Korupcja w obszarze kredytów bankowych dla firm J.R.Barth, C.Lin, F.M. Song, Corruption in Bank Lending to Firms: Cross-Country Micro Evidence on the Beneficial Role of Competition and Information Sharing, 2008 T.Beck, A.Demirguc-Kunt, R.Levine, Bank superviosion and corruption in lending, 2006 E.Detragiache, P.Garella, L.Guiso, Multiple versus Single Banking Relationships: Theory and Evidence, 2000 Anna Księżopolska

Plan prezentacji Korupcja Konkurencja Asymetria informacji Badanie I Optymalna liczba relacji bankowych Badanie II Nadzór bankowy Badanie III Podsumowanie

1a. Korupcja - wprowadzenie Rola banków depozytowo – kredytowa alokacyjna stymulacyjna Korupcja problemem krajów rozwijających się oraz w trakcie i po transformacji Przyczyny brak odpowiednich przepisów prawnych brak obiektywnych sądów brak regulacji ostrożnościowych Przykłady W Chinach w 2005 r. wykryto 461 przypadków fraudów bankowych na sumę 7,7 mld jenów; W Turcji w 2000 r. odnotowano stratę 12 mld USD (6% GDP) w całym systemie bankowym

1b. Korupcja a kredyty dla firm - uwarunkowania Konkurencja W systemie bankowym W sektorze firm Asymetria informacji Prywatne biura informacji kredytowej Publiczne rejestry kredytowe Optymalna ilość relacji bankowych Nadzór bankowy „Supervisory power view” „Political/regulatory capture view” „Private empowerment view” Badanie I Badanie II Badanie III

1c. Miara korupcji World Business Environment Survey Wyniki ankiety: Major obstacle – 7,7% Moderate obstacle – 7,8% Minor obstacle – 19,5% No obstacle – 65% World Business Environment Survey 80 krajów, 37 non-transition countries, 2500 firm () 40% - małe firmy (5 – 50) 40% - średnie firmy (51 0 500) 20% duże firmy (>500) „Is corruption of bank officials an obstacle for the operation and growth of your business” ? 1 – no obstacle 2 – a minor obstacle 3 – a moderate obstacle 4 – a major obstacle

2. Konkurencja (1/2) Koncentracja depozytów Koncentracja aktywów Udział 5 największych banków w sumie depozytów Koncentracja aktywów Udział 5 największych banków w sumie aktywów w sekotrze bankowym Bariery wejścia Spełnienie wymagań prawnych umożliwiające otrzymanie licencji Odrzucone aplikacje Procent odrzuconych aplikacji o uzyskanie licencji bankowej w ostatnich 5 latach Odrzucone aplikacje: Egipt Kenia Pakistan Francja Szwecja USA 85% 5%

2. Konkurencja (2/2) Hipotezy Większa koncentracja (mniejsza konkurencja) w sektorze bankowym większa korupcja przy udzielaniu kredytów dla firm; Większe bariery wejścia (mniejsza konkurencja) w sektorze bankowym większa korupcja przy udzielaniu kredytów dla firm; Większa konkurencja w sektorze firm większa korupcja przy udzielaniu kredytów dla firm Nie zbadano zależności przyczynowo skutkowej. Możemy jedynie mówić o korelacji i współwystępowaniu

3. Asymetria informacji (1/4) Rejestry kredytowe Prywatne Publiczne Czas obecności na rynku Prywatne biura informacji kredytowej Publiczne rejestry kredytowe Firmy audytorskie Czy roczne sprawozdania finansowe są kontrolowane przez zewnętrznego audytora

3. Asymetria informacji (2/4) Prywatne biura informacji kredytowej Informacje nt. indywidualnych pożyczek; mergują informacje kredytowe z różnych źródeł. Publiczne rejestry kredytowe Zbierają informacje dot. kredytów na kwoty powyżej określonego progu; Dane tylko z instytucji pod nadzorem wg prawe np. banki; Nie udostępniane są dane historycznych. 80% zapewnia dane do roku. ca. 50% krajów ustanowiło publiczne rejestry kredytowe przed 2000r. Ponad 40% z nich również założyło prywatne biura informacji kredytowej 76% państw z biurami prywatnymi raportuje informacje kredytowe pozytywne i negatywne 78% państw z rejestrami publicznymi raportuje zarówno pozytywne jak i negatywne informacje kredytowe

3. Asymetria informacji (3/4) Systemy wymiany informacji w państwach członkowskich UE Prywatne biura informacji kredytowej Prawie we wszystkich państwach UE poza Belgią i Francją Dane pozytywne i negatywne W Austrii, Danii, Niemczech, Irlandii i Holandii limity od 35 do 200 EUR od którego dane są gromadzone Publiczne rejestry kredytowe Występują w 14 krajach (Austria, Belgia, Bułgaria, Czechy, Francja, Niemcy, Włochy, Łotwa, Litwa, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Hiszpania) We Francji tylko dane negatywne Limity wahają się od 150 EUR (Litwa) do 1,5mln EUR (Niemcy)

3. Asymetria informacji (4/4) Hipotezy Zmniejszenie asymetrii informacji mniejsza korupcja przy udzielaniu kredytów dla firm Pozostałe zmienne egzogeniczne Struktura własności banku Charakterystyka firm Regulacje prawne krajowe i w systemie bankowym

Badanie I - wyniki Prywatne biura informacji kredytowej współistnieją z występowaniem mniejszej korupcji Aktywność firm audytorskich współistnieje z mnieszją korupcją Im dłużej działają PBIK, tym mniejsza korupcja Udzielanie przez te biura informacji negatywnych i pozytywnych, negatywnie wpływa na występowanie korupcji Regulacje prawne są negatywnie skorelowane z występowaniem korupcji Konkurencja w sektorze bankowym współistnieje z mniejszym problemem korupcji Wsytępuje dodatnia korelacja między konkurecją na rynku firm a występowaniem korupcji Lepsze egzekwowanie prawa – negatywna korelacja z problemem korupcji Prywatne, zagraniczne oraz firmy eksportowe mniej podlegają korupcji Pozostałe zmienne okazały się być statystycznie nieistotne

4. Optymalna ilość relacji bankowych Wady: Znaczne koszty transakcyjne Renegocjacja zadłużenia może być utrudniona Zalety: Dywersyfikacja ryzyka Wzrost konkurencyjności między pożyczkodawcami Ograniczenie możliwości przejmowania renty przez banki USA Italy Moda 1 3 Mediana 2 5 75 percentyl 8 Udział pojedynczych relacji 44,5% 11% Optymalna liczba banków, z którymi firmy mają zbudowane relacje to 2 banki, dla firm o wysokim ratingu kredytowym i których aktywa są trudne do przesunięcia. Von Thadden’s model

Badanie II - wyniki Refinansowanie projektu: Relacje bankowe: Bank relacyjny Bank nie-relacyjny Problem płynnościowy banku relacyjnego Problem negatywnej selekcji Relacje bankowe: Pojedyńcze Niskie ryzyko braku płynności Efektywne mechanizmy prawne Inwestycja jest bardzo opłacalna Liczba relacji wzrasta Dla lepiej działającego prawa Kiedy inwestycja jest bardziej opłacalna w drugim stadium

5. Nadzór bankowy „Supervisory power view” – prywatne podmioty nie mają wystarczającej zachęty i możliwości, żeby monitorować banki „Political/regulatory capture view” – politycy i nadzorcy nie maksymalizują dobrobytu społecznego, tylko swój prywatny „Private empowerment view” – regulacje prawne powinny być skierowane na zwiększenie możliwości i zachęty ludzi do pokonywania kosztów pozyskania informacji i transakcyjnych

Badanie III Pozostałe zmienne egzogeniczne Charakterystyka firm 6% firm państwowych, 25% zagranicznych 39% przemysł, 46% usługi Average 2.1 konkurentów Logarytm wielkości sprzedaży (size) Polityka nadzoru bankowego Supervisory power Political/regulatory capture view Private monitoring Regulacje na poziomie państwowym PKB Inflacja Rozwój sektora bankowego Supervisory power view – wzmocnienie oficjalnego nadzoru nad bankami, ulepszy zarządzanie bankami i doprowadzi do wzrostu prawdopodobieństwa, że banki będę efektywnie lokowały kapitał- negatywna korelacja ze zmienną korupcja Political/regulatory capture view – korelacja pozytywna Private monitoring – mierzy czy dyrektorzy banków i urzędnicy są odpowiedzialni za kompletność i poprawność ujawnianych informacji, czy banki mają obowiązek publikowania skonsolidowanych sprawozdań, czy banki muszą podlegać ocenom ratingowym i podlegać międzynarodowemu audytowi, czy istnieje zabezpieczenie depozytów itd. Korelacja powinna być negatywna. PKB – firmy w szybciej rozwijających się krajach mogą doświadczać mniejszych przeszkód. Inflacja – jako świadectwo stabilności systemu monetranego Rozwój sektora bankowego – wartość kredytów udzielonych firmom do PKB. Rozwój sektora bankowego jest pozytywnie skorelowany ze wzrostem ekonomicznym.

Badanie III - wyniki Nie potwierdza się teoria supervisory power view political/regulatory capture view Private monitoring view

Podsumowanie Większe zjawisko korupcji współwystępuje z Mniejsza korupcja współwystępuje z: Konkurencją w sektorze bankowym Firmy prywatne i zagraniczne Nadzór bankowy Prywatne biura informacji kredytowej i im dłużej działają Regulacje prawne Większe zjawisko korupcji współwystępuje z Konkurencja w sektorze firm