PRODUKCJA ROŚLIN NA CELE ENERGETYCZNE A RACJONALNE WYKORZYSTANIE ROLNICZEJ PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ POLSKI - koreferat - W. Budzyński, S. Szczukowski, J. Tworkowski Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Kongres Nauk Rolniczych Puławy 2009

Plan prezentacji Wstęp Biomasa lignocelulozowa z plantacji trwałych Biomasa do produkcji biogazu Biomasa na paliwa ciekłe Podsumowanie

Wstęp Ograniczenie efektu cieplarnianego poprzez zmianę wolumenu i struktury wytwarzania energii Koegzystencja produkcji strategicznych surowców żywnościowych i energetycznych

/J. Kuś i A. Faber oraz własne/ Wzrost w stosunku do 2008 r. w tys. ha Wstęp Tabela 1 Energetyczne potrzeby surowcowe w zakresie agrobiomasy w Polsce w 2020 roku /J. Kuś i A. Faber oraz własne/ Rodzaj danych Powierzchnia w tys. ha Wzrost w stosunku do 2008 r. w tys. ha Biomasa z plantacji trwałych Biomasa do produkcji biogazu Biomasa na paliwa ciekłe: etanol biodiesel ~500 ~560 ~600 ~490 ~400 ~200 Razem ~2160 ~1650

Biomasa z plantacji trwałych Dominujące gatunki upraw wieloletnich: wierzba krzewiasta /Salix spp./, miskant olbrzymi /Miscanthus sinnensis giganteus/, ślazowiec pensylwański /Sida hermaphrodita Rusby/. Plony w/w roślin energetycznych: w optymalnych warunkach w doświadczeniach polowych ścisłych - ~30 Mg ha-1 rok-1 s. m. przeciętne plony w doświadczeniach - ~10-12 Mg ha-1 rok-1 s. m. na plantacjach produkcyjnych - ~6-10 Mg ha-1 rok-1 s. m.

Biomasa z plantacji trwałych Tabela 2 Charakterystyka biomasy wierzby, miskanta olbrzymiego, ślazowca pensylwańskiego (% suchej masy) /Stolarski M. i in. 2008/ Wyszczególnienie Salix viminalis Miscanthus sinnensis giganteus Sida hermaphrodita R. C H O N S Cl Popiół Wilgotność robocza (zakres) Ciepło spalania (MJ kg-1 s.m.) 51,32 6,63 39,19 0,59 0,040 0,002 2,23 50,6-54,1 19,13 48,35 6,58 40,94 0,25 0,048 0,016 3,83 26,0-55,9 18,20 50,44 6,74 39,59 0,31 0,032 0,003 2,89 19,8-44,0

Biomasa z plantacji trwałych Konwersja biomasy z roślin wieloletnich Technologie do natychmiastowego wdrożenia /”od ręki”/: spalanie biomasy w kotłach dla zastosowań przemysłowych i komunalnych /Anusiewicz 2004/ gazyfikacja biomasy i generowanie w systemie skojarzonym energii elektrycznej i ciepła /Keoleian G. A. i in. 2005/

Biomasa z plantacji trwałych Konwersja lognocelulozowej biomasy z roślin wieloletnich Technologie do wykorzystania w nieco dłuższej, realnej perspektywie /”na horyzoncie”/: wykorzystanie biomasy do produkcji biometanolu jako nośnika wodoru w ogniwach paliwowych /Ciechanowicz W., Szczukowski S. i in. 2009/ produkcja wodoru z biomasy /celulozy/ na drodze mikrobiologicznej /Fuel Cell 2008/

Podsumowanie W produkcji agrobiomasy robimy w kraju pierwsze kroki: bazujemy na materiale nie uszlachetnionym pod względem hodowlanym nie przystosowanym do specyficznych warunków środowiska /dotyczy to roślin trwałych, gatunków przeznaczonych na biogaz i paliwa ciekłe/, nie ma postępu technologicznego w zakresie agrotechnologii i uszlachetniania surowca, brak koncepcji logistyki dostaw biomasy do odbiorcy końcowego. Ale paradoksalnie dlatego, możliwe są znaczne i szybkie sukcesy we wszystkich powyższych sferach

Podsumowanie c.d. Niezbędna jest szybka transformacja wsi do zrównoważonej produkcji żywności i surowców do wytwarzania odnawialnej energii, co może być w przyszłości stabilizatorem całego rynku roślinnych surowców strategicznych Istnieje szansa rozwoju obszarów wiejskich poprzez produkcję metanolu, nośnika wodoru, stosowanego w ogniwach paliwowych, którego produkcja i użytkowanie byłyby neutralne wobec efektu cieplarnianego oraz akceptowalne ekonomicznie.