Współczesny ojciec i partner - rzeczywistość i wyobrażenia Aleksandra Minkina Sylwia Fidos Mateusz Ruszczyk

Czym jest „nowe ojcostwo”? Dwie tezy: teza „o nadejściu nowego ojcostwa” i teza o „nieobecnym ojcu i kryzysie ojcostwa”. Problematyka badań: Jak postrzegana jest rola mężczyzny w rodzinie we współczesnym społeczeństwie? Rola mężczyzny w rodzinie/domu (mężczyzna jako mąż/partner oraz ojciec) 2.1 Mężczyzna jako partner/mąż 2.2 Mężczyzna jako ojciec Stereotypy Opinie na temat tego, jaki powinien być mężczyzna jako partner oraz ojciec.

Technika badawcza, dobór próby, przebieg badania 1. Wywiad kwestionariuszowy oparty na komunikacji bezpośredniej, uzyskiwanie informacji przez zadawanie jednakowych pytań wszystkim respondentom wysoki stopień standaryzacji (kwestionariusz ujednolicony i sformalizowany) wybrany, ponieważ kwestionariusz, który został przez nas sformułowany był zbyt skomplikowany, aby został on rzetelnie wypełniony indywidualnie przez respondentów. Niezbędni byli ankieterzy, którzy odpowiednio poinstruowani, zadawali pytania dostosowane do respondenta. badania przeprowadzono w okresie od 23 czerwca do 27 września 2011 aranżacja wywiadów najczęściej przebiegała w mieszkaniu respondenta (65%). W 6% przypadków przebiegała ona w pracy respondentów, w 5% na progu ich mieszkania przy otwartych drzwiach, przez telefon, w parku czy też na placu zabaw. 2. Dobór próby Próba założona: Dobór celowy Nasi respondenci zostali dobrani zgodnie z kryteriami wykształcenia jak również płci. 156 wywiadów - 50% kobiet, 50% mężczyzn, po 52 osoby w wykształceniem poniżej średniego, średnim oraz wyższym. Fakt posiadania przez respondentów dzieci (przynajmniej jednego dziecka) mieszkających z rodzicami Próba zrealizowana: Próba przez nas zbadana liczyła 156 osób, w skład której wchodziło 78 kobiet i 78 mężczyzn. Zostały zbadane 53 osoby, posiadające wykształcenie poniżej średniego, 47 osób z wykształceniem średnim i aż 56 badanych posiadających wykształcenie wyższe. Każdy z respondentów posiadał przynajmniej jedno dziecko.

Chcieliśmy się dowiedzieć, jak badani oceniają zmiany w roli ojca. Respondentów, którzy zauważyli zmiany zapytano, jakie zmiany dostrzegają.

Interesowało nas również co dla respondentów oznacza „bycie ojcem w nowym stylu”. Czy zatem badani uważają siebie lub swoich partnerów (w przypadku kobiet) za ojców w „nowym stylu”? Zdecydowana większość, czyli 71% uważa się bądź swojego partnera za ojca w nowym stylu, natomiast 29% respondentów twierdzi, że nie może tak nazwać siebie czy swojego partnera

W jaki sposób ojcowie spędzają czas z dziećmi?

Wpływ wieku oraz wykształcenia na formy spędzania wolnego czasu z dziećmi. Poniżej średniego Średnie Wyższe Telewizja 81% 60% 44% Zabawa w domu 36% 47% 46% Zabawa poza domem 26% 38% 50% Pomoc w nauce 13% 11% 21% Rozmowa 49% 57% 40% Sporty 30% 17% Hobby 23% 29% Zakupy 28% 25% Najstarsi Średni wiek Najmłodsi Telewizja 73% 62% 45% Zabawa w domu 10% 79% Zabawa poza domem 7% 40% Pomoc w nauce 22% 6% Rozmowa 78% 18% Zakupy 47% 20%

Kto w rodzinie badanych jest obecnie odpowiedzialny za wychowanie dziecka/dzieci? Zdecydowana większość respondentów, bo aż 84% wskazała, iż za wychowanie dziecka odpowiedzialni są oboje opiekunowie. Jedynie 15% wskazała, że za wychowanie dzieci odpowiedzialny jest jeden z rodziców. Znikoma część respondentów, tylko 1% odpowiedziała, że za wychowanie dziecka odpowiada ktoś inny niż rodzic.

Utrzymywanie domu – jak jest a jak być powinno?

Prace domowe – jak jest a jak być powinno?

Kto w rodzinach badanych podejmuje decyzję o: Kobieta Mężczyzna Wspólnie 1. O zwykłych wydatkach np. na żywność , środki czystości 52% 3% 45% 2. O większych wydatkach np. na pralkę, auto 4% 19% 77% 3. O tym, jak spędzić wspólnie czas wolny 7% 86% 4. O spotkaniach, rodzinnych towarzyskich 16% 81% 5. O sposobach spędzania urlopu, wyjazdach wypoczynkowych 6% 87% 6. O sposobie wychowywania dzieci 11% 1% 88% 7. O wzięciu kredytu hipotecznego 2% 8. O wzięciu niewielkiej pożyczki 12% 84% 9. O wyborze szkoły dla dziecka 17% 83%

Jak często mężczyźni spędzają czas wspólnie z rodziną? Jak według respondentów powinno wyglądać zaangażowanie mężczyzn w rodzinie?

Czy mężczyźnie wypada: Tak Nie Stosować kosmetyki do pielęgnacji cery? 91% 9% Stosować kosmetyki do pielęgnacji ciała? 88% 12% Korzystać z usług świadczonych przez salony urody, centra SPA? 52% 48% 91% osób stwierdziło, iż mężczyźnie wypada stosować kosmetyki do pielęgnacji cery. 88% badanych stwierdza, że mężczyznom wypada stosować kosmetyki do pielęgnacji ciała. 52% spośród badanych stwierdziło, że mężczyźnie wypada korzystać z usług świadczonych przez salony urody czy centra SPA. 99% badanych uważa, iż mężczyzna powinien dbać o swój wygląd zewnętrzny.

Czy są zatem takie rzeczy, których mężczyźnie nie wypada robić? Tylko 23% osób zgodziło się, że są takie rzeczy, których mężczyźnie nie wypada robić, a aż 56% uważa, że nie ma takich rzeczy.

Czego mężczyźnie nie wypada robić? Najczęściej wymieniane: Przesadne dbanie o siebie – 18 osób Wykonywanie prac domowych – 7 osób Patologiczne zachowania (nadużywanie alkoholu) – 10 osób Niewierność wobec partnerki/ żony – 3 osoby

Czy badani myślą stereotypowo? Zgoda Niezgoda Mężczyźni Kobiety Mężczyźni są lepszymi kierowcami od kobiet 85% 50% 15% Mężczyźni są mniej uczuciowi od kobiet 44% 56% Większość mężczyzn (85%) potwierdza stereotyp, że mężczyźni są lepszymi kierowcami od kobiet. W przypadku kobiet 50% się z tym zgadza i 50% się z tym nie zgadza. Widać zatem, że to mężczyźni częściej niż kobiety zgadzają się z tą obiegową opinią. 56% respondentek stwierdza, iż mężczyźni są mniej uczuciowi aniżeli kobiety. W przypadku mężczyzn 44% zgadza się z tym stwierdzeniem. Widać więc, że kobiety opiniują mężczyzn jako tych mniej uczuciowych, a zupełnie innego zdania są mężczyźni.

Podsumowanie Przez wiele lat rola ojca ograniczała się jedynie do zapewnienia potrzeb materialnych rodziny. Dopiero w latach 70. feministki ostro skrytykowały model rodziny, w którym to kobieta wykonywała wszelkie obowiązki domowe, a przede wszystkim to jej przypadała rola wychowywania dzieci. Zaproponowany został nowy model, który zakładał poszerzenie roli ojca, a przede wszystkim postulował równy podział obowiązków domowych, oraz równy udział w wychowywaniu dzieci przez obojga partnerów. Od tego momentu zmiany, jakie dało się zaobserwować w rodzinach, rzeczywiście zmierzały ku modelowi zaproponowanemu przez feministki. Powyższą sytuację zmian obrazuje kwestia tego, jak badani oceniają zmiany w kwestii wywiązywania się z obowiązków rodzinnych. „Czy w ciągu ostatnich 10 lat zmieniło się to, jak ojcowie wykonują swoje obowiązki rodzinne, czy też nic się nie zmieniło?” 71% respondentów wskazało, że nastąpiły zmiany. Natomiast pozostała część, czyli 29% respondentów uznała, że zmiany takie nie wystąpiły.

Przyjrzyjmy się więc, jak wygląda podział obowiązków domowych wśród naszych respondentów i porównajmy je z badaniami na ten sam temat, przeprowadzonymi przez CBOS w 2006 roku[1] Porównanie wyników znajduje się w poniższej tabeli: Czynność Kobieta Mężczyzna Wspólnie Przygotowywanie posiłków 60% 75% 5% 7% 35% 18% Zmywanie naczyń 53% 65% 13% 8% 30% 27% Sprzątanie 54% 61% 4% 6% 41% 33% Gruntowne porządki 47% 3% 10% 50% 36% Pranie 84% 12% Prasowanie 19% 11% Codzienne zakupy 34% 52% 15% 51% Załatwianie spraw urzędowych 17% 37% 32% 46% Wyrzucanie śmieci 9% 23% 31% 45% [1] Badania CBOS, Aktualne problemy i wydarzenia (195) ,4-7 sierpnia Warszawa 2006, próba losowa, N = 952

Widać więc, że przynajmniej część z tych czynności wykonywana jest w blisko połowie przypadków wspólnie. Nasze badania obrazują również pozytywne aspekty zmian w ojcostwie.        61% respondentów odpowiedziało, że relacje ojca z dzieckiem są dobre, a 38% odpowiedziało, że są one raczej dobre. W sumie daje to 99% odpowiedzi wskazujących na dobre relacje ojca z dzieckiem lub dziećmi. Tylko jeden z respondentów odpowiedział, że relacje z dzieckiem są raczej złe i jeden, że złe.          16% osób odpowiedziało, że ojciec poświęca dużo czasu swoim dzieciom, 42%, że raczej dużo. Natomiast 34% osób powiedziało, że poświęca raczej mało czasu swojemu dziecku a 8% że mało. Czy ojcowie pomagają swoim dzieciom w nauce? Ponad połowa respondentów, bo aż 58%, odpowiedziała, że ojciec pomaga dzieciom w nauce, natomiast 42% osób, że nie poświęca czasu na pomoc dziecku w nauce. Co najważniejsze, na pytanie kto w rodzinie jest obecnie odpowiedzialny za wychowanie dziecka/dzieci. Zdecydowana większość respondentów, bo aż 84% wskazała, iż za wychowanie dziecka odpowiedzialni są oboje opiekunowie. Jedynie 15% wskazała, że za wychowanie dzieci odpowiedzialny jest jeden z rodziców.