INFRASTRUKTURA KOLEJOWA

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Infrastruktura kolejowa – to ogół urządzeń technicznych warunkujących funkcjonowanie kolei. Umożliwia prowadzenie przewozów przewoźnikom kolejowym i jest zarządzana przez zarządcę infrastruktury. Na infrastrukturą kolejową składają się między innymi: •        tory, •        sieć trakcyjna, •        semafory, •        rozjazdy, •        a w szerszym rozumieniu również przystanki i dworce kolejowe.

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Linia kolejowa składa się z jednego, dwóch lub kilku torów kolejowych łączących punkt początkowy i końcowy, ustalony w Polsce przez zarządcę infrastruktury PKP. Linia kolejowa dzieli się na mniejsze elementy: odcinki, szlaki, odstępy.

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Punkty początkowe i końcowe linii kolejowych Każda linia posiada: własną kilometrację, numer i nazwę. Linia kolejowa ma wyznaczony punkt początkowy i punkt końcowy. Dla linii rozpoczynających się w Warszawie punktem początkowym jest Warszawa. Dla pozostałych linii wyznacza się na ogół jako punkt początkowy ten z dwóch możliwych punktów linii, który znajduje się bliżej Warszawy.

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Rys. a. Długość linii kolejowych w Polsce Rys. b. Gęstość linii kolejowych w Polsce

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Rys. a. Długość linii kolejowych w wybranych krajach europejskich Rys. b. Gęstość linii kolejowych w wybranych krajach europejskich

UWAGA: wcześniejsze rysunki nie ilustrują stanu technicznego linii kolejowych w Polsce, należy je zatem uznać za opisujące element systemu transportowego od strony ilościowej, a nie jakościowej. Aby mówić o jakości (stanie technicznym), należy powyższe dane pogłębić informacjami o kategoriach linii i klasach technicznych torów.

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Podstawowymi kryteriami ustalenia kategorii linii kolejowych i klas torów są: obciążenie przewozami T, określonymi ilością przewiezionej masy w jednostce czasu; za jednostkę miary przyjęto: mln t brutto/rok lub Tg/rok (przedrostek tera oznacza 1 000 000 000 000 = 1012 ), prędkość maksymalna pociągów V; za jednostkę miary przyjęto: km/h. dopuszczalne naciski na oś P [kN/oś]. 

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Nacisk osi [kN/oś] : P = Ciężar pojazdu [kN]+ ciężar ładunku [kN] Liczba osi pojazdu

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Szerokość torów  Używane określenie - szerokość toru, i rozumiane jako wewnętrzna odległość pomiędzy główkami dwóch szyn i wynoszące 1435 mm, mierzone 14 mm poniżej górnej powierzchni tocznej szyn – jest określeniem niewłaściwym, ale ogólnie przyjętym.  

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Klasyfikacja linii kolejowych ze względu na szerokość toru: linie normalnotorowe - 1435 mm. Wymiar ten jako najbardziej popularny zwany został szerokością normalną toru. linie szerokotorowe - wszystkie tory, których odległość międzyszynowa jest większa od normalnej nazywane są torami szerokimi. Poszerzenie szerokości toru zapoczątkowano jeszcze w Imperium rosyjskim, budując torowiska o szerokości 1520 mm. linie wąskotorowe - jeżeli odległość międzyszynowa toru jest mniejsza od wymiaru normalnego to mamy do czynienia z torami wąskimi. Na trasach wąskotorowych eksploatowane są lekkie pociągi poruszające się małymi prędkościami

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Trasa szerokotorowa przez szereg lat funkcjonowała pod nazwą Linia Hutnicza-Siarkowa, po przemianach jakie nastąpiły w PKP - Linia Hutnicza Szerokotorowa Centralna Magistrala Kolejowa (CMK)

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Przykłady stosowanych szerokości torów Szerokość toru [mm] Przeznaczenie kolei i uwagi Przykłady państw, w których jest stosowana Polskie przykłady 381, 457 turystyczne, ogrodowe, wystawowe Austria, Japonia, Wielka Brytania 500 przemysłowe, dołowe, polowe Francja, Niemcy, Polska i inne 600 standard Decauville'a, często stosowany jako kolej polowa i lekka kolej przemysłowa, Rejon Umocniony Hel po 1939 Rogowska Kolej Wąskotorowa do 1954 Wyrzyska Kolej Powiatowa, Żnińska Kolej Powiatowa, Wigierska Kolejka Leśna, Kaszubski Ekspres. 1000 szeroko rozpowszechniony standard metryczny, często spotykany w tramwajach i przemyśle Australia, Boliwia, Brazylia, Etiopia, Indie, Niemcy, Pakistan, Peru, Polska, Tajlandia, Wietnam linie tramwajowe w Bydgoszczy, Elblągu, Grudziądzu, Łodzi i Toruniu

INFRASTRUKTURA KOLEJOWA Przykłady stosowanych szerokości torów cd. Szerokość toru [mm] Przeznaczenie kolei i uwagi Przykłady państw, w których jest stosowana Polskie przykłady 1435 (56,5 in.) szerokość normalna stosowana w większości krajów, tory tramwajowe w większości miast w Polsce 1520, 1524 Finlandia, Polska, b. ZSRR, Mongolia Linia Hutnicza Szerokotorowa 1600 Australia, Brazylia, Irlandia 2000 kolejka górska CairnGorm Wielka Brytania 3000 Superkolej III Rzeszy projektowana