BENITO MUSSOLINI

Benito Amilcare Andrea Mussolini ur Benito Amilcare Andrea Mussolini ur. 29 lipca 1883 w Dovia di Predappio, zm. 28 kwietnia 1945 w Giulino di Mezzegra – włoski polityk i dziennikarz początkowo socjalistyczny, główny założyciel i przywódca ruchu faszystowskiego; premier Włoch w latach 1922–1943, później do 1945 przywódca Włoskiej Republiki Socjalnej.

Mussolini rozpoczynał karierę we Włoskiej Partii Socjalistycznej i wszedł do komitetu wykonawczego tej partii, a w latach 1912–1914 był redaktorem naczelnym socjalistycznej gazety Avanti!. Po wybuchu I wojny światowej poparł publicznie przystąpienie Włoch do wojny po stronie Ententy. Wydalono go za to z partii, ponieważ kłóciło się to z jej oficjalnym stanowiskiem wobec wojny. Mając doświadczenie dziennikarskie założył gazetę Popolo d'Italia. W 1915, gdy Włochy przystąpiły do wojny został powołany do wojska i skierowany na front alpejski. Zwolniono go z armii po tym gdy został ranny w nogę od odłamków z pocisku moździerzowego.

23 marca 1919 Mussolini wraz z kombatantami, oraz innymi zebranymi założył w Mediolanie prawicowy Fasci Italiani di Combattimento. Ich symbolem stało się fasces. W 1921 Mussolini przekształcił je w Narodową Partię Faszystowską. Ruch ten uzyskiwał coraz większe poparcie wśród włoskiego społeczeństwa, tak że przejęcie władzy stało się możliwe już rok później – w czasie strajku socjalistów faszyści zorganizowali tzw. Marsz na Rzym. Siły porządkowe i wojsko z łatwością mogłyby zatrzymać a nawet pokonać w walce siły faszystów, jednak król Wiktor Emanuel III przestraszył się możliwości rozlewu krwi i wybuchu wojny domowej. Mussoliniemu została powierzona teka premiera.

W październiku 1922, czując siłę swojego ruchu, zorganizował tak zwany marsz Czarnych Koszul, w wyniku którego został mianowany przez króla Wiktora Emanuela III premierem rządu. Jego pierwszy rząd, złożony z faszystów, konserwatystów i nacjonalistów, tolerował opozycję aż do zamordowania w 1924 przywódcy socjalistów, Giacomo Matteottiego.

Sformowany przez niego rząd miał jednak tylko kilku faszystów jako ministrów. Sytuacja zmieniła się po zabójstwie Giacomo Matteottego, jednego z przywódców socjalistów. Do 1925 partie opozycyjne zostały zepchnięte na margines, a w 1926 zdominowany przez faszystów parlament wydał zakaz działalności wszelkich partii i związków zawodowych poza Narodową Partią Faszystowską. Wcześniej te działania poprzedziły nadanie Mussoliniemu tytułu duce (wodza) Włoch w 1923 i ogłoszenie przez niego w 1925, że zostaje Głową Rządu.

Benito Mussolini ogłosił, że zamierza odbudować Imperium rzymskie Benito Mussolini ogłosił, że zamierza odbudować Imperium rzymskie. Duce zaczął rozbudowywać armię, organizować roboty publiczne, walczyć z mafią. Odnosząc sukcesy faszyści zyskali ogromne poparcie społeczne, nawet mimo prowadzenia agresywnej polityki zagranicznej. W 1935 Włochy dokonały inwazji na Abisynię. Po jej zwycięskim dla Włoch zakończeniu Benito Mussolini ogłosił powstanie Drugiego Imperium Rzymskiego. Kolejnym konfliktem, w który zaangażowały się Włochy była Hiszpańska wojna domowa, gdzie Włoski Korpus Ekspedycyjny został wysłany do pomocy generałowi Franco. W tym czasie nastąpiło zbliżenie z III Rzeszą. W 1936 podpisano układ o przyjaźni. Wtedy to Mussolini po raz pierwszy użył terminu Oś. Jego rozszerzeniem było podpisanie paktu sojuszniczego, nazwanego przez duce stalowym 22 maja 1939.

Po wybuchu II wojny światowej Mussolini poinformował Adolfa Hitlera, że nie jest jeszcze gotowy do wojny. Jednak postępy wojsk niemieckich zachęciły go i 10 czerwca 1940 w imieniu królestwa Włoch faszystowski przywódca wypowiedział wojnę Francji i Wielkiej Brytanii.

Wojna zakończyła się dla Włoch klęską Wojna zakończyła się dla Włoch klęską. Nieudane ataki na Egipt i Grecję zmusiły duce do proszenia o pomoc Hitlera. Ostatecznie Grecję i Jugosławię zajęto, siły Osi przeprowadziły też kontrofensywę w Afryce. W 1941 po ataku Niemiec na ZSRR Mussolini podjął decyzję o wysłaniu na front wschodni 250 tysięcy Włochów. Jednak z biegiem czasu alianci zajmowali włoskie tereny. W 1941 zajęto Włoską Afrykę Wschodnią, w 1942 pokonali siły Osi pod El Alamein i do kwietnia 1943 włoska kolonia Libia znalazła się pod kontrolą aliantów, a w maju 1943 siły Osi poddały się w Tunezji. Na przełomie 1942 i 1943 w czasie bitwy o Stalingrad zniszczono praktycznie całą włoską armię znajdującą się w ZSRR.

Po lądowaniu aliantów na Sycylii autorytet Mussoliniego całkowicie upadł. 25 lipca 1943 został on zdymisjonowany ze stanowiska premiera przez Wielką Radę Faszystowską i aresztowany na polecenie króla. Na czele nowego rządu stanął Pietro Badoglio. 8 września ogłoszono zawieszenie broni między aliantami a Królestwem Włoch. Hitler nakazał zlokalizowanie Mussoliniego, a gdy było już pewne, że znajduje się w Gran Sasso został odbity 12 września przez strzelców spadochronowych (Fallschirmjager) Luftwaffe i oddział SS pod dowództwem Otto Skorzenego. Po krótkim odpoczynku w Rzeszy i spotkaniu z Hitlerem utworzył na okupowanych przez Niemców terytoriach Włoch Włoską Republikę Socjalną. 13 października rząd Badoglia wypowiedział Niemcom wojnę.

W ostatnich dniach kwietnia 1945 Mussolini postanowił uciec przed aliantami do Szwajcarii. Tuż przed zajęciem Mediolanu przez aliantów wywiązały się walki w tym mieście między włoskim ruchem oporu a niemieckimi siłami w mieście. 25 kwietnia Mussolini wygłosił więc ostatnie przemówienie w mediolańskim Teatro Lirico. Nawet wówczas duce przyciągnął tłumy, które oklaskiwały go i krzyczały pozdrowienia na jego cześć. Tego samego dnia Mussolini ukrył się w niemieckim transporcie, który miał go przewieźć przez granicę włosko-niemiecką do Austrii. Mussolini, mimo przebrania w niemiecki mundur, został rozpoznany i zatrzymany. Wraz z nim zatrzymano wszystkich faszystów, a później także jego kochankę Clarę Petacci. Zostali oni przetransportowani do miejscowości Mezzagra, gdzie ostatnią noc spędzili w domku lokalnej rodziny.

Według oficjalnej wersji 28 kwietnia do Mezzagra przybył Pułkownik Valerio czyli Walter Audisio. Audisio, przywódca komunistycznych partyzantów, miał zostać upoważniony przez Komitet Wyzwolenia Narodowego do egzekucji Mussoliniego. Na podstawie listy zatrzymanych z transportu utworzył listę 15 osób przeznaczonych do likwidacji poprzez rozstrzelanie. Sam oświadczył Mussoliniemu i Petacci, że przyjechał ich uratować. W rzeczywistości wywiózł ich do małej miejscowości Giulino di Mezzegra. Na jego rozkaz pluton egzekucyjny rozstrzelał byłego duce i jego kochankę. Valerio wrócił do Dongo gdzie przetrzymywano resztę osób z listy. Wszystkie zostały wkrótce rozstrzelane. 29 kwietnia ciała przewieziono do Mediolanu. Po drastycznej reakcji tłumu, zbezczeszczone ciała faszystów zostały powieszone głowami w dół na stacji benzynowej. Partyzanci tym samym chcieli dać dowód, że Benito Mussolini i jego poplecznicy nie żyją. Jednocześnie było to ostrzeżenie dla resztek faszystów stawiających opór i zemsta za wieszanie członków ruchu oporu na tym samym placu. Winston Churchill tak skwitował koniec faszystowskiego przywódcy: ,,Ha! Nie żyje ta krwawa bestia!"

Po wkroczeniu aliantów do Mediolanu ciało Benito Mussoliniego zostało zdjęte i pochowane w nieoznaczonym grobie na mediolańskim cmentarzu. W 1950 zostało przeniesione i pochowane w miejscu urodzin Mussoliniego, Predappio.

Dawid Sobierajski III ai