Źródła i granice poznania

Slides:



Advertisements
Podobne prezentacje
Opracował Sebastian Szram WBMiZ – ZiIP III – ZP4
Advertisements

Kartezjusz i Racjonalizm
Kantowska koncepcja czasu i przestrzeni
Berkeley’a krytyka filozofii przyrody Newtona
Metafizyczny idealizm subiektywny (immanentny i transcendentalny)
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu
Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu
Wiek XVIII – wiek Oświecenia. „Sapere aude
Twórca słynnego dzieła filozoficznego pt. Myśli
RENESANS Burckard stwierdził słusznie, że:
Największą zasługą Lockea jest sformułowanie podstawy filozoficznej i ideowej pod całą epokę oświecenia; nada jej charakter skrajnego empiryzmu w połączeniu.
Humea krytyka pojęć przyczynowości i substancji Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS
10. Zagadnienia granic poznania I Idealizm epistemologiczny
„Czym jest to co zwiemy nauką”
Indukcjonistyczna filozofia nauki
Dwa filary ludzkiej wiedzy i dwie tradycje filozofii pierwszej
Dedukcja. Źródła poznania
Umiejętności logiczne
Filozoficzne źródła nauki (c.d.)
Źródła poznania.
Sceptycyzm i logika zdań
Granice poznania. Granice poznania.
Problem psychofizyczny
Metoda intuicyjno-dedukcyjna a metoda aksjomatyczno-dedukcyjna
Granice poznania.
Skąd pochodzą zasady moralne?
Zagadnienie granic poznania – idealizm i realizm
Ogólna charakterystyka ludzkiego poznania
EMPIRYZM BRYTYJSKI PROBLEM ŹRÓDEŁ I METOD POZNANIA
WCZESNA FILOZOFIA NOWOŻYTNA XV-XVII wiek
FILOZOFIA NOWOŻYTNA XVI-XIX wiek cz
EMPIRYZM BRYTYJSKI ZESTAWIENIE
Św. Tomasz z Akwinu ( ).
Gnozeologia – epistemologia 2010
Podstawy metodologii nauk (3)
Ciała subtelne ciało atmaniczne ciało buddialne ciało przyczynowe
WCZESNA FILOZOFIA NOWOŻYTNA XV-XVII wiek HISTORIA ETYKI (HISTORIA FILOZOFII)
Indukcja a prawdopodobieństwo
FILOZOFIA NOWOŻYTNA XVII-XVIII WIEK
FILOZOFIA NOWOŻYTNA XVII-XVIII WIEK
FILOZOFIA NOWOŻYTNA XVIII wiek– pocz. XX wieku
Teorie uzasadniania Renata Ziemińska.
Empiryzm, racjonalizm, irracjonalizm
Historia pojęcia umysłu
Epistemologia jako dyscyplina filozoficzna
„Wiara i rozum są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy. Sam Bóg zaszczepił w ludzkim sercu pragnienie poznania prawdy,
Pojęcie i rodzaje sceptycyzmu oraz pojęcia pokrewne
2014/2015 FILOZOFIA NOWOŻYTNA Miłowit Kuniński Kolegium Filozoficzno-Teologiczne Polskiej Prowincji Dominikanów.
FilozofiA.
David Hume ( ) Chciał być „Newtonem nauk o człowieku”. Uważał, że wszystkie nauki (oprócz matematyki i logiki), również filozofia, powinny kierować.
George Berkeley ( ) Biskup Dublina
Przełom XVI / XVII w. Epoka rewolucji naukowej: „Więcej jest rzeczy na ziemi i w niebie niż się ich śniło waszym filozofom” (Szekspir)
Baruch Spinoza ( ) „Najszlachetniejszy i najbardziej godny miłości z wielkich filozofów” (B. Russell). Narzucił całej filozofii metodę matematyczną.
Przełom XVI / XVII w. Epoka rewolucji naukowej: „Więcej jest rzeczy na ziemi i w niebie niż się ich śniło waszym filozofom” (Szekspir)
Gotfried Wilhelm Leibniz ( ) – ostatni, który wiedział wszystko.
Czym jest to co zwiemy nauką A. Chalmers, rozdziały I-III
Empiryzm, racjonalizm, irracjonalizm
FilozofiA.
Wykład nr 2 Wielkie pytania filozoficzne
Zagadnienie granic poznania – idealizm i realizm Andrzej Łukasik Zakład Ontologii i Teorii Poznania Instytut Filozofii UMCS
Wykład nr 4 Spory epistemologiczne
Analityczność i aprioryczność
Schyłek Średniowiecza Pomiędzy nauką a religią
(empiryzm, racjonalizm, irracjonalizm) Renata Ziemińska
KARTEZJUSZ i PASCAL
Berkeley’a krytyka filozofii przyrody Newtona
Epistemologia jako subdyscyplina
Teorie uzasadniania Renata Ziemińska.
Zapis prezentacji:

Źródła i granice poznania

Sceptycyzm Sceptycyzm przeciw skeptikos = poszukujący dogmatyzmowi, szkole akademickiej (agnostycyzmowi) skeptikos = poszukujący Pirron z Elidy (ok. 365-275 pne) Źródła poznania

Sceptycyzm Argumenty sceptyczne przeciw możliwości poznania: przeciw wiarygodności zmysłów argument ze względności postrzeżeń argument ze złudzeń, halucynacji argument ze snu (Kartezjusz) www.ciolki2.friko.pl/ Źródła poznania

Sceptycyzm Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) żeby coś udowodnić, trzeba mieć jakieś przesłanki; te przesłanki  albo nie są udowodnione i wtedy dowód jest niekompletny, albo są udowodnione na podstawie innych przesłanek; te inne przesłanki albo nie są udowodnione, albo są udowodnione na podstawie jeszcze innych przesłanek, itd. Źródła poznania

Sceptycyzm Argument przeciw wiarygodności rozumowania (regres w nieskończoność) Żeby wiedzieć, że dowód jest poprawny, trzeba mieć jakieś kryterium poprawności rozumowania; żeby wiedzieć, że to kryterium jest wiarygodne, trzeba je udowodnić; żeby wiedzieć, że dowód kryterium jest poprawny, trzeba mieć kryterium, itd. Źródła poznania

Sceptycyzm Wniosek sceptyczny: zasada równowagi sądzenia. Argument felicytologiczny: zawieszenie sądu uwalnia od obawy przed popełnieniem błędu, przez co zapewnia spokój ducha. Źródła poznania

Irracjonalizm Zmysły i rozum nie wystarczą do poznania Ale mamy jakieś poznanie Zatem są jakieś inne źródła poznania iluminacja intuicja (Bergson) Źródła poznania

Irracjonalizm/racjonalizm Irracjonalizm prowadzi do elitaryzmu poznawczego problem: jak odróżnić wybrańca od samozwańca Racjonalizm zakłada egalitaryzm poznawczy http://astro.eco.pl/irracjonalizm.html Źródła poznania

Racjonalizm Kartezjusz Sceptycyzm metodyczny: Odrzucić wszystko, w co można wątpić. Zmysły mogą mnie łudzić. Że postrzegam, rozumuję, pragnę, czyli myślę, jest niewątpliwe. Cogito ergo sum. René Descartes 1596-1650) Rozprawa o metodzie 1637). Źródła poznania

Dowód ontologiczny Kartezjusza Jestem rzeczą myślącą (duszą). Jestem niedoskonałą rzeczą myślącą. Mam ideę doskonałości. Nie mogę być jej autorem. Mam ją od rzeczy doskonałej, Boga. Bóg istnieje. Źródła poznania

Błąd kategorialny Nie mogę być autorem idei doskonałości, bo nic doskonałego nie może pochodzić od czegoś mniej doskonałego. Ukryte założenie: idea doskonałości jest doskonała Przesunięcie kategorialne Źródła poznania

I dalej… Bóg jest dobry, zatem nie może mnie łudzić. Błędy poznawcze są skutkiem mojej niedoskonałości Świat istnieje. Istnieją dusze i ciała. Źródła poznania

Natywizm Mamy jakieś idee wrodzone Natywizm Platona: teoria anamnezy: Dusza przed wcieleniem przebywała w świecie idei. Zapomina o nich pod wpływem ciała. Własnym wysiłkiem może je sobie przypominać. Ciało jest więzieniem duszy. Natywizm jako forma aprioryzmu: Jest jakieś poznanie a priori, tj. niezależne od doświadczenia. Źródła poznania

Empiryzm genetyczny Krytyka teorii idei wrodzonych. Umysł jest tabula rasa na której doświadczenie zapisuje swoje znaki. Źródła idei: zmysły refleksja John Locke (1632-1704) Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego (1670) Źródła poznania

Empiryzm genetyczny Skrajny nominalizm. Esse est percipi. Istnieją tylko idee (barwy, dźwięki, czucia dotykowe, smaki, zapachy) i umysły. Tzw. przedmioty materialne są tylko zespołami idei. Rzeczy materialne nie mają żadnego substancjalnego podłoża. George Berkeley (1685-1753) Traktat o zasadach poznania ludzkiego (1710) Źródła poznania

Argument przeciw solipsyzmowi Nad niektórymi ideami nie mam władzy. Idee nie działają przyczynowo. Zatem idee aktualnie postrzegane pochodzą od innego umysłu. Istnieje Bóg, który postrzega wszystkie idee. Bóg wywołuje we mnie idee według praw, które ustanowił. O istnieniu innych umysłów wnioskuję na zasadzie analogii. Źródła poznania

David Hume (1711-1776) Badania dotyczące rozumu ludzkiego (1748) Krytyka idei jaźni Rozważając własne idee, nigdy nie trafiam na ideę mojego Ja. Może jest ona ukryta pod innymi ideami. Jednak gdybym się ich pozbył, nic chyba by nie zostało. Zatem jaźń nie jest czymś różnym od jej idei. Jaźń jest wiązką idei. Jaźń nie ma żadnego podłoża substancjalnego. Rozumowanie Kartezjusza opiera się na wątpliwym założeniu. David Hume (1711-1776) Badania dotyczące rozumu ludzkiego (1748) Źródła poznania

Krytyka idei związku koniecznego Nigdy nie twierdzę, że A jest przyczyną B na podstawie jednej tylko obserwacji. Kolejne obserwacje z założenia są podobne do pierwszej. Nie wnoszą więc nic nowego, poza powstaniem u mnie przyzwyczajenia, że po A zwykle następuje B i oczekiwania, że tak będzie również w przyszłości. David Hume (1711-1776) Badania dotyczące rozumu ludzkiego (1748) Źródła poznania

Krytyka idei związku koniecznego Przyczyna = przyzwyczajenie + oczekiwanie. Wniosek: nauka jest zbiorem przesądów. David Hume (1711-1776) Badania dotyczące rozumu ludzkiego (1748) Źródła poznania

Kant i problem transcendentalny Immanuel Kant 1724-1804 Krytyka czystego rozumu 1781 Źródłem a priori nie są idee wrodzone (treści poznania), lecz uposażenie podmiotu, które nadaje przedmiotowi poznania określoną formę. Źródła poznania