PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY SYTUACJI KRYZYSOWYCH                 ST.SEKC.ANNA NAWROCKA

PLAN PREZENTACJI RODZAJE SYTUACJI TRUDNYCH ZACHOWANIE SIĘ LUDZI W AKCJACH RATUNKOWYCH CZYNNIKI WARUNKUJĄCE ZACHOWANIE LUDZI W SYTUACJACH ZAGROŻENIA I KRYZYSU KIEROWANIE, DOWODZENIE I PRZYWÓDZTWO W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH

Klęski ignorują granice: geograficzne, społeczne i kulturowe

Odkrywanie złożonej natury psychologicznych skutków klęsk i katastrof jest bardzo trudne

RODZAJE SYTUACJI TRUDNYCH I ICH CHARAKTERY-STYKA

Sytuacja Daną sytuację charakteryzujemy ze względu na: warunki zadania do wykonania możliwości jednostki

Sytuacja normalna W sytuacji normalnej istnieje równowaga między warunkami a możliwościami oraz płynność w wykonywaniu zadania. Sytuacja normalna posiada ustalone: układ wewnętrzny, przebieg aktywności podstawowej, prawdopodobieństwo realizacji,

Sytuacja trudna warunki powodują brak szans na realizację zadania zadanie jest zbyt skomplikowane jednostka nie posiada wystarczających możliwości

Sytuacja trudna wymaga od jednostki nowego podejścia

Rodzaje sytuacji trudnych sytuacje zagrożenia deprywacja sytuacje konfliktowe przeciążenia utrudnienia

Sytuacje zagrożenia - sytuacje, w wyniku których zagrożeniu podlega życie, zdrowie ludzkie czy elementy materialnego środowiska człowieka, które decydują o jego dalszej egzystencji Sytuacje deprywacji - sytuacje, w wyniku których człowiek nie może zaspokoić swoich potrzeb, (szczególnie podstawowych potrzeb życiowych) Sytuacje konfliktowe - sytuacje, które zmuszają nas do wyboru między jednakowymi dla nas wartościami Sytuacje przeciążenia - sytuacja, która zmusza człowieka do działania na granicy fizycznej, fizjologicznej i psychologicznej wytrzymałości Utrudnienia - sytuacja, gdy w podejmowanych działaniach przeszkadzają zbędne elementy, utrudniające lub uniemożliwiające osiągnięcie wyznaczonego celu

SYTUACJE KRYZYSOWE zawierają w sobie ogromny czynnik stresogenny samo nasilenie strachu może wywołać przerażenie i panikę, co powoduje brak zdolności do racjonalnego myślenia i działania

ZDARZENIE TRAUMATYCZNE stwarzające bezpośrednie zagrożenie życia poważne zranienie wywołuje u ofiar lub uczestników (bądź świadków) reakcje intensywnego strachu, poczucie bezradności, przerażenie odbiera wiarę, że świat jest przewidywalny i bezpieczny

OFIARY ZDARZENIA TRAUMATYCZNEGO służby „pomocowe” przypadkowi ratownicy, gapie, media OSOBY BEZPOŚRENIO NARAŻONE na niebezpieczeństwo członkowie rodzin ofiar, ratowników, przyjaciele, znajomi

BEZPOŚREDNIE REAKCJE NA ZDARZENIE TRAUMATYCZNE: FAZA SZOKU szok, nieobecność, niekomunikatywność, otępienie, płacz, czynności kompulsywne itp. FAZA REAKCJI wycofanie z sytuacji lub pobudzenie i nadmierna aktywność

OBJAWY DYSOCJACYJNE Odrętwienie Zredukowana świadomość otoczenia Derealizacja Depersonalizacja Amnezja dysocjacyjna

Fazy kryzysu - trauma Faza szoku – mechanizm zaprzeczenia (działania bezsensowne, odrętwienie z zaburzeniami kontaktu) Faza reakcji emocjonalnej – konfrontacja z rzeczywistością (zaprzeczenie, wyparcie, racjonalizacja), intensywne uczucia (gdy wsparcie – do refleksji), gdy brak (ku chronicznemu) Faza pracy nad kryzysem – wyzwolenie z dominacji kryzysu, myślenie o przyszłości Faza nowej orientacji – odbudowanie poczucia wartości, nowe związku, wzbogacenie doświadczenia

SYTUACJE TRUDNE – TŁUM

TŁUM przelotne zgromadzenie większej liczby osób, na przestrzeni dopuszczającej bezpośredni kontakt, reagujących spontanicznie na te same podmioty w podobny lub identyczny sposób

Człowiek w obliczu niepokojącej, potencjalnie niebezpiecznej sytuacji, nie posiadając wystarczającej wiedzy, by na nią zareagować ulega informacyjnemu wpływowi społecznemu.

INFORMACYJNY WPŁYW SPOŁECZNY wpływ innych ludzi, który prowadzi nas do konformizmu, ponieważ spostrzegamy te osoby jako źródło informacji, dające wskazówki dla naszego zachowania; dostosowujemy się, ponieważ wierzymy, że cudza interpretacja niejasnej sytuacji jest bardziej poprawna niż nasza.

PRYWATNA AKCEPTACJA dostosowanie się do zachowania innych ludzi bez prawdziwego przekonania o tym, że to, co oni robią albo mówią, jest słuszne

PUBLICZNY KONFORMIZM dostosowanie się publiczne do zachowania innych ludzi, bez konieczności wiary w to, co robimy lub mówimy

szybkie rozprzestrzenianie się emocji lub zachowań w tłumie INDUKOWANIE szybkie rozprzestrzenianie się emocji lub zachowań w tłumie

PANIKA nagły, nieoczekiwany, gwałtowny wybuch silnego strachu zbiorowego, charakteryzujący się krótszym lub dłuższym zamroczeniem świadomości, który w konsekwencji powoduje zamęt i szaloną ucieczkę na oślep.

TŁUM UCIEKAJĄCY OGARNIĘTY PANIKĄ działa na zasadzie „instynktu stadnego” nie reaguje na polecenia, wezwania zachowuje się irracjonalnie

CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE PANICE skupienie ludzi na małej przestrzeni zaskoczenie silnym i nieoczekiwanym bodźcem nadzieja na ratunek w ucieczce długie przebywanie w zagrożeniu brak rzetelnej informacji o zdarzeniu

pogłoski i trwożne okrzyki duża ilość ofiar widok ogarniętych panika pracowników służb zobowiązanych do niesienia pomocy zadymienie, brak widoczności

PSYCHOZA TŁUMU pojawienie się w grupie ludzi podobnych fizycznych symptomów bez znanej fizycznej przyczyny

PRZECIWDZIAŁANIE PANICE ZDYSCYPLINOWANIE ZDECYDOWANIE ZORGANIZOWANIE

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ