Kłopoty z Gwiazdą Polarną Wioletta Ogłoza 2003

Kłopot 1 Gwiazda Polarna wcale nie jest najjaśniejsza !

Jak znaleźć Gwiazdę Polarną na niebie:

Gwiazda Polarna to  UMi

Gwiazda Polarna wskazuje kierunek północny

Na półkuli południowej nie ma gwiazdy biegunowej S N

Biegun południowy:

Wysokość  UMi nad horyzontem jest równa szerokości geograficznej  ~ 0o  ~ 70o

Średniowieczna nawigacja:

Średniowieczna nawigacja:

Kłopot 2 Polaris nie leży DOKŁADNIE na biegunie, lecz około 3/4 stopnia od niego!

Kłopot 2 różnica 1’ w szerokości geograficznej odpowiada odległości 1 mili morskiej 1 mila morska = 1852 m pomyłka o 3/4 stopnia = 45’  83 km !!!

Kłopot 3 Odległość Polaris od bieguna się zmienia na skutek kołysania się osi obrotu Ziemi, spowodowanego grawitacyjnym oddziaływaniem Słońca i Księżyca

Precesja osi obrotu Ziemi

Przesunięcie znaków zodiaku:

Położenie bieguna na tle gwiazd

Obecnie Gwiazda Polarna zbliża się do bieguna (o 1/4 stopnia za ostatnie 50 lat) Rozwartość stożka precesji wynosi 23.5o Okres precesji (rok Platona) to 26000 lat

Obecne badania  UMi Polaris ma towarzysza, gwiazdę orbitującą wokół niej z okresem 29.5 dnia Gwiazda Polarna jest gwiazdą zmienną typu cefeid Zmiany jasności spowodowane są pulsacjami gwiazdy

Wygląd Jasność Temperatura Typ widmowy Prędkość radialna powierzchni Promień

Pomiar odległości w kosmosie Jednostka astronomiczna (AU)=149.6 mln km. Rok świetlny = 9.467 x 1012 km = 63282 AU Parsek = 3.26 roku świetlnego = 206 265 AU Zgodnie z definicją jest to odległość, z której 1 AU jest widoczna jako jedna sekunda łuku

Pomiar odległości w kosmosie

Pomiar odległości w kosmosie W 1908 pani Henrietta Leavitt odkryła zalezność: Mamy P P

Pomiar odległości w kosmosie A skąd wziąć „a” i „b” ? :

A co z „a” ? Paralaksa trygonometryczna: Paralaksa

Kłopot 4 Odp: Jedna ! (Gwiazda Polarna) Najlepsze paralaksy zmierzył satelita Hipparcos dokładność pomiarów 0,00097” paralaksy cefeid powinny dać nam „a” Zagadka: Ile cefeid ma wyznaczone paralaksy z dokładnością lepszą niż 10% ? Odp: Jedna ! (Gwiazda Polarna)

Kłopot 5 Polaris jest nietypowa! Amplituda jasności tylko ~ 0.01mag.

Kłopot 6 Gwiazda Polarna pulsuje niejednostajnie! (jest złym zegarem) Odchyłka czas

Kłopot 7 Właściwości pulsacji się zmieniają !

Kłopot 8 Jak pulsuje Polarna ?

Jak pulsuje Gwiazda Polarna ? Mod fundamentalny: Pierwszy owerton: Tak pulsuje Polaris

Zastosowania interferometrów: Jedyna cefeida w zasięgu tej techniki!  =1.22 •  / D

Lista pozostałych problemów: Polaris jest jasna Ma towarzysza Leży przy biegunie

Jak widać Gwiazda Polarna wymaga jeszcze wielu badań.....

.... A przecież na niebie gwiazd jest sporo...