NOWE WIĘZIENNICTWO ZMIANY 2010 Warszawa, styczeń 2010

Podział organizacyjny Służby Więziennej Liczba jednostek organizacyjnych OISW – 15 AŚ – 70 ZK – 87 OZ – 35 Oddziały tymczasowego zakwaterowania skazanych – 9 Domy dla matki i dziecka – 2 Szpitale przy AŚ/ZK - 14 w tym:

Podział organizacyjny Służby Więziennej Liczba jednostek organizacyjnych OISW – 15 AŚ – 70 ZK – 87 OZ – 35 Oddziały tymczasowego zakwaterowania skazanych – 9 Domy dla matki i dziecka – 2 Szpitale przy AŚ/ZK - 14 w tym:

Stosunek liczby pracowników do liczby osadzonych STOSUNEK LICZBY FUNKCJONARIUSZY DO LICZBY OSADZONYH W WYBRANYCH KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ na koniec 2008 R. Kraj Liczba pracowników Liczba osadzonych Stosunek liczby pracowników do liczby osadzonych Szwecja ~ 5.000 4.762 1 : 0,95 Anglia + Walia ~ 48.000 83.240 1 : 1,73 Węgry 7.843 14.983 1 : 1,91 Czechy 10.376 20.727 1: 1,99 Rumunia ~ 12.500 26.212 1 : 2,09 Austria 3823 8248 1 : 2,16 Litwa 3400 7800 1 : 2,29 Polska 27.958 83.152 1 : 2,97

Struktura Zatrudnienia w Służbie Więziennej (stan na 30.09.2009) Ogółem: 28.505 zatrudnionych funkcjonariusze 27.289 pracownicy 1.216 mężczyźni 80,61% kobiety 19,39% Wykształcenie kadry wyższe 45,60% średnie 54,01% bez matury 0,38%

RUCH OSADZONYCH PRZELUDNIENIE W dniu 4 stycznia 2010 r. w polskich ZK i AŚ przebywało łącznie 83.778 osadzonych, z czego 2.185 w warunkach przeludnienia Przez polskie więzienia przechodzi rocznie: [liczba osadzonych]

Samobójstwa WYBRANE KRAJE UE W POLSCE Hiszpania 19 61.761 3,0 Węgry 7 Liczba samobójstw w 2008 r. Liczba osadzonych na 31.12.2008 Na 10 tys. osadzonych Hiszpania 19 61.761 3,0 Węgry 7 14.748 4,6 Polska 39 83.152 4,7 Litwa 4 8.200 4,8 Czechy 13 20.502 6,3 Austria 6 8.248 7,2 Anglia + Walia 61 83.000 7,3 Słowacja 8.304 8,3 Włochy 50 58.000 8,5 Szwecja 4.762 12,5 Dania 5 3.415 14,6 próby udaremnione samobójstwa dokonane

NOWE WIĘZIENNICTWO ZMIANY 2010 BEZPIECZEŃSTWO OCHRONA RESOCJALIZACJA

NOWE Więziennictwo – ZMIANY 2010 Konieczność reformy spowodowana jest zdiagnozowanymi problemami polskiego więziennictwa przeludnieniem jednostek penitencjarnych samobójstwami, samouszkodzeniami, napaściami na funkcjonariuszy niebezpiecznymi kategoriami osadzonych z przestępczości zorganizowanej i „grup ryzyka” przestarzałą strukturą organizacyjną więzień ograniczonymi środkami finansowymi w budżecie Państwa

NOWE WIęZIENNICTWO – ZMIANY 2010 Oczekujemy, że przygotowany i wdrażany już do realizacji pakiet zmian organizacyjnych, przyniesie w konsekwencji: unowocześnienie sposobu zarządzania jednostkami penitencjarnymi poprawę efektywności funkcjonowania ochrony zwiększenie bezpieczeństwa jednostek racjonalizację wykorzystania potencjału kadry lepszą diagnozę i selekcję osadzonych z grup ryzyka redukcję nastrojów agresywności i klimatów samobójczych

NOWE WIęZIENNICTWO – ZMIANY 2010 Realizowane i projektowane zmiany dotyczyć będą przede wszystkim najpowszechniejszego i najważniejszego elementu więziennictwa, jakim jest podstawowa jednostka penitencjarna – zakład karny i areszt śledczy: struktura organizacyjna ukształtowana w drugiej połowie lat pięćdziesiątych w generalnych rozwiązaniach jest aktualna do dzisiaj jej dalsze funkcjonowanie w zastanej formie wykazuje oczywiste braki i postępujący spadek efektywności powoduje nieracjonalne wydłużenie drogi decyzyjnej i obiegu informacji spycha na drugi plan realizację podstawowych celów SW jakimi są wykonanie kary pozbawienia wolności i tymczasowego aresztowania

AKTUALNA STRUKTURA Podstawowej JEDNOSTKI PENITENCJARNEJ DYREKTOR Z-CA DYREKTORA Z-CA DYREKTORA dział ewidencji dział penitencjarny dział ochrony samodzielne stanowiska dział finansowy dział kwatermistrzowski służba zdrowia OSADZENI

Proponowane rozwiązanie to oddziały penitencjarne Oddział penitencjarny – wydzielona część zakładu karnego z oddzielną, specjalnie dobraną kadrą obsługującą poszczególne grupy osadzonych dobranych według takich kryteriów, jak stopień demoralizacji, stwarzane zagrożenie społeczne, podatność na resocjalizację itp... to obszar działań w zakładzie karnym lub areszcie śledczym obsługiwany kompleksowo przez mobilne zespoły funkcjonariuszy i pracowników kierowany bezpośrednio przez zastępcę dyrektora jednostki   Aktualnie osadzeni są sklasyfikowani i osadzeni w oddziałach mieszkalnych i obsługiwani centralnie w skali jednostki, poza kategorią „N” i oddziałami terapeutycznymi.

ODDZIAŁ PENITENCJARNY ODDZIAŁ PENITENCJARNY NOWA STRUKTURA JEDNOSTKI z oddziałami penitencjarnymi ELIMINACJA SZCZEBLA POŚREDNIEGO W KONTAKTACH Z OSADZONYMI DYREKTOR ADMINISTRACJA ODDZIAŁ PENITENCJARNY ODDZIAŁ PENITENCJARNY samodzielne stanowiska dział ewidencji Z-CA DYREKTORA Z PERSONELEM ODDZIAŁU Z-CA DYREKTORA Z PERSONELEM ODDZIAŁU dział kwatermistrzowski dział finansowy OSADZENI OSADZENI dział ochrony służba zdrowia

Oddział penitencjarny to: Mniejsze, komplementarne zespoły funkcjonariuszy, bez szczebli pośrednich, mogą szybciej i skuteczniej reagować na wszystko, co dzieje się w zakresie ich działania, na każde pojawiające się zagrożenie, na wszelkie niepokojące zachowania osadzonych wzrost efektywności merytorycznej i formalno-organizacyjnej w zakresie realizowanych zadań ze szczególnym uwzględnieniem „rozpoznania” osadzonych aktualnie większość informacji przechodzi przez szczebel pośredni, co wydłuża czas reakcji i prowadzi czasem do zniekształcenia rzeczywistej sytuacji. Oddział penitencjarny to:

Oddział penitencjarny TO: Do bezpośredniej pracy z osadzonymi skierowana zostanie większa liczba funkcjonariuszy i pracowników, a zmiany w obowiązujących przepisach obejmą zmodyfikowane procedury postępowania w zakresie takich zdarzeń jak bójki, pobicia, samobójstwa, samoagresje osadzonych, napaści na funkcjonariuszy podnosi poziom bezpieczeństwa jednostki, funkcjonariuszy i samych osadzonych aktualnie brak jest jednolitych procedur w zakresie działań profilaktycznych przeciwdziałających niepożądanym zachowaniom, a istniejące powstawały w różnym okresie czasu

OBIEG INFORMACJI W JEDNOSTCE Uproszczenie SPOSOBU PODEJMOWANIA DECYZJI Aktualna struktura osadzony oddziałowy Z-ca Kierownika D.O. Kierownik D.O. Z-ca Dyrektora Dyrektor Odprawa penitencjarno- ochronna wychowawca Z-ca Kierownika D.P. Kierownik D.P. Decyzja Informacja Oddział penitencjarny osadzony oddziałowy wychowawca Z-ca Dyrektora Dyrektor Decyzja Informacja Legenda: różne typy informacji

Wypadki nadzwyczajne Wydarzenia nadzwyczajne w instytucjach totalnych typu zakład karny czy areszt śledczy, takie jak: agresja osadzonych, samobójstwa, próby samobójcze to zdarzenia immanentnie wpisane w charakter tej instytucji oddziały penitencjarne nie wyeliminują ich do końca, jednak zmniejszą prawdopodobieństwo ich zaistnienia wprowadzanie nowej struktury nie grozi czasowym wzrostem wypadków nadzwyczajnych wymienionych wyżej (doświadczenia białostockie)

KIEDY I GDZIE ZACZYNAMY? Etap I – od maja 2010 r. obejmie następujące jednostki: ZK / AŚ 7 jednostek okręgu białostockiego ZK nr 1 Grudziądz, AŚ Inowrocław AŚ Wejherowo, AŚ Elbląg ZK Wojtkowice, ZK Zabrze, AŚ Katowice ZK Czarne, ZK Wierzchowo, OZ w Dąbrowie / AŚ Koszalin AŚ Kielce, ZK Tarnów, ZK Pińczów ZK Opole Lubelskie, AŚ Lublin ZK Garbalin, ZK nr 1 Łódź ZK Barczewo, ZK Iława, AŚ Olsztyn ZK nr 1 Strzelce Opolskie, ZK Nysa AŚ Zielona Góra, ZK Gębarzewo ZK Rzeszów AŚ Szczecin, ZK Stargard Szczeciński ZK Żydkowice, AŚ W-wa Białołęka AŚ Jelenia Góra, ZK Głogów

KIEDY I GDZIE ZACZYNAMY? Etap II – od października 2010 r. Pozostałe jednostki Służby Więziennej o pojemności powyżej 200 osadzonych

Naturalny impuls modernizacyjny Pełna realizacja koncepcji oddziałów penitencjarnych w 2010 roku stanowi jednocześnie silny impuls modernizacyjny w wielu obszarach funkcjonowania Służby Więziennej: zmienia koncepcję ochrony jednostek ze statycznej na dynamiczną uelastycznia strukturę pozostałych szczebli zarządzania tj. Centralnego Zarządu Służby Więziennej i okręgowych inspektoratów SW wymusza jakościową zmianę systemu kontroli w Służbie daje nowy punkt odniesienia dla systemu szkolenia funkcjonariuszy i pracowników przyspiesza proces standaryzacji stanowisk w skali Służby, wspomaga procesy racjonalizacji kosztów jej funkcjonowania

NOWE WIĘZIENNICTWO ZMIANY 2010 BEZPIECZEŃSTWO OCHRONA RESOCJALIZACJA