pozostałych bodźców, zwanych szumem Przeszukiwanie – proces aktywny (w przeciwieństwie do czujności), polegający na systematycznym badaniu pola percepcyjnego w celu wykrycia obiektów spełniających założone kryterium Kontrola myśli jednoczesnych  np. teoria zasobów uwagi (D. Kahneman)

Uczenie się – podstawowe rodzaje Warunkowanie klasyczne – jednostki uczą się przewidywać pojawianie się ważnych wydarzeń w środowisku (np. pokarm lub ból) i przygotowywać się na nie Warunkowanie instrumentalne (sprawcze) – jednostki uczą się, które z ich zachowań przynoszą korzystne, a które – niekorzystne zmiany w środowisku, a więc – które reakcje warto powtarzać, a których lepiej unikać

Warunkowanie klasyczne Badania Pawłowa Bb  Rb Bw  Rw Wygaszanie, generalizacja bodźca, różnicowanie bodźca Badania Roberta Rescorla (1967) – do powstania odruchu warunkowego niezbędne jest występowanie zależności pomiędzy bodźcem warunkowym a pojawieniem się bodźca bezwarunkowego, ważna jest również wyrazistość tego bodźca

Warunkowanie instrumentalne Edward Thorndike (1898) – prawo efektu – zachowanie, które w danej sytuacji wywołuje stan zadowolenia, zostaje skojarzone z tą sytuacja i jeśli w przyszłości sytuacja ta się powtórzy, to wzrasta prawdopodobieństwo, że powtórzone zostanie także to zachowanie. Jeśli natomiast w danej sytuacji zachowanie wywoła odczucie dyskomfortu, to spada prawdopodobieństwo powtórzenia się tego zachowania w podobnych warunkach w przyszłości Podstawowe rodzaje relacji funkcjonalnych pomiędzy zachowaniem i jego konsekwencjami Wzmocnienie pozytywne Kara Wzmocnienie negatywne Pomijanie By zadziałało warunkowanie instrumentalne, potrzebna jest relacja zależności pomiędzy reakcja i jej następstwami

Uczenie wykraczające poza warunkowanie Uczenie się stanowi nieobserwowalny proces, prowadzący do zmian w zachowaniu. Dokonuje się on na podłożu indywidualnego doświadczenia. Jest możliwy dzięki istnieniu pamięci, czyli zdolności do przechowywania śladów tego doświadczenia W kontekście psychologii poznawczej, uczenie się to nabywanie wiedzy Formy aktywności poznawczej przejawianej przez człowieka w procesie zdobywania wiedzy (nabywania umiejętności): Formułowanie lub/i precyzowanie celu uczenia się Uruchamianie i wprowadzanie w życie strategii poznawczych Stosowanie strategii kontrolnych

Pamięć Pamięć jest procesem odpowiedzialnym za rejestrowanie, przechowywanie i odtwarzanie doświadczenia/informacji Pamięć jako zdolność Pamięć jako proces Element psychicznego „wyposażenia” jednostki, wykazujący duże różnice indywidualne Sposób kodowania doświadczenia, stanowiący uniwersalną właściwość człowieka Składnik inteligencji Faza przetwarzania informacji Składa się z wielu zdolności specyficznych, np. p. wzrokowej, słuchowej Składa się z wielu faz, ich liczba zależy od szczegółowości opisu, w najogólniejszym rozumieniu – faza zapamiętywania, przechowywania i odtwarzania informacji Można ją doskonalić Można doskonalić niektóre fazy procesu pamięciowego, np. fazę odtwarzania

Podstawowe rodzaje pamięci Pamięć ultrakrótka (sensoryczna) Pamięć krótkotrwała (operacyjna) Pamięć długotrwała Pamięć deklaratywna Semantyczna Epizodyczna Pamięć niedeklaratywna Zdolności proceduralne Priming (torowanie) Warunkowanie Nieświadoma – np.habituacja i sensytyzacja

właściwość P. operacyjna P. długotrwała Czas przechowywania Kilkanaście minut Nieograniczony Pojemność 7+2 jednostek informacyjnych Sięga do 187 miliardów bitów informacji Zapamiętywanie Szybkie, bez wysiłku automatyczne Wymaga zaangażowania i uwagi Utrwalanie materiału Powtórki wewnętrzne Wykrycie wewnętrznej struktury lub znaczenia Format zapamiętywanych informacji Akustyczny lub wzrokowy Semantyczny lub wzrokowy Wrażliwość na zapominanie Duża; zapomniane informacje znikają bezpowrotnie Informacje zapomniane pozornie, odzyskiwane spontanicznie Dostęp Łatwy Powolny Czynniki powodujące interferencję Podobieństwo akustyczne Podobieństwo semantyczne lub wzrokowe

Metafory stosowane w badaniach nad pamięcią Metafora śladu stopy na piasku Metafora „magnetofonowa” Metafora „komputerowa”

Strategie pamięciowe - mnemotechniki Grupowanie Akronimy Akrostychy Metoda słów – wieszaków Metoda miejsc Co jeszcze? „Zewnętrzne” sposoby usprawniania pamięci, Różnorodność zapamiętywanego materiału Przerwy w zapamiętywaniu