Pegaz zdębiał, czyli warsztaty skutecznego tworzenia tekstów Prof. dr hab. Marek Świdziński Zakład Językoznawstwa Komputerowego Instytut Języka Polskiego UW e-mail: m.r.swidzinski@uw.edu.pl Konsultacje: środa 14.00-15.00, pok. 1 http://www.mswidz.republika.pl

Motta: Искусство как прием. [Formalizm Rosyjski] Z agrestu poddanego torturom niejedno można wyciągnąć. [Lem] Zostało jeszcze wiele dobrej muzyki do napisania w C-dur... [Schönberg] Językiem zrobisz wszystko... [zasłyszane: Markowski?]

Motta: There was an Old Man who supposed That the street door was partially closed; But some very large rats Ate his coats and his hats, While that futile Old Gentleman dozed. [Mr. Edward Lear]

Motta: Terapeutka z Dąbrowy Górniczej Łkała: „Dziczeć chcesz, serce? – to dziczej Grzęznąc w życia zjełczałej osełce, Terapeucę wciąż i terapeucę. Duszo, spsiałaś? Zstąp niżej – zjamniczej!” [Barańczak]

Motta: N 14. Raz ornitologowi z Delftu chciał dać zagadkę jeden elf tu. Wymyślił rebus literowy o sowie, ale do połowy. Bo przecież wcale nie ma L w 2. [Świdziński]

Cel Cel – ćwiczenia z tekstami: projektowanie, pisanie, poprawianie, przekształcanie i ulepszanie tekstów. Motywacje: sentymentalna (warsztaty z 1988), poznawcza1 (jak dziś się czyta: Kindle, Grochola, literatura kobieca), poznawcza2 (jak dziś piszą nasi studenci), terapeutyczna (poćwiczyć ich…), ludyczna.

Prowadzący Jestem: strukturalistą, lingwistą formalnym, gramatykiem-polonistą, „człowiekiem od NLP”, poetą dla przyjemności. Wolę (= wyżej cenię): Mozarta od Schönberga. Morsztyna od Mickiewicza, Vermeera z Delftu od Picassa.

Patron

Filozofia Filozofia: Tekst JN to produkt rzemiosła (= rzecz „po coś”; ale równie ważne: „jaka jest”). JN – narzędzie do komunikacji i do pokazywania... (Bogusławski). Każdy NS zna to rzemiosło, ale musi ćwiczyć. Rzemiosło to sieć ograniczeń (konwencja). Dobry rzemieślnik wyciśnie maksimum z tworzywa. Odbiorca ma nie widzieć ani ograniczeń, ani wyciskania. NB: na tym polega Mozart...

Co robimy? Analiza fragmentów tekstów pisanych: Jak dany tekst jest zrobiony, jakie są jego cechy charakterystyczne, jak go przekształcać, jak go poprawić//zepsuć, jak go podrobić. Przetwarzanie tekstu: tekst pisany => imitacja mowy, tekst monologowy => dialog, tekst pełny => streszczenie, tekst informacyjny => tekst z wartościowaniem, tekst prozą => wiersz

Co robimy? Projektowanie // tworzenie tekstu: Zaprojektujemy i napiszemy wspólnie tekst spójny: na przykład recenzję fikcyjnego serialu // filmu TV. Jakie Wy macie oczekiwania // potrzeby // pomysły?

Jak to robimy? Praca wspólna na zajęciach. Prace domowe. Zadania konkursowe.

Zadanie 1 Poprawić fonet Barańczaka:

Zadanie 1

Zadanie 2 Jaki rebus literowy dostał kumpel Vermeera? N 14. Raz ornitologowi z Delftu chciał dać zagadkę jeden elf tu. Wymyślił rebus literowy o sowie, ale do połowy. Bo przecież wcale nie ma L w 2.

Zadanie 3 Przełożyć na polski limeryk Mr. Leara: There was an Old Man who supposed That the street door was partially closed; But some very large rats Ate his coats and his hats, While that futile Old Gentleman dozed.

Zadanie 4 Dostaw znaki interpunkcyjne: Przypuszczam ze sa wystarczajace powody aby komisja zajela sie Kwasniewskim jako tworca GTWw mysl wypowiedzi Kwasniewskiego to jak prokurator jest za bardzo dociekliwy a jak jeszcze w dodatku w przeszlosci spotkal sie z przyszlym swiadkiem powinien byc natychmiast odsuniety od dochodzen w przypadkach kiedy dotycza one GTW. ...paranoja stary

Zadanie 5 Usunąć rymy gramatyczne. Porymować nieparzyście. Zmienić długość wersu na 11-, 9-, 8-zgłoskowiec. Przerobić na sonet. Złożyć tercyną. Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim, Moja droga Orszulo, tym zniknieniem swoim! Pełno nas, a jakoby nikogo nie było: Jedną maluczką duszą tak wiele ubyło. Tyś za wszytki mówiła, za wszytki spiewała, Wszytkiś w domu kąciki zawżdy pobiegała. Nie dopuściłaś nigdy matce się frasować Ani ojcu myśleniem zbytnim głowy psować, To tego, to owego wdzięcznie obłapiając I onym swym uciesznym śmiechem zabawiając.

Zadanie 5 Teraz wszytko umilkło, szczere pustki w domu, Nie masz zabawki, nie masz rozśmiać się nikomu. Z każdego kąta żałość człowieka ujmuje, A serce swej pociechy darmo upatruje.

Co zadane? Dokończyć prace, które zaraz zaczniemy. Pomyśleć: jak się robi dialogi (przejście od scenariusza do scenopisu). Zły dialog w filmie: poszukać, nagrać, spisać.