Strategia na rzecz ograniczenia wypadków na placach budowy Kampania „Bezpieczeństwo pracy w budownictwie – zagrożenie upadkiem z wysokości” Strategia na rzecz ograniczenia wypadków na placach budowy Wacław Bojnowski – Nadinspektor Pracy OIP Opole Zdzieszowice, 28 stycznia 2009 r.

Statystyki wypadkowe

Statystyki wypadkowe Z analizy wypadków1) wynika, że osoby, które doznały urazu wskutek upadku z wysokości, przebywały najczęściej na: budynkach i ich stałych elementach (np. dachy, stropy, otwory okienne, schody, płyty balkonowe, tarasy), konstrukcjach ruchomych i tymczasowych (np. rusztowania, drabiny, szalunki) konstrukcjach stacjonarnych (np. stałe pomosty, stałe drabiny). Osoby, które uległy urazom, najczęściej przebywały na: rusztowaniach – 25% dachach – 22% stropach, tarasach, balkonach, oknach – 20% drabinach – 10% schodach – 4%.

Przestrzeganie przepisów Praca robotników budowlanych jest często wykonywana na pograniczu prawa – przyzwyczajają się oni do lekceważenia obowiązujących zasad. Przechodzą szkolenia BHP, które odbywają się tylko na papierze, otrzymują inne wynagrodzenie niż jest zapisane w umowie, obowiązkowe badania czasem nie są przeprowadzane w należyty sposób. Robotnicy przestrzegają tylko tych przepisów BHP, które sami uznają za potrzebne. Przykład: chronią oczy, gdy tną coś nad głową (ale już nie na podłodze), zakładają szelki pracując na dużej wysokości (na 13-tym piętrze tak, ale na 5-tym już nie) Wpływ na wybór tych przepisów, które są przestrzegane przez pracowników mają osobiste doświadczenie

Przestrzeganie przepisów Brak świadomości zagrożenia – robotnicy często nie zdają sobie sprawy zagrożeń związanych z wykonywaną pracą – Przykład: niebezpieczny wydaje im się upadek z 10 metrów, ale z 6 już nie. Rutyna – tworzy fałszywe poczucie bezpieczeństwa. Występuje tu zjawisko oswajania zagrożenia – coś, co pierwszym razem wydawało się potencjalnie niebezpieczne, po kilku udanych próbach jest już postrzegane jako proste, zwyczajne. Presja czasu – robotnik koncentruje się głównie na wykonaniu pracy. Pracuje na akord, terminarz robót jest napięty, więc robotnik jest poganiany przez szefostwo, które jest rozliczane z terminów. To nie sprzyja skupianiu się na stosowaniu zabezpieczeń, które postrzegane są jako spowalniające lub utrudniające pracę.

Przestrzeganie przepisów Przyzwolenie otoczenia – pewną normą jest niestosowanie się do przepisów. Osoba przestrzegająca ich w 100% byłaby odbierana jako śmieszna. Pracownicy nie mają zwyczaju zwracania sobie wzajemnie uwagi na sprawy związane z przepisami BHP – jest to traktowane jako indywidualna sprawa każdego. Nie istnieje kultura pracy zgodnej z przepisami. Brak umiejętności używania sprzętu ochrony indywidualnej (szelki). Brak poczucia związku z innymi pracownikami – na budowie pracuje wielu podwykonawców, pracownicy wzajemnie się nie znają, ich wzajemny kontakt jest bardzo krótki, nie tworzy się poczucie wspólnej odpowiedzialności. Każdy pracownik dba o sprawy swoje sprawy, ewentualnie kilku kolegów ze swojej firmy. Z tego powodu zdarzają się takie zachowania, jak zrywanie taśmy oznaczającej miejsce niebezpieczne – dla człowieka, który to robi taśma stanowi tylko utrudnienie – zna on zwykle zagrożenie, wie jak je obejść.

Możliwości zapobiegania wypadkom Zdaniem respondentów sposobami na zmniejszenie liczby wypadków mogą być: Poważniejsze podejście pracodawców do zagadnień bezpieczeństwa – przeprowadzanie szkoleń, wymaganie stosowania się do obowiązujących zasad; Motywowanie pracowników do przestrzegania zasad BHP – karanie za ich łamanie, nagradzanie za zachowania pozytywne; Motywowanie pracodawców do przestrzegania zasad BHP – na przykład system nagród dla budów bez wypadków: nagrody finansowe – obniżenie składki ZUS lub wizerunkowe – nadawanie tytułów, certyfikatów, tworzenie „pierwszej ligi budowlanej”; Wymaganie od inwestorów kalkulowania wydatków na zabezpieczenia już na etapie przetargu – obecnie to są pierwsze koszty, które podlegają cięciom.

Grupy docelowe – pożądana zmiana Inwestorzy: Uwzględnianie wydatków na bezpieczeństwo pracy na etapie planowania inwestycji. Sprawowanie nadzoru inwestorskiego w zakresie BHP nad wykonawcami. Pracodawcy: Faktyczna realizacja obowiązków wynikających z przepisów spoczywających na pracodawcy w zakresie organizacji bezpiecznej pracy na placu budowy – w szczególności pracy na wysokości. Preferowanie środków ochrony zbiorowej eliminujących ryzyko wypadku niezależnie od zachowania pracownika. Kierownicy i majstrowie: Egzekwowanie wymogów dotyczących bezpiecznych zachowań przez pracowników (stosowanie środków ochrony indywidualnej – kasków, szelek; przestrzeganie procedur BHP).

Grupy docelowe – pożądana zmiana Pracownicy: Praca ze świadomością istniejących zagrożeń na placu budowy, wiedza o sposobach prawidłowego zastosowania środków ochrony indywidualnej i umiejętnością postępowania stosownie do sytuacji i związanego z nią ryzyka. Otoczenie społeczne: Świadomość, że upadki z wysokości są najczęstszą przyczyną wypadków (śmiertelnych i ciężkich) w budownictwie. Brak akceptacji dla zachowań niezgodnych z zasadami bezpieczeństwa pracy na wysokości. Ogólna świadomość zagrożeń przy pracy na wysokości i konieczności zastosowania środków profilaktycznych.

ETAPY KAMPANII BUDOWLANEJ Pracodawco: Zwiększ bezpieczeństwo pracy na placu budowy i zainwestuj w przyszłość Twojej firmy ! 1. Zgłoszenie pracodawcy do programu prewencyjnego można to uczynić w siedzibie OIP Opole Pl. Piłsudskiego 11A osobiście lub telefonicznie ( nr tel. 077 4700900, 4700907) w siedzibie Opolskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa Opole ul. Katowicka 50 ( tel. 077 4536306) w toku kontroli inspektora PIP wypełnienie wniosku wg. obowiązującego wzoru udział w programie jest dobrowolny i nieodpłatny

ETAPY KAMPANII BUDOWLANEJ 2. Organizacja szkoleń dla pracodawców firm budowlanych przekazanie materiałów informacyjno-szkoleniowych do samokontroli warunków pracy oraz ankiety kontrolnej do oceny ryzyka zawodowego przypomnienie o podstawowych obowiązkach pracodawcy oraz wymogach prawnych dzięki udziałowi w szkoleniu z wykorzystaniem listy kontrolnej dla budownictwa z komentarzem oraz oceny ryzyka w 5 krokach będziesz potrafił zidentyfikować zagrożenia i nieprawidłowości na placu budowy

ETAPY KAMPANII BUDOWLANEJ 3. Eliminacja nieprawidłowości na podstawie zdobytej wiedzy zlokalizujesz występujące na placu budowy nieprawidłowości ocenisz skalę problemów i zagrożeń a następnie wyeliminujesz je w terminie do 4 miesięcy od dnia zgłoszenia do programu pozytywny wynik Twoich działań pozwoli Ci na przystąpienie do audytu

ETAPY KAMPANII BUDOWLANEJ 4. Przegląd końcowy audytu uzgodnienie z inspektorem pracy wizytacji budowy weryfikującej skuteczność podjętych działań audyt końcowy nie ma charakteru represyjnego

ETAPY KAMPANII BUDOWLANEJ 5. Korzyści dla pracodawcy zwolnienie przedsiębiorstwa z kontroli PIP na okres prowadzenia działań naprawczych i dostosowawczych w firmie otrzymanie świadectwa ukończenia programu przyznanie Dyplomu PIP udział w konkursie "Bezpieczna Budowa" Okręgowy Inspektor Pracy może uwzględnić fakt uzyskania zadawalających wyników w zakresie poprawy warunków pracy przy planowaniu kontroli rutynowych w okresie 2 lat po zakończeniu programu prewencyjnego

Wysoki poziom bezpieczeństwa na placach budów jest standardem w krajach Unii Europejskiej

w kampanii prewencyjnej „Bezpieczeństwo Pracy w Budownictwie” Pracodawco: Nie zwlekaj, weź udział w kampanii prewencyjnej „Bezpieczeństwo Pracy w Budownictwie”

Dziękuję za uwagę