PRZEŁĄCZENIE, POWTÓRNE PRZEŁĄCZENIE I WSZYSTKO, CO Z TYM ZWIĄZANE Opracowała Adrianna Zysk Na podstawie tekstu Blaug, rozdz.10

Istnienie funkcji popytu na Kapitał W przypadku SKRAJNIE UPROSZCZONEJ teorii produkcyjnosci krańcowej kapitałochłonność pewnej gospodarki pozostaje w stałym stosunku do względnych cen czynników produkcji spadek stopy procentowej lub wzrost stawki płac nieuchronnie podnosi przeciętny stosunek kapitalu do pracy w tej gospodarce. Jednak niezależnie od tego jaką wersją teorii produkcji krańcowej się posłużymy, nie możliwe jest wykazanie, że spadek stopy procentowej zawsze prowadzi do jednokierunkowych zmian hierarchii najbardziej opłacalnych spośród wszystkich aktualnie dostępnych technik, podnosząc ogólną kapitalochłonnosć tej gospodarki.

Zjawisko powtórnego przełączenia Przyczynę stanowi zjawisko PODWÓJNEGO (ang. Double swiching) lub POWTÓRNEGO PRZEŁĄCZENIA (ang. Reswitching), mogące pojawiać się nawet w przypadku spełnienia ściśle neoklasycznych warunków konkurencji doskonałej. O zjawisku powtórnego przyłączenia twierdzi się, że niszczy logiczną spójność neoklasycznej teorii podziału: jeśli nie istnieje żaden sciśle monotoniczny związek pomiędzy zmianą stopy procentowej a stosunkiem praca-kapitał odrzucamy wprowadzenie popytu na kapitał jako odwrotności funkcji stopy procentowej.

Czym dokładnie jest powtórne przełączenie?? Jego najprostszy przykład podał Samuelson: Dwa procesy wymagające tego samego czasu na wyprodukowanie danego produktu przy pomocy nierównych ilości pracy i bez udziału jakichkolwiek maszyn. Można łatwo udowodnić, że proces, który angażuje mniej pracy nie musi być bardziej opłacalny wszystko zależy od poziomu stopy procentowej.

Czym dokładnie jest powtórne przełączenie?? Jeśli w cyklu produkcyjnym odpowiadający mu nakład pracy jest ponoszony wcześniej, przy odpowiednio wysokiej stopie procentowej staje się on droższym spośród obu procesów, ponieważ obliczany przy pomocy procentu składanego koszt płac narasta szybciej. istnieje też sposób zastosowania pracy w obu tych procesach, że proces angażujący jej mniej jest bardziej opłacalny przy niskiej stopie procentowej i mniej opłacalny przy nieco wyższejpo czym - przy jeszcze wyższej stopie procentowej staje się znowu bardziej opłacalnym.

Przyczyny zjawiska powtórnego przełączenia W tym przykładzie - oddziaływanie procentu składanego i zmian stopy procentowej na zmiany względnych kosztów nakładów pracy ponoszonych w różnych momentach w ramach różnych procesów technicznych tej samej długości, służących do produkcji tego samego dobra w bardziej złożonych przykładach przyczyną może być zarówno nierównomierne rozłożenie nakładów ramach identycznych procesów produkcyjnych, jak i fakt, że produkt powstający w wyniku tego rodzaju procesów stanowi nakład w ramach innych procesów

Praktyczne znaczenie zjawiska powtórnego przyłączenia powtórne przełączenie jest w zupełności możliwe, i że możliwość jego wystąpienia niszczy koncepcję nieuchronnie monotonicznego związku między kapitałochłonnością a względnymi cenami czynników produkcji. Jednak, czy pojawienie się powtórnego przełączenia jest prawdopodobne?? Przyznając, że twierdzenie o przełączeniu jest prawdziwe, Samuelson wyraził pewne wątpliwości co do jego praktycznego znaczenia.

PRZESKOK KAPITAŁOWY Z drugiej strony, ekonomiści z Cambridge utrzymywali, że powtórne przełączenie i towarzyszące mu zjawisko „PRZESKOKU KAPITAŁOWEGO” (ang. capital reversing) (spadek, a nie wzrost relacji kapitał - praca będący rezultatem wzrostu stopy procentowej) są w najwyższym stopniu prawdopodobne, a nawet stanowią regułę. Lecz nigdy nie próbowali zmierzyć praktycznego znaczenia zjawiska przełączenia dla rzeczywistych gospodarek, ani też przedyskutować problemu.

Możliwość wystąpienia zjawiska przełączenia ekonomiści z Cambridge twierdzą, że aby wykluczyć przełączenie w n-sekorowym modelu technik o stałych współczynnikach technicznych, konieczne jest występowanie w nim co najmniej jednego dobra kapitałowego stanowiącego wyjątek w tym sensie, że Wszystkie czynniki produkcji występujące w tej gospodarce są zaangażowane w wytwarzanie tego właśnie dobra kapitałowego Samo ono produkowane jest w sposób opisywany dobrze różniczkowalną, gładką neoklasyczną funkcją produkcji o zmiennych współczynnikach

Pojawienie się przełączenia w rzeczywistości Podobnie wykazane zostało, że pojawienie się przełączenia w rzeczywistości zależy od Obniżenia się stopy procentowej poniżej pewnego krytycznego poziomu i Tego, czy ceny produktów spadają kiedy firmy wracają do używanej wcześniej techniki. Pomiar prawdopodobieństw wystąpienia zależy od pomiaru stopnia substytucyjności nakładów w gospodarce

Pojawienie się przełączenia w rzeczywistości Niemniej jednak, nawet jeśli powtórne przełączenie nie pojawia się w realnym świecie, ciągle możliwy jest jeszcze PRZESKOK KAPITAŁOWY. nauka ekonomii politycznej nie dysponuje jeszcze danymi empirycznymi, które pozwoliłyby rozstrzygnąć, czy rzeczywisty świat bliższy jest wyidealizowanemu przypadkowi skrajnemu w postaci (a) neoklasycznej przypowieści czy raczej (b) prostemu wzorcowi przełączenia”

Oparcie o fakty empiryczne Jean Robinson i Harcourt :wypowiedzi o powtórnym przełączeniu i przeskoku kapitałowym, są twierdzeniami o alternatywnych stanach równowagi, które nigdy nie mogą być zaobserwowane w rzeczywistym świecie, nawet w zasadzie. Gdyby to fantastyczne twierdzenie potraktować poważnie, oznaczałoby to akceptację niepodatności na empiryczne zaprzeczenie całego neoklasycznego programu badawczego.

Przykłady Jakby naukowcowi argumentującemu, ze bardzo prawdopodobne jest, iż konkretny podatek nałożony na producentów masła podniesie jego cenę, inny naukowiec miał odpowiedzieć, ze jego rozumowanie opiera się na ortodoksyjnej idei, zgodnie z którą wszystkie krzywe popytu są nachylone ujemnie, a wszystkie krzywe podaży dodatnio, zaś punkt równowagi znajduje się na przecięciu tych dwóch krzywych. Współczesna teoria zachowania konsumenta dowodzi, ze krzywe popytu równie dobrze mogą być nachylone ujemnie jak i dodatnio,

Przykłady a zatem wyjściowe twierdzenie o podatku nakładanym na producentów masła po prostu z równym prawdopodobieństwem może być fałszywe jak i prawdziwe. Podobnie można zgodzić się ze powtórne przełączenie i przeskok kapitału sa w pełnie możliwe, lecz dopóki ich rzeczywiste wystąpienie nie będzie dowiedzione, nie jest właściwe zalecanie ekonomistom wyrzucenia podręczników.

podsumowanie Hausman zaprzeczył istnieniu tej analogii gdyż teoretycy popytu znają przyczyny powstania dóbr Giffena, „Natomiast teoretycy kapitału nie wiedzą czy przeskok kapitałowy jest zjawiskiem powszechnym czy tez rzadkim. Do niedawna nie dysponowali oni żadną teorią zdolną wyjaśnić to zjawisko (…) Teoretycy kapitału nie są również w stanie przepowiedzieć momentu wystąpienia przeskoku kapitałowego (…)Nie ma żadnego uzasadnienia dla twierdzenia, że przeskok kapitałowy spowodowany jest wyłącznie przez drugorzędne ograniczenia występujące w uproszczonych teoriach kapitału”. Hausman

podsumowanie Czy krytycy z Cambridge naprawdę wierzą w deklarowany przez siebie agnoscyzm w teorii kapitału?? Nie ulega wątpliwości, że w pewnych konkretnych przypadkach nadal musimy przeprowadzać szczegółowe oceny konkretnych projektów, jednak na pewno, bylibyśmy zaskoczeni, odkrywszy gospodarkę z nadwyżką pracy , która stosuje te sama kapiałochłonna technologie co Sany Zjednoczone lub Wielka Brytania Jeśli tak właśnie jest, czy nie przyznajemy tym samym, że w realnym świecie powtórne przełączenie i przeskok kapitałowy nie są zjawiskami isotnymi przynajmniej wtedy, gdy dokonujemy całościowych porównań ekonomicznych?? doskonale uzasadnienie dla posługiwania się neoklasyczna teoria podziału tak często, jak jest to tylko możliwe, pod warunkiem, ze będziemy świadomi jej ograniczeń