HANDEL A WALUTY Modelowanie handlu zagranicznego

Mapa drogowa Podejście ilościowe: – Tradycyjna analiza szeregów czasowych ogółem [Chowdhury, 1993 i Bini-Smaghi, 1991] – Nowocześniejsze metody szeregów czasowych dla Europy [Flam&Johnson, 2000] Podejście teorii grawitacyjnych – Modele panelowe [Frankel&Rose 2000, Rose&Rose&Rose... ]

Dlaczego miałby być wpływ? Koszty transakcyjne – Jacques Delors (1989) – raport KE – Ryzyko (kosz hedgingu) – Kwestia konkurencyjności Różnice między FDI oraz handlem międzynarodowym Zwiększenie efektywności – Różnice cenowe bardziej widoczne Konwergencja cen i konwergencja realna?

Analiza szeregów czasowych Modele VAR i SVAR – Czy zmienność kursu ma wpływ? Bini-Smaghi 1991 – Kraje EMS w latach 1980 – Jest wpływ Modele ECM – Czy zmienność kursu ma wpływ? Chowdhury 1993 – Kraje G7 – Wpływ jest istotny (statystycznie i ekonomicznie) – Wcześniej go nie znaleziono, bo zła specyfikacja (stochastyczny komponent modelu + multivariate ECM

Analiza szeregów czasowych Modele ECM (cd.) – Czy zmienność kursu ma wpływ? Arize 1997 – Kraje EMS versus inne – Nie ma żadnej statystycznie istotnej różnicy Symulacje – Czy efekt jest realny Gagnon 1997 – Kraje EU – Efekt jest ale niewielki...

Analiza szeregów czasowych Przypadek Japonii, Australii... – Daly 1998 (Japonia) Badania z najważniejszymi partnerami na poziomie sektora Pozytywny wpływ dla 5 z 14 importowych i 7 z 14 eksportowych – McKenzie 1998 (Austrialia) Badania z najważniejszymi partnerami na poziomie sektora Podobne wyniki

Podejście grawitacyjne 1) Czy dwa kraje o wspólnej walucie handlują więcej? Frankel&Rose Rose, Rose Rose... 2) Czy przyjęcie EURO zwiększa wymianę handlową? Flam & Jansson Flam & Nordstrom ???

Typowe badanie Duże zbiory danych: – roczne obserwacje – dla 217 krajów (dominia też!) – bilateralne model grawitacyjne Wnioski: – wpływ unii walutowej jest duży – wejście do unii walutowej podwaja handel

Czym jest unia walutowa? Waluta wymienialna w stałej przez dłuższy okres czasu EMU jako jeden z przypadków – Inne: CFA Franc zone (15 krajów Afryki Zachodniej) ECCA (8 krajów regionu Karaibów) Panama, Ecuador, Guatemala, El Salvador [USD] Many others (Pacific, South Africa, Europe, …) Sztywny reżim kursowy się nie kwalifikuje (Argentyna nie!) Konsekwencje? Belgia i Holandia – jaki efekt można złapać po 1999 roku? A Skandynawii? Kwestia endogeniczności (waluta-> handel czy odwrotnie?)

Źródła danych Dane handlowe: – IMF – bazy Helliwela (NBER) Dane gospodarcze: – IMF (International Financial Statistics) – Penn World Tables (Pennsylvania University) – World Development Indicators, Inne dane – CIA – Co komu przyjdzie do głowy... Problemy? – panele niezrównoważone (quasi-panele!) – kraje biedne: zazwyczaj mniej/gorsze dane

ln(X ijt ) = lnD ij + 2 ln(Y i Y j ) t + 3 ln(Y i Y j /Pop i Pop j ) t + 4 Lang ij + 5 Cont ij + 6 Landl ij + 7 Island ij + 8 ln(Area i Area j ) + 9 ComCol ij + 10 CurCol ijt + 11 Colony ij + 12 ComNat ij + 13 FTA ijt + γ CU ijt, + t t T t + ijt gdzie i oraz j oznaczają parę handlującą, a t oznacza czas Metoda estymacji: – MNK panelowe grupowane po roku, – dynamiczny efekt stały (dla pary!), – robust błędy standardowe (syntax: xtreg lntrade lrgdp..., robust) Model grawitacyjny

Badania przypadków

Rozwiązanie unii walutowej

Standardowe wyniki badań γ=.65 (błąd standardowy =.05) – Wpływ na handel duży: exp(.65)-1 =.92 unia walutowa podwaja handel Takich badań jest ok. 40 – wzrost handlu od 30% do 90% Dla EMU też robione: – Statystycznie istotny dodatni wpływ 1999 roku Efekt kreacji czy efekt dywersji handlu?

Wprowadzenie euro (1999)

Podejście Flama i Nordstroma Czy wejście do EMU zwiększy handel? – Model grawitacyjny – Poziom sektora (one-digit SITC) – wobec wzrost o 15% w strefie euro – wobec wzrost o 8% poza strefą euro – Efekt rośnie w czasie – Efekt wynika z koncentracji w wysokoprzetworzonych produktach przemysłowych, wskazując na rosnącą specjalizację wertykalną jako przyczynę