Wędrujący świat – refleksje na temat globalizacji Dr Andrzej Dębowski na podstawie książki Grzegorza W. Kołodko pod tytułem jak wyżej Wykład 2

Tezy tego wykładu zaczerpnięte zostały z ciekawej książki Grzegorza W Tezy tego wykładu zaczerpnięte zostały z ciekawej książki Grzegorza W. Kołodko pod tytułem „WĘDRUJĄCY ŚWIAT” -wyd. Prószyńki i S-ka 2008 Rozdział IV tej ciekawej publikacji ma tytuł „ „GLOBALIZACJA I CO DALEJ?” (czyli skąd przyszła globalizacja i jak wyjść na swoje w epoce ogólnoświatowych współzależności?)

Nowe pojęcie czy nowa nazwa dla dokonującego się procesu? Globalizacja Umiędzynarodowienie Internacjonalizacja Transnarodowość Globalizacja gospodarki światowej? Globalizacja świata? Czyli – masło maślane…. Nadużywanie tego pojęcia w środowisku „naukowym”…. Kiedy pojawiło się pojęcie GLOBALIZACJA? Po raz pierwszy użyto w tygodniku THE ECONOMIST – w 1959 roku… Ale wtedy jeszcze nie zasłużyło sobie na miejsce w słowniku prestiżowego uniwersytetu MIT w Bostonie.

Co ma Lenin do globalizacji? Imperializm najwyższe stadium kapitalizmu…? Kilka jego tez sprzed rewolucji -czyli prawie 100 lat temu… Powstanie monopoli wskutek centralizacji i koncentracji kapitału Zrodzenie się oligarchii i kapitału finansowego wskutek fuzji kapitału bankowego i przemysłowego Ekspansja wywozu (eksportu) kapitału, Tworzenie się ponadnarodowych korporacji dzielących się wpływami na światowym rynku Zakończenie terytorialnego podziału świata pomiędzy największe mocarstwa kapitalistyczne. A na koniec znane niektórym jeszcze hasło: PROLETARIUSZE WSZYSTKICH KRAJÓW – ŁACZCIE SIĘ! A co było na wstępie?

Główne atrybuty globalizacji to: Liberalizacja (czyli wolność i swoboda) Integracja (a więc proces stopniowego łączenia się rynków towarów, kapitału i siły roboczej) Współzależność…

Warto podkreślić, że rolnictwo, produkcja żywności – wyłączone są z liberalnego nurtu gospodarki… Dlaczego tak twierdzimy? Jaki byłby skutek odejścia od Wspólnej Polityki Rolnej UE? Główne działy gospodarki –jak „wędruje” gospodarka? Wszytko zależy od poziomu potrzeb w każdej epoce… Rolnictwo Przemysł i budownictwo Usługi Dawniej i w epoce globalizacji. Jakie perspektywy?

20-30 lat temu- Jakie wówczas były przeszkody dla rozwoju procesu globalizacji? Motywy ówczesnej regionalizacji… I, II i III Świat…. Kraje rozwijające się- dzisiaj – rynki wznoszące się. Afryka? Region Morza Śródziemnego Północ- Południe… Wschód- Zachód… „Żelazna kurtyna”… NATO- Układ Warszawski” EWG- RWPG APEC- Wspólnota Gospodarcza Azji i Pacyfiku- z Chinami, USA, Japonią i Rosją- oraz niedawnymi „Tygrysami”

Kołodko na wielu przykładach dowodzi, że jeśli pojawia się popyt i jeśli rachunek ekonomiczny za tym przemawia- lepiej uruchomić produkcję na rynku ujawnionego popytu niż wozić tam towary. Przykłady… Kiedy to się opłaca? Jak w tym przypadku podchodzić do tezy o tanej sile roboczej? VW w Brazylii- ale nie tylko (spójrzmy na cały przemysł samochodowy… Meble IKEI – we Włoszech , ale – nie tylko, Meksykańskie piwo w USA Ale BOEINGI- już niekoniecznie! Ewolucja chińskiego rynku- jego wpływ na postęp procesu globalizacji. Czy ciąż atut w postaci tanich i zdyscyplinowanych robotników?

Gdzie i jak tworzyły się ponadnarodowe rynki regionalne? Kiedy możemy mówić o takim rynku? Uregulowania, umowy, waluta, cła, opłaty itp. Czym były jeszcze 140 lat temu Stany Zjednoczone Ameryki Północnej? (pamiętajmy- ten kontynent był wcześniej kolonializowany- a przede wszystkim mieszkali tam i żyli liczni Indianie)…. Były też inicjatywy integracyjne w Ameryce Środkowej i Południowej – teoretycznie rokujące duże nadzieje na proces integracji… Języki hiszpański i portugalski…

Wyróżniające cechy współczesnej globalizacji: Obroty światowego handlu rosną dwa razy szybciej niż światowa produkcja Systematycznie i jeszcze szybciej zwiększają się globalne przepływy kapitału Narasta i wymyka się spod kontroli państw narodowych strumień migrującej ludności Wyjątkowo szybko rozprzestrzeniają się nowe technologie, zmieniając sposób gospodarowania i kształtując nowe typy współzależności w skali całego świata Rozmachu nabrała posocjalistyczna transformacja – włączająca do światowego obiegu 37 państw i 1,8 mld ludności Postępują wielokierunkowe zmiany kulturowe i przenikanie się rozmaitych wartości.

Łatwo i szybko przemieszczający się pieniądz (kapitał)… Gospodarka oparta na wiedzy… Postęp technologiczny – globalne kanały przepływu informacji… Czy było to w tej skali możliwe w warunkach istnienia „żelaznej kurtyny”. Co jeszcze i dlaczego możemy wpisać do listy cech procesu globalizacji? Jaki będzie jej skutek np. za 20 lat? Czy to kolejny etap czy następne najwyższe stadium kapitalizmu? Czy tylko proces rozwoju?

Polska jako partner gospodarczy w regionie Unii Europejskiej Tematy do pisemnego opracowania (wybrać jeden temat i wysłać na mój adres e-mailem: dziekan@zwshifm.zgora.pl Polska jako partner gospodarczy w regionie Unii Europejskiej Główni gracze obecnego globalnego ładu za 20 lat (USA, UE, Chiny, Rosja) Polemika z tezami artykułu w dodatku EUROPA do NEWSWEEKA” nr 4 z grudnia 2009 – wywiad z Johnem Grayem p.; „Gorbaczow, nowy prezydent USA” (lub akceptacja!) Polemika z tezami Grzegorza W. Kołodko zawartymi w rozdziale poświęconym globalizacji w książce ”Wędrujący Świat” (lub akceptacja!)