Jak spędziliśmy Święta? Wielkanoc 2011 Jak spędziliśmy Święta? Ile zamierzaliśmy wydać na Święta i co kupić, a ile faktycznie wydaliśmy i co kupiliśmy? Czy cierpieliśmy z powodu przejedzenia? Jeśli tak, to jak sobie z tym radziliśmy? TNS Pentor Maj 2011

Notka o badaniu Metodologia: Omnibus, f2f, CAPI, in home Próba: N=1015, losowo–warstwowa reprezentatywna próba mieszkańców Polski 15+ Daty realizacji: 4–9.04.2011(fala PRZED Wielkanocą) / 9–16.05.2011(fala PO Wielkanocy) Omnibus realizowany w TNS Pentor to nie tylko możliwość zadania pytań reprezentatywnej próbie Polaków 15+; nie tylko wywiad realizowany na laptopie (a więc chociażby możliwość zaprezentowania respondentom dowolnych materiałów multimedialnych); to również wzbogacenie uzyskiwanych wyników o profile psychograficzne respondentów (konfiguracje cech związanych ze stylem życia, orientacją na pewne systemy wartości czy pewne cechy osobowości badanych). SPOSÓB REALIZACJI BADANIA OMNIBUSOWEGO W TNS PENTOR: PENTOR OMNIBUS to ilościowy, wielotematyczny sondaż przeprowadzany przy użyciu techniki wywiadu bezpośredniego na 1000 osobowej reprezentatywnej próbie mieszkańców kraju w wieku powyżej piętnastu lat. PENTOR OMNIBUS przeprowadzany jest techniką wywiadu osobistego ("twarzą w twarz"), wspomaganego komputerowo (CAPI). Wywiady realizowane są w domach respondentów. Do każdego sondażu losowanych jest 200 rejonów badawczych/ adresów startowych. Źródłem adresów jest Rządowe Centrum Ewidencji Ludności "PESEL" – dysponujące bazą adresową wszystkich mieszkańców kraju. W każdym z wylosowanych rejonów badawczych przeprowadzanych jest po pięć wywiadów. Pierwszy wywiad – z wylosowanym z imienia i nazwiska respondentem, następne cztery – kolejno w co piątym odliczonym mieszkaniu/ gospodarstwie domowym na przemian z mężczyzną i kobietą. Jeżeli w gospodarstwie domowym znajduje się więcej osób spełniających wymogi próby, wywiad realizowany jest z osobą, która jako ostatnia obchodziła urodziny. Odliczanie mieszkań odbywa się według specjalnej procedury tzw. metody lewej ręki, która precyzyjnie wyznacza kierunek poruszania się ankietera. Próba pobierana jest warstwowo. Algorytm losowania adresów–punktów startowych uwzględnia podział administracyjny i urbanizacyjny kraju na regiony, województwa oraz typy miejscowości (wieś, miasta do 20 tys., 20–200 tys. i ponad 200 tys. mieszkańców). Otrzymane wyniki poddawane są, w celu uzyskania reprezentatywności, procedurze ważenia. Algorytm ważenia oparty jest na wynikach GUS–owskiego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności z III kwartału 2009 roku. Badanie realizuje około 150 przeszkolonych ankieterów. Prace ankieterów kontrolują dwa niezależne departamenty: realizacji badań terenowych oraz weryfikacji i kontroli badań.

Podsumowanie (1/2) Nieco więcej niż połowa Polaków w wieku 15 lat lub więcej spędziła minione Święta wielkanocne wyłącznie w domowym zaciszu, w gronie najbliższych osób (częściej były to osoby starsze, gorzej wykształcone, z niższymi dochodami w gospodarstwie domowym). 1/3 z nas z kolei częściowo spędziła Święta w domu, a częściowo w gościnie u rodziny lub znajomych (do tej grupy częściej zaś należały osoby młodsze, z wyższym poziomem edukacji, z wyższymi dochodami w gospodarstwie domowym). Porównanie wyników pytania o planowane wydatki na Wielkanoc (zadawanego przed Świętami), z wynikami pytania o faktyczne wydatki na Święta (zadanego po Świętach) pokazuje, że nie najlepiej radzimy sobie z planowaniem tej kwestii, w konsekwencji czego na organizację Świąt wydaliśmy więcej niż zamierzaliśmy. Średni planowany na ten cel wydatek to kwota 373 zł, podczas gdy faktyczny poniesiony wydatek to średnio 435 zł (2/3 Polaków, ankietowanych przed Świętami deklarowało, że ich wydatki zamkną się w kwocie nie wyższej niż 400 zł, podczas gdy po Świętach okazało się, że osób takich było tylko nieco więcej niż połowa). Również plany dotyczące zakupu poszczególnych produktów spożywczych znalazły jedynie umiarkowane potwierdzenie w rzeczywistości. Co ciekawe, mniej z nas kupiło typowo świąteczne produkty, takie jak np. chrzan, czy ćwikła. Więcej z nas kupiło za to między innymi lody (zapewne wiązało się to z ładną pogodą, jaka zaszczyciła nas w okresie Wielkiej Nocy), czy zupy w proszku (być może był to wynik tego, że część z nas nie sprostała własnym ambicjom samodzielnego przygotowania potraw wielkanocnych?). Więcej z nas kupiło również alkohol (wódkę / piwo)…

Podsumowanie (2/2) Nieodłącznym elementem Świąt dla wielu z nas jest przejedzenie – dlatego zapytaliśmy Polaków również o to, czy w okresie świątecznym przytrafiły się im dolegliwości ze strony układu pokarmowego (a jeśli tak, to jakie). Ponad połowa z nas zadeklarowała, że Świętom nie towarzyszyły żadne dolegliwości trawienne. Wśród pozostałych osób, które wskazały jakąś dolegliwość, najczęściej wymieniane było „uczucie ciężkości / pełności w brzuchu” (dolegliwość ta stała się udziałem co piątego z nas), „odbijanie się po jedzeniu” (które przytrafiło się co szóstemu Polakowi w wieku 15 lat lub więcej), czy „większy / wzdęty / twardy / napuchnięty brzuch” (wymieniony przez co siódmego z nas). Z poszczególnymi dolegliwościami radziliśmy sobie w różny sposób. I tak, np. w przypadku takiej dolegliwości, jak zgaga / nadkwasota popularnym remedium były leki OTC (dostępne w aptece bez recepty). Sposób ten był również relatywnie popularny w przypadku spowolnionej pracy jelit, choć tu również stosunkowo często wspomagano się naparami z ziół, czy też jogurtem, poprawiającym pracę układu trawiennego (typu Activia). Z uczuciem ciężkości / pełności w brzuchu radzono sobie zaś m.in. poprzez aktywność fizyczną. Wyniki pytania o sposoby radzenia sobie z poszczególnymi dolegliwościami trawiennymi ujawniły pewne różnice międzypłciowe. Kobiety częściej niż mężczyźni stosowały leki OTC (chcąc pozbyć się takich przypadłości jak np. "burczenie" / przelewanie się w brzuchu, wzdęcia, czy uczucie ciężkości w brzuchu). W przypadku tej ostatniej dolegliwości częściej też spożywały jogurt poprawiający pracę układu trawiennego. Mężczyźni zaś częściej (np. w przypadku takich dolegliwości, jak wzdęcia, czy uczucie ciężkości w brzuchu) nie robili nic, tzn. po prostu czekali „aż przejdzie”. W przypadku tej ostatniej dolegliwości częściej stosowali też domowe sposoby, takie jak np. wypicie kieliszka wódki, czy szklanki wody.

W jaki sposób spędziliśmy Święta wielkanocne? N=1011 (Polska 15+) Osoby powyżej 40–tego roku życia istotnie częściej niż osoby młodsze spędziły Święta wyłącznie w domu, w gronie własnej rodziny. Analogiczna sytuacja dotyczy osób gorzej wykształconych oraz tych z niższymi dochodami. Zaś osoby młodsze, osoby lepiej wykształcone i o wyższych dochodach w gospodarstwie domowym częściej deklarowały, że spędziły Święta częściowo w domu, a częściowo odwiedzając krewnych lub znajomych. P: Jak spędził(a) Pan(i) tegoroczne Święta Wielkiej Nocy?

[A] Deklaracje PRZED Wielkanocą [B] Deklaracje PO Wielkanocy Ile wydaliśmy na tegoroczne Święta? ŚREDNIA* 373 zł 435 zł A * Uwaga: respondenci w trakcie wywiadu odpowiadali na pytanie o poziom wydatków na Święta Wielkanocne wskazując kwoty w przedziałach (<100 / 101–200 / 201–300 / 301–400 / 401–500 / 501–1000 / 1001–2000 / >2000). Mieli także możliwość odmowy odpowiedzi na to pytanie lub wybrania odpowiedzi „Nie wiem”. Średnia kwota wydatków i odsetki liczone były dla respondentów, którzy udzielili odpowiedzi na to pytanie (tzn. tych, którzy nie odpowiedzieli „nie wiem” lub nie odmówili udzielenia odpowiedzi na to pytanie) – w ich przypadku jako podstawa dla liczonej średniej przyjmowana była wartość środka wskazanego przedziału. 64% 55% 45% 36% [A] Deklaracje PRZED Wielkanocą N=645 [B] Deklaracje PO Wielkanocy N=777 P (fala PRZED Wielkanocą): Ile zamierza Pan(i) / Pana(i) rodzina wydać na zorganizowanie tegorocznych Świąt Wielkanocnych? P (fala PO Wielkanocy): Ile wydał(a) Pan(i) / Pana(i) rodzina na zorganizowanie tegorocznych Świąt Wielkanocnych? N = osoby, które nie odmówiły odpowiedzi / nie udzieliły odpowiedzi „nie wiem” na pytanie A/B: różnice istotne statystyczne

Zaglądamy Polakom do koszyków Zaglądamy Polakom do koszyków! Co zamierzaliśmy kupić na Święta, a co faktycznie kupiliśmy? DODATKI DO DAŃ Majonez Chrzan Ćwikła Ketchup NAPOJE BEZALKOHOLOWE Soki lub nektary owocowe Niegazowana woda mineralna Napoje typu cola Niegazowane napoje owocowe Gazowana woda mineralna Gazowane napoje owocowe Soki lub napoje na bazie marchwi Herbata mrożona CIASTA I DODATKI DO CIAST Margaryna do pieczenia Bakalie (np. rodzynki, orzechy itp.) Dodatki do ciast (proszek, cuk. wan., itp.) Masy w proszku do ciast Ciasto w proszku SŁODYCZE Czekolada mleczna Czekolada gorzka Bombonierki / czekoladki w pudełkach Lody ALKOHOL Wódka Wino Piwo ZUPY Zupy w proszku Zupy w płynie P (fala PRZED Wielkanocą): Jakie rodzaje produktów planuje Pan(i) kupić w okresie nadchodzących świąt? P (fala PO Wielkanocy): Jakie rodzaje produktów kupił(a) Pan(i) w okresie minionych świąt? N = osoby odpowiedzialne za zakupy spożywcze dla gospodarstwa domowego A/B: różnice istotne statystyczne

Kara za „jedzeniowe grzeszki” Kara za „jedzeniowe grzeszki”? Dolegliwości trawienne wywołane przejedzeniem… N=1011 (Polska 15+) Mężczyźni częściej od kobiet przyznawali się do takich dolegliwości, jak „gazy”, czy odbijanie się po jedzeniu. Istotnie więcej kobiet twierdziło zaś, że świąteczne jedzenie nie wywołało u nich żadnych niepożądanych efektów… P: Obecność licznych potraw na wielkanocnym stole często sprawia, że w Święta się przejadamy, czego efektem nierzadko są różne dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Proszę wskazać dolegliwości trawienne, które przytrafiły się Panu(i) w okresie świątecznym.

Jak zapobiegamy nieprzyjemnym dolegliwościom? uczucie ciężkości / pełności w brzuchu [A] odbijanie się po jedzeniu [B] większy, wzdęty, twardy, napuchnięty brzuch [C] „gazy” [D] zgaga / nadkwasota [E] spowolniona praca jelit / wolne trawienie [F] „burczenie” / przelewanie się w brzuchu [G] Ogółem N= 213 174 149 129 102 101 89 zastosowałem(am) leki na receptę 1% 2% 8% ABCDFG – zastosowałem(am) leki dostępne bez recepty 15% 8% 20% B 18% B 55% ABCDFG 29% ABG 12% spożyłem(am) jogurt poprawiający pracę układu trawiennego 6% BD 6% 4% 13% BDG 3% poszedłem/łam na spacer / wykonałem(am) ćwiczenia, itp. 21% BCDE 5% 11% piłem(am) mieszanki ziół / napary, herbaty ziołowe 16% BD 13% BD 12% D 23% BDG 9% D piłem(am) nalewki ziołowe 8% B zrobiłem(am) sobie ciepłą kąpiel zrobiłem(am) sobie ciepłe okłady na brzuch zastosowałem(am) masaż brzucha wypiłem(am) kieliszek wódki wypiłem(am) wodę zjadłem(am) / wypiłem(am) coś, co mi zazwyczaj pomaga Nie zrobiłem(am) nic, czekałem(am), aż przejdzie 41% E 70% ACEF 44% EF 63% ACEF 19% 28% 62% ACEF P: Co zrobił(a) Pan(i), aby pozbyć się danej dolegliwości? (Na wykresie pokazano dane dla najczęściej odczuwanych dolegliwości) Różnice warte szczególnej uwagi N = osoby odczuwające daną dolegliwość

Współwystępowanie dolegliwości – hierarchiczna analiza skupień* biegunka wymioty mdłości zaparcia skurcze, bóle żołądka bóle wątroby / uczucie kłucia / ucisku wątroby spowolniona praca jelit / wolne trawienie większy, wzdęty, twardy, napuchnięty brzuch „burczenie” / przelewanie się w brzuchu zgaga / nadkwasota „gazy” odbijanie się po jedzeniu uczucie ciężkości / pełności w brzuchu * Hierarchiczna analiza skupień to metoda statystyczna pokazująca powiązania pomiędzy poszczególnymi obiektami (w tym wypadku dolegliwościami trawiennymi). Interpretacja wyniku polega na przyjrzeniu się, które z obiektów są ze sobą połączone linią. Im bliżej lewej strony wykresu znajduje się dane połączenie, tym częściej dane obiekty współwystępują ze sobą. W tym wypadku widać np., że takie dolegliwości, jak biegunka, wymioty i mdłości współwystępują ze sobą najczęściej. Nieco rzadziej, ale nadal relatywnie często, dolegliwościom tym towarzyszą bóle wątroby, skurcze, czy zaparcia. Pozostałe dolegliwości tworzą zaś drugą, odrębną grupę problemów (innymi słowy – zdecydowanie rzadziej towarzyszą one wymienionym powyżej problemom trawiennym).

Jak zapobiegamy nieprzyjemnym dolegliwościom? – analiza sieciowa* Analiza sieciowa to metoda statystyczna również pokazująca w obrazowy sposób powiązania pomiędzy poszczególnymi obiektami (w tym wypadku pokazuje ona, jakie sposoby stosowane były w celu pozbycia się określonych dolegliwości częściej niż innych). Obiekty współwystępujące z innymi najczęściej mają największą liczbę powiązań (i te są tzw. „gwiazdami”), te zaś, które współwystępowały z innymi rzadziej, mają małą liczbę powiązań.

Kontakt pentor@pentor.pl