Procesy pamięci.

Prezentacja na temat: "Procesy pamięci."— Zapis prezentacji:

1 Procesy pamięci

2 Pamięć Pamięć jest procesem odpowiedzialnym za rejestrowanie, przechowywanie i odtwarzanie doświadczenia/informacji Pamięć jako zdolność Pamięć jako proces Element psychicznego „wyposażenia” jednostki, wykazujący duże różnice indywidualne Sposób kodowania doświadczenia, stanowiący uniwersalną właściwość człowieka Składnik inteligencji Faza przetwarzania informacji Składa się z wielu zdolności specyficznych, np. p. wzrokowej, słuchowej Składa się z wielu faz, ich liczba zależy od szczegółowości opisu, w najogólniejszym rozumieniu – faza zapamiętywania, przechowywania i odtwarzania informacji Można ją doskonalić Można doskonalić niektóre fazy procesu pamięciowego, np. fazę odtwarzania

3 Mechanizmy pamięci Zapamiętywanie (kodowanie) Przechowywanie
Odtwarzanie (wydobywanie, przypominanie) Copywrite © Wydawnictwo Naukowe PWN SA 2004

4 Metafory stosowane w badaniach nad pamięcią
Metafora śladu stopy na piasku Metafora „magnetofonowa” Metafora „komputerowa”

5 Podstawowe rodzaje pamięci
Pamięć ultrakrótka (sensoryczna) Pamięć krótkotrwała (operacyjna) Pamięć długotrwała Pamięć deklaratywna Semantyczna Epizodyczna Pamięć niedeklaratywna Pamięć proceduralna Nieświadoma – np. habituacja i sensytyzacja

6 Model systemu pamięciowego człowieka
Z: HUMAN MEMORY: STRUCTURES AND PROCESSES, Roberta L. Klatzy. © 1975, 1980 by W. H. Freeman and Company

7 Pamięć sensoryczna Kodowanie w pamięci sensorycznej
Przechowywanie: ile i jak długo? Przekazywanie do pamięci krótkotrwałej

8 Pamięć krótkotrwała Kodowanie w pamięci krótkotrwałej
Przechowywanie w pamięci krótkotrwałej Przetwarzanie w pamięci krótkotrwałej Wydobywanie z pamięci krótkotrwałej

9 Przetwarzanie w pamięci krótkotrwałej
Porcjowanie Powtarzanie

10 Kodowanie w pamięci długotrwałej
Organizacja według znaczenia Mnemonika Specyficzność kodowania

11 właściwość P. operacyjna P. długotrwała
Czas przechowywania Kilkanaście minut Nieograniczony Pojemność 7+2 jednostek informacyjnych Sięga do 187 miliardów bitów informacji Zapamiętywanie Szybkie, bez wysiłku automatyczne Wymaga zaangażowania i uwagi Utrwalanie materiału Powtórki wewnętrzne Wykrycie wewnętrznej struktury lub znaczenia Format zapamiętywanych informacji Akustyczny lub wzrokowy Semantyczny lub wzrokowy Wrażliwość na zapominanie Duża; zapomniane informacje znikają bezpowrotnie Informacje zapomniane pozornie, odzyskiwane spontanicznie Dostęp Łatwy Powolny Czynniki powodujące interferencję Podobieństwo akustyczne Podobieństwo semantyczne lub wzrokowe

12 Pamiętanie jako proces wytwórczy
Schematy Zeznania naocznych świadków

13 Krzywa zapominania Ebbinghausa
Krzywa ta pokazuje, ile bezsensownych sylab pamiętają osoby posługujące się metodą zaoszczędzania, gdy bada się je w okresie 30 dni. Krzywa opada szybko, a następnie osiąga plateau

14 Dlaczego zapominamy? Zanikanie śladów pamięciowych Interferencja
Nieskuteczne wydobywanie Motywowane zapominanie

15 Zapominanie hamowanie retroaktywne – nakładanie się później zapamiętanych informacji na informacje wcześniej zapamiętane, hamowanie proaktywne – wcześniej nabyta informacja utrudnia zapamiętanie nowej informacji Stopień hamowania zależy od podobieństwa materiałów.

16 Metody przypominania Rozpoznawanie i odtwarzanie:
Procedura zaoszczędzenia Ebbinghausa, która wskazuje że znane wyrazy (elementy) szybciej zapamiętujemy niż zupełnie nowe.

17 Strategie pamięciowe - mnemotechniki
Grupowanie Akronimy Akrostychy Metoda słów – wieszaków Metoda miejsc Co jeszcze? „Zewnętrzne” sposoby usprawniania pamięci, Różnorodność zapamiętywanego materiału Przerwy w zapamiętywaniu

18 Zasada logicznego kojarzenia
dom żółty drzewo zielony ptak gniazdo pies tygrys trawa namiot purpurowy podkowa

19 Grupowanie – polega na dzieleniu informacji w grupy (kategorie). Ilość grup zależy od ilości informacji jakie chcemy zapamiętać oraz możliwości przyporządkowania ich do odrębnych kategorii. Przykład: mamy do zapamiętania taką oto listę zakupów: ser, cebula, masło, sałata, chusteczki higieniczne, mleko, ogórek, pasta do zębów, rzodkiewki, jogurt, żel pod prysznic, pomidory, papier  toaletowy, ziemniaki to możemy podzielić na kategorie (grupy): nabiał: ser, masło, mleko, jogurt warzywa: cebula, sałata, ogórek, rzodkiewki, pomidory, ziemniaki, chemia: chusteczki higieniczne, pasta do zębów, żel pod prysznic, papier toaletowy

20 PORCJOWANIE (CHUNKING)
– process polegajacy na ponownym zakodowaniu pojedynczych elementów przez grupowanie na podstawie jakiejś zasady organizacji (np. podobieństwo językowe, rym, indywidualny kod grupowanie  

21 Porcjowanie 3,4 9,2,5,6,1,4,9,3,5 3:49,2 (rekord na milę) 56:14 (czas na 10 mil) 9:35 (2 mile w wolnym tempie)

22 Akronimy Moja Merkury Wiecznie Wenus Zapracowana Ziemia Mama Mars
Jutro                                                       Jupiter Sama                                                      Saturn Ugotuje                          Uran Nam                                                       Neptun Pomidorówkę                           Pluton

23 Akrostychy Przykład: Do zapamiętania gama kolorów: Czerwony, Żółty, Zielony, Niebieski, Fioletowy Czarownik Żywo Zaczarował Niebiańską Firankę Do zapamiętania melodia składającą się z dźwięków: E, C, G, B, D Emisja Chóralnego Głosu Była Doskonała

24 Metoda słów – „wieszaków”
Słowa – „wieszaki” 1 – drzewo 2 – łabędź 3 – koniczyna 4 – krzesło 5 – hak 6 – słoń 7 – król 8 – kobieta w ciąży 9 – dolina 10 – Flip i Flap

25 Metoda słów – „wieszaków”
Do zapamiętania: mózg, papierosy, bańka mydlana, wybrzeże, komórka, burak, król, ciężarna kobieta, dolina, grobowiec, więc łączymy je ze słowami wieszakami. 1 – wielkie drzewo, które zamiast korony ma olbrzymi mózg, 2 – łabędź stoi na ulicy paląc papierosa, a przechodzący ludzie podziwiając go wrzucają mu pieniądze do kapelusika, 3 – na pięknej koniczynie leży wielka mydlana bańka, 4 – siedzisz na krześle czytając książkę a nad wybrzeżem morza, 5 – pirat zamiast ręki ma hak na którym trzyma telefon komórkowy, 6 – malutki różowy słoń zajada ogromnego soczystego buraka, 7 – król złomu zamiast berła trzyma zardzewiała kosę, 8 – kobieta w ciąży siedzi w herbaciarni i odmierza czas zaparzenia się herbaty za pomocą klepsydry, 9 – nad rajską doliną fruwa sobie malutki niebieski balonik balon na kiju, 10 – Flip i Flap stoją nad grobowcem i odprawiają pogrzeb zdechłej żabie.

26 Metoda miejsc – zapamiętywanie przez skojarzenie elementów z jakąś sekwencja znanych nam miejsc D J B X H G C L Y

27 Procedura uzupełniania
Pocedur uzupełniania wyrazów (Duke, 1995) V_S_ _PL_ _T A_C_ _ME_ _S R_ E_ _P_S_ _L_ _A

28 Czynniki wpływające na zapamiętywanie:
efekt pierwszeństwa (początku) – informacje na początku materiału są lepiej zapamiętywane efekt świeżości (końca) – informacja na końcu materiału są lepiej zapamiętywane.

29 Prawidłowości pamięci:
prawo Ebbinghausa – liczba powtórek niezbędnych do zapamiętania materiału rośnie wraz z jego długością prawo Josta – aby powtarzanie było skuteczne (aby zapamiętać materiał) powtórki muszą być rozłożone w czasie aktywne odtwarzanie zwiększa tempo zapamiętywania