GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE MATUSZEWSKI TOMASZ

HISTORIA GIEŁD NA ŚWIECIE Instytucja giełdy kapitałowej ukształtowała się w XIX wieku.Wyrosła bezpośrednio z giełd towarowych, które miały znacznie dłuższą historię. Początek funkcjonowania giełd kapitałowych miał miejsce w państwach gdzie dominowała religia protestancka,co jest charakterystyczne z popularnym w tych regionach etosem pracy i handlu. I tak, pierwsze giełdy kapitałowe powstały w holenderskiej Antwerpii i Amsterdamie. Jednak prawdziwy rozkwit tych instytucji wystąpił w Anglii i Stanach Zjednoczonych. Na przełomie wieków XIX i XX rajem dla inwestorów były giełdy w Londynie i Nowym Yorku.

HISTORIA W POLSCE Pierwsza giełda papierów wartościowych w Polsce otwarta została w Warszawie 12 maja 1817 roku. W XIX w. przedmiotem handlu na giełdzie warszawskiej były przede wszystkim weksle i obligacje. Handel akcjami rozwinął się na szerszą skalę w drugiej połowie XIX w. W latach między I a II wojną światową giełdy w Polsce działały na podstawie rozporządzenia Prezydenta o organizacji giełd. Oprócz giełdy warszawskiej istniały także giełdy papierów wartościowych w Katowicach, Krakowie, Lwowie, Łodzi, Poznaniu i Wilnie. 2 kwietnia 1991 r., Minister Przekształceń Własnościowych i Minister Finansów reprezentujący Skarb Państwa podpisali akt założycielski Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.1 16 kwietnia 1991 r. Odbyła się pierwsza sesja giełdowa z udziałem 7 domów maklerskich, na której notowano akcje 5 spółek: Tonsilu, Próchnika, Krosna, Kabli, i Exbudu, a łączny obrót giełdy wyniósł 1.990 zł .

Ogólna charakterystyka GPW Giełda jest najważniejszym segmentem rynku wtórnego, gdzie regularnie spotkają się strony zawierające transakcje kupna i sprzedaży papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych. W Polsce główną giełdą, która funkcjonuje na podstawie aktów prawnych dotyczących giełd papierów wartościowych jest Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie (GPW)

Ogólna charakterystyka GPW GPW w Warszawie jest to spółka akcyjna założona przez Skarb Państwa Udziałowcami są Skarb Państwa, banki i domy maklerskie

Ogólna charakterystyka GPW Podstawowe akty prawne, regulujące funkcjonowanie Giełdy: Statut GPW w Warszawie Regulamin Giełdy Szczegółowe Zasady Obrotu Giełdowego Ustawy o rynku kapitałowym (ustawa o obrocie instrumentami finansowymi, ustawa o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów do zorganizowanego systemu obrotu, ustawa o nadzorze nad rynkiem kapitałowym)

Funkcje Giełdy Funkcje w gospodarce : Alokacyjną - umożliwia przepływ kapitału w kierunku ich najefektywniejszego wykorzystania - np. środki finansowe otrzyma ta spółka, która ma najlepsze perspektywy ich wykorzystania i przyniesie największe potencjalne zyski jej akcjonariuszom, Wartościująca - ta funkcja giełdy umożliwia dokonanie rynkowej wyceny przewidywanych decyzji ekonomicznych przez podmioty gospodarcze, możemy więc ocenić jak dana spółka gospodaruje w porównaniu z innymi, Kontrolna - tworzy pośredni mechanizm kontroli przez akcjonariuszy efektów działań spółki i pracy zatrudnionych managerów

Najważniejsze organy GPW w Warszawie Walne Zgromadzenie GPW to jej akcjonariusze. Dokonuje ono zmian w statucie GPW i zatwierdza jej regulamin Liczy 12 osób,wybieranych przez WalneZgromadzenie. Jednym z najważniejszych zadań Rady jest dopuszczanie papierów wartościowych do obrotu giełdowego. Składa się z 5 osób i kieruje bieżącą działalnością giełdy. Na czele Zarządu stoi prezes wybierany przez Walne Zgromadzenie Giełdy na okres trzech lat.

Instytucje rynku kapitałowego GPW ściśle współdziała z ważnymi instytucjami rynku kapitałowego: Komisją Nadzoru Finansowego (zadania dawnej KPWiG) Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych (KDPW)

Komisja Nadzoru Finansowego Komisja Nadzoru Finansowego sprawuje nadzór nad rynkiem kapitałowym, nadzór ubezpieczeniowy, emerytalny oraz nadzór uzupełniający nad konglomeratami finansowymi w których skład wchodzą nadzorowane podmioty. 19 września 2006 roku KNF przejęła funkcje pełnione dotychczas przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (KPWiG)

Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW) Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych S.A. to instytucja depozytowo-rozliczeniowa. Główne zadania KDPW: rozliczenie transakcji papierami wartościowymi, rejestracja papierów wartościowych wprowadzanych do publicznego obrotu, obsługa zobowiązań emitentów wobec właścicieli papierów wartościowych, rozliczanie i gwarantowanie transakcji instrumentami pochodnymi.

WARUNKI I TRYB DOPUSZCZANIA DO OBROTU GIEŁDOWEGO -sporządzenie odpowiedniego dokumentu informacyjnego(prospektu emisyjnego) zatwierdzenie go przez właściwy organ nadzoru. -Brak toczącego się postępowania upadłościowego lub likwidacyjnego, -nieograniczona zbywalność akcji, -iloczyn liczby wszystkich akcji emitenta i prognozowanej ceny rynkowej tych akcji, a w przypadku gdy określenie tej ceny nie jest możliwe - kapitały własne wynoszą równowartość w złotych co najmniej 10.000.000 EURO, -posiadaniu akcjonariuszy, z których każdy uprawniony jest do wykonywania mniej niż 5% głosów na walnym zgromadzeniu, znajduje się co najmniej: a) 15% akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego, oraz b) 100.000 akcji objętych wnioskiem o wartości równej co najmniej 1.000.000 EURO, liczonej wg ostatniej ceny sprzedaży lub emisyjnej; -akcje znajdują się w posiadaniu takiej liczby akcjonariuszy, która stwarza podstawę dla kształtowania się płynnego obrotu giełdowego.

Domy i biura maklerskie Przyjmują zlecenia kupna / sprzedaży papierów wartościowych i realizują zlecenia na giełdzie, Zarządzają portfelem papierów wartościowych na zlecenia klienta, doradzają klientom

Instrumenty notowane na GPW i podział rynku giełdowego Instrumenty notowane na GPW można podzielić w następujący sposób: instrumenty kasowe instrumenty terminowe

INSTRUMENTY KASOWE Akcje To udziałowe papiery wartościowe. Ich posiadacz,zwany akcjonariuszem, jest współwłaścicielem podmiotu emitującego akcje, tj. spółki akcyjnej (akcyjno-komandytowej). prawa poboru Mają zastosowanie w przypadku nowej emisji akcji przez spółkę.Przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy prawa pierwszeństwa Dają posiadaczowi priorytet w nabyciu akcji danej spółki po określonej z góry cenie. PDA (prawo do akcji) Jest to papier wartościowy, który daje posiadaczowi prawo do otrzymania akcji danej spółki Obligacje Na GPW w Warszawie notowane są obligacje skarbowe i korporacyjne. certyfikaty inwestycyjne Są to papiery wartościowe emitowane przez fundusze inwestycyjne zamknięte.

INSTRUMENTY TERMINOWE Najważniejsze rodzaje instrumentów terminowych: kontrakty terminowe na indeksy WIG20, MIDWIG i TechWIG, akcje wybranych spółek,waluty USD i EURO oraz na obligacje skarbowe Warranty typu europejskiego i amerykańskiego, na akcje, kontrakty terminowe. W obrocie znajdują się zarówno warranty kupna jak i sprzedaży opcje kupna i sprzedaży na indeks WIG20 oraz opcje na akcje wybranych spółek (m.in. KGHM, PKN Orlen)

Podział rynku giełdowego segment rynku giełdowego, przeznaczony dla papierów wartościowych o najwyższej płynności, których emitenci charakteryzują się m.in. większym kapitałem i dłuższym okresem działalności segment rynku giełdowego, przeznaczony dla papierów wartościowych o niższej płynności, których emitenci charakteryzują się m.in. mniejszym kapitałem i krótszym okresem działalności

DANE STATYSTYCZNE

Harmonogram sesji giełdowej w systemie WARSET Notowania ciągłe dla instrumentów kasowych i instrumentów pochodnych. Notowania jednolite z dwukrotnym ustaleniem kursu jednolitego.

Notowania ciągłe Fixing 9.30 Fixing 16.20 NOTOWANIA CIĄGŁE Zlecenia na zamknięcie 16.10 -16.20 Dogrywka 16.20-16.30 Przed otwarciem 8.30 - 9.30 Zlecenia na otwarcie następnej sesji 16.30-16.35

Zlecenia na otwarcie następnej sesji 15.30-16.30 Notowania jednolite Przed otwarciem 11.45-14.45 Fixing 15.00 Fixing 11.15 Interwencja 14.45-15.00 Interwencja 11.00-11.15 Dogrywka 15.00-15.30 Zlecenia na otwarcie następnej sesji 15.30-16.30 Dogrywka 11.15-11.45 Przed otwarciem 8.30-11.00

JAK ZOSTAĆ INWESTOREM

Rodzaje zleceń Zlecenia z limitem ceny W tym zleceniu inwestor precyzyjnie określa cenę po jakiej chce kupić lub sprzedać dany papier wartościowy.W przypadku kupna jest to cena, powyżej której składający zlecenie nie godzi się na realizację zlecenia,zaś dla zleceń sprzedaży jest to cena, poniżej której inwestor nie jest skłonny pozbyć się papierów. Zlecenia bez limitu ceny (PCR, PCRO, PKC) mogą być wprowadzane na giełdę wyłącznie w trakcie notowań ciągłych z wyłączeniem okresów równoważenia rynku i są realizowane po cenie pierwszego najlepszego zlecenia przeciwstawnego. Niezrealizowana część zlecenia PCR staje się zleceniem z limitem ceny równym kursowi po jakim dokonana została ostatnie transakcja.

Rodzaje zleceń Zlecenia PCRO - Po Cenie Rynkowej na Otwarcie stosowane przy fixingu, przyjmowane na giełdę w fazie przyjmowania zleceń na otwarcie i zamknięcie w systemie notowań ciągłych i systemie kursu jednolitego,oraz w okresach równoważenia rynku. Realizowane odpowiednio po kursie otwarcia, zamknięcia, po kursie jednolitym lub określonym w wyniku równoważenia. Zlecenia PKC - Po Każdej Cenie mogą być przekazywane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji i dogrywki. Zlecenia złożone w trakcie Przyjmowania zleceń na otwarcie, zamknięcie, na notowania jednolite oraz w okresie równoważenia rynku podlegają realizacji odpowiednio po kursie otwarcia, zamknięcia, kursie jednolitym lub kursie określonym w wyniku równoważenia rynku.

Główne indeksy giełdowe WIG20 indeks 20 spółek rynku podstawowego o największej kapitalizacji i najwyższych obrotach giełdowych), mWIG40 indeks małych i średnich spółek WIG Warszawski Indeks Giełdowy, obejmujący akcje spółek których łączna wartość rynkowa wynosi 99% wartości rynku podstawowego TechWIG Indeks cenowy obejmujący spółki zakwalifikowane do Segmentu Innowacyjnych Technologii sWIG80 Indeks najmniejszych spółek giełdowych NIF Indeks Narodowych Funduszy Inwestycyjnych Subindeksy sektorowe (np. WIG-Banki, WIG-Media)

KONIEC DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ