Ekonomia a socjologia; istota „nowej gospodarki” na podstawie: W. Morawski (2001), Socjologia ekonomiczna, PWN; wstęp i rozdz. 1. referuje: Walery Nimirowski

Socjologia ekonomiczna Dyscyplina, która korzysta z analiz socjologicznych do analizy zjawisk ekonomicznych. Istotne jest pokazanie ważniejszych różnic teoretyczno- analitycznych między głównymi nurtami socjologii i ekonomii.

Różnice teoretyczno - analityczne Definicji aktora Racjonalność działania Pojmowanie wzajemnych związków ekonomii i społeczeństwa Celów i metod analizy Stosunki do tradycji Wzajemnej relacji socjologii i ekonomii, czyli granic dyscypliny

Indywidualizm metodologiczny Jeśli socjolog lokuje w centrum analizy jednostkę, to zwykle jako mocno zakorzenioną w grupie, we wspólnocie. Ekonomistę wymiar wspólnotowy rzadko interesuje. Co więc sprawia, że ta analiza zaczyna się od jednostki? 1)Element sovoir-vivre’u 2)Okoliczności powstania rynku kapitalistycznego 3)Inżynieria społeczna

Człowiek ekonomiczny (homo oeconomicus) Celem jego działania jest interes własny, w imię którego potrafi chłodno kalkulować i dbać o jego maksymalizację. Ma jasno określony cel, dla którego realizacji szuka środków, a kryteria, jakimi się posługuje, mają charakter utylitarny. Skupia uwagę na sobie samym i konsekwencjach swoich działań, a otaczenie jest tylko dla niego barierą, którą musi pokonać, by ochronić swoje interesy. Jest egoistą. Amitai Etzioni przyrównał go do kalkulatora- komputera chodzącego na dwóch nogach: efektywnego, ale działającego z zimną krwią.

Człowiek sojologiczny (homo sociologicus) Odwołuje się w swoich działaniach raczej do wartości niż do interesu. Jest gotów przyczynić się do osiągnięcia celów wspólnoty, zrzekając się kontroli nad swoimi zasobami, np. podając się wpływom charyzmatycznego lidera. Posługuje się kategoriami oceny, jak: dobry – zły, pozytywny – negatywny.

Tabela 1. Człowiek ekonomiczny i człowiek socjologiczny

Człowiek społeczno-ekonomiczny (zakorzeniony instytucjonalnie) Zachowania człowieka społeczno – ekonomicznego: 1)Reguły - wzory instytucjonalne: Mogą się odnosić do rodziny, szkoły, miejsca pracy, życia w społeczności lokalnej, życia politycznego 2)Wybory indywidualne: Są to zadowalające decyzje podejmowane na podstawie posiadanych informacji 3)Modele mentalne Mają charakter wewnętrzny, są rodzajem podłoża – matrycy, które pomaga jednostce w indywidualnych wyborach decyzyjnych 4)Zachowanie jednostki Są to realne działania i doświadczenia człowieka w gospodarce

Ramy teoretyczne trzech koncepcji człowieka Diagram 1 Ramy teoretyczne trzech koncepcji człowieka Diagram 1. Typy stosunków wymiany(Colin Crouch)

Diagram 2. Klausa von Beymego

Dziękuję za uwagę