Polacy na Litwie

Polacy na Litwie to społeczność ok. 235-300 tysięcy osób Polacy na Litwie to społeczność ok. 235-300 tysięcy osób. Polacy są najliczniejszą mniejszością narodową na Litwie, gdzie stanowią ok. 6,7% ludności tego kraju. Mieszkają głównie w Wilnie i w zwartym osadnictwie w rejonach: wileńskim, solecznickim, święciańskim i trockim (gdzie w rejonach solecznickim i wileńskim stanowią większość lokalną).

Statystyki W Republice Litewskiej mieszka 234 989 osób (według spisu ludności z 2001 r.) narodowości polskiej. Według oficjalnego spisu ludności Polacy stanowią na Litwie ok. 6,74% wszystkich mieszkańców, więc stanowią oni największą mniejszość narodową Republiki. Drugą mniejszością narodową pod względem liczebności jest mniejszość rosyjska. Statystyki bieżące (oparte o dane Litewskiego Rejestru mieszkańców) podają dalszy spadek liczby Polaków do 208 300 osób czyli 6,2% ludności Litwy.

Udział procentowy ludności polskiej wśród mieszkańców poszczególnych gmin.

Liczebność Polaków w poszczególnych gminach.

Liczba Polaków na Litwie w obecnych granicach kraju Rok 1897 spis 1923 szac. 1959 spis 1970 spis 1979 spis 1989 spis 2001 spis 2007 szac. 2008 szac. 2009 szac. Populacja 260 000 415 000 230 000 240 200 247 000 258 000 235 000 212 100 208 300 205 500 Odsetek 9,7% 15,3% 8,5% 7,7% 7,3% 7,0% 6,7% 6,3% 6,2% 6,1% Polacy na Litwie, którzy uważają polski za swój język ojczysty (dane spisów) Rok 1959 1970 1979 1989 2001 Odsetek 96,8% 92,4% 88,3% 85,0% 80,0%

Media W Wilnie znajdują się redakcje takich gazet jak: Nasz Czas, Kurier Wileński, Tygodnik Wileńszczyzny czy Magazyn Wileński oraz katolickie "Spotkania", które wydawane są w języku polskim. Swoją siedzibę w Wilnie ma również Radio Znad Wilii, które swoje codzienne audycje nadaje w języku polskim. Od 2007 roku w Wilnie działa Polskie Centrum Prasowe i Konferencyjne – wydawca jedynego na Litwie niezależnego serwisu informacyjnego w języku polskim INFOPOL.LT, na którym działa forum polskojęzyczne. Od 2002 roku działa witryna internetowa polskiego dziennika "Kurier Wileński", na której od 2005 roku działa forum Czytelników pod publikowanymi tekstami. Swoją stronę internetową ma także radio Radio Znad Wilii oraz Nasz Czas, Tygodnik Wileńszczyzny i Magazyn Wileński. Polskie serwisy informacyjne w Internecie mają też Dom Kultury Polskiej w Wilnie oraz Instytut Polski w Wilnie. W każdą sobotę w Telewizji Litewskiej nadawany jest piętnastominutowy program dla Mniejszości Polskiej Albumy Wileńskie (lit. Vilniaus albumas). Codziennie w Litewskim Radiu jest nadawana 30-minutowa audycja w języku polskim.

Polski jako język mniejszości Polacy zarzucają władzom litewskim naruszanie konwencji ramowej EU w związku z żądaniem usunięcia polskich nazw ulic. Akcją kieruje przedstawiciel rządu na okręg wileński Jurgis Jurkevičius. Sąd Administracyjny Litwy nakazał usunięcie tabliczek do 14 października 2009, jednak w kilku miejscowościach nie wykonano tego nakazu.

Sławni Polacy na Litwie Anna Krepsztul – malarka ludowa Józef Kwiatkowski – prezes stowarzyszenia nauczycieli polskich "Macierz Szkolna" Waldemar Tomaszewski – poseł na Sejm RL Jarosław Narkiewicz – poseł na Sejm RL Gabriel Jan Mincewicz – poseł na Sejm RL; twórca zespołu Wileńszczyzna Michał Mackiewicz – poseł na Sejm RL i wydawca "Magazynu Wileńskiego" Artur Ludkowski – były wicemer Wilna Maria Rekść – mer rejonu wileńskiego Leonard Talmont – mer rejonu solecznickiego Antoni Jankowski – pedagog, zdobywca tytułu "Polak Roku" – 2008 Artur Płokszto – podsekretarz MON Dariusz Ławrynowicz i Krzysztof Ławrynowicz – koszykarze, pochodzą z rodziny polsko-litewskiej Leokadia Poczykowska – polityk Czesław Okińczyc – prezes radia "Znad Wilii" Zygmunt Klonowski – wydawca "Kuriera Wileńskiego" Stanisław Tarasiewicz – wydawca i redaktor serwisu internetowego INFOPOL.LT Wanda Mieczkowska – dyrektorka polskiej galerii "Znad Wilii" Romuald Mieczkowski – wydawca i redaktor kwartalnika "Znad Wilii" Robert Mickiewicz – redaktor dziennika "Kurier Wileński" Jarosław Wołkonowski – historyk, dziekan filii UB

Związek Polaków na Litwie Związek Polaków na Litwie (ZPL) - polska organizacja zrzeszająca członków mniejszości polskiej (Polonii) na Litwie. Liczy około 11 tys. członków. Organizuje m.in. Zjazdy Polaków na Litwie. Powstał w 1990 roku i zastąpił o rok wcześniejsze Stowarzyszenie Społeczno-Kulturalne Polaków na Litwie (pierwszą powojenną oficjalną organizację polską na Litwie). ZPL broni praw mniejszości polskiej, prowadzi działalność oświatową i kulturalną, wspiera polskie inicjatywy gospodarcze; uczestniczy w wyborach parlamentarnych i samorządowych. Wydaje tygodnik "Nasza Gazeta". Związek jest uprawniony do wystawiania zaświadczeń potwierdzających aktywne zaangażowanie w działalność na rzecz języka i kultury polskiej lub polskiej mniejszości narodowej oraz do przyjmowania i przekazywania właściwemu konsulowi wniosków o przyznanie Karty Polaka.