MOTYWACJA DZIECI I NAUCZYCIELI Monika Matuszczak

Motywacja pochodzi od łacińskiego słowa movere „poruszać się” Motywacja pochodzi od łacińskiego słowa movere „poruszać się”. Oznacza to, że motywacja to coś, co wywołuje działanie. Powoduje podjęcie decyzji do określonego działania oraz podtrzymania działania aż po spodziewany efekt.

W psychologii mianem motywacji określa się „ zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określających podłoże ludzkich zachowań i ich zmian. Procesy te ukierunkowują zachowania jednostki na osiągnięcie określonych, istotnych dla niej stanów rzeczy, kierują wykonywaniem pewnych czynności tak, aby prowadziły do zamierzonych wyników.”

Proces motywacyjny określają następujące zjawiska: - wzbudzanie energii, - ukierunkowanie wysiłku na określony cel, - selektywność uwagi tzn. odrzucanie bodźców nieistotnych, a zwrócenie uwagi na bodźce istotne, - konsekwentne kontynuowanie ukształtowanej czynności, dopóki warunki nie ulegną zmianie.

Motywacja ucznia

Poglądy na motywację wskazują, że nauczyciel, który mniej kontroluje, a umożliwia uczniom przejawianie autonomii, inicjatywy i autoekspresji - tworzy lepsze warunki do nauki i motywacji. W takich warunkach uczniowie wykazują większą kompetencję, poczucie własnej wartości.

Proces motywowania jest zjawiskiem wieloaspektowym, wymagającym poznania uczniów. Każdym z nich kierują inne motywy o innej sile oddziaływania. Wymaga to indywidualnego podejścia, gromadzenia różnorodnych argumentów i sposobów oddziaływania.

Czynniki warunkujące utrzymanie pozytywnego klimatu w klasie: okazanie uczniom szacunku, poszanowanie różnic kulturowych istniejących między dziećmi, jasne określenie reguł i sposobów postępowania, nauczyciele i uczniowie powinni być zaangażowani w określenie celów i sposobów postępowania, aby powstało poczucie wzajemnie podzielanej odpowiedzialności i wspólnoty, położenie nacisku na uczenie się uczniów i na przyjęcie przez nich odpowiedzialności, stwarzanie przez nauczyciela uczniom sposobności do inicjowania działań oraz do podejmowania odpowiedzialności przez dawanie możliwości wyboru - np. wybór interesujących tematów, wybór sposobu zademonstrowania czego uczeń nauczył się, nauczyciel nie powinien starać się być zawsze ostatecznym autorytetem, ale dzielić się swoją wiedzą z uczniami, akceptowanie i docenianie uczuć i pomysłów prezentowanych przez uczniów.

Motywacja wewnętrzna i zewnętrzna Motywacja wewnętrzna jest silniejsza i ma duże znaczenie jednak nie umniejsza to wagi motywacji zewnętrznej, która może ją wspierać, ale też prowadzić do korekty motywacji wewnętrznej, gdy jest to pożądane. Motywacja zewnętrzna odgrywa znaczącą rolę, gdyż często zdarza się, że wewnętrzne siły są nie wystarczające by uczeń wytrwale siedział przed książkami. Pomóc w tych wysiłkach (tak jak i w innych nie związanych z edukacją) że skończona praca pomoże mu uzyskać nagrodę lub też dzięki jej wykonaniu uniknie nie przyjemności. Nagrody i kary to system wzmocnień, jakim dysponuje nauczyciel, dotyczą one zarówno wychowania jak i nauczania.

Nagroda jest wyrazem pozytywnej oceny, jest ona stosowana wówczas gdy chcemy przekonać dziecko, że dane zachowanie zasługuje na uznanie. Może ono mieć różnoraki charakter począwszy od słownej pochwały i uśmiechu, a skończywszy na konkretnej ocenie z zachowania lub wiedzy i umiejętności. Nagrody muszą być cenione przez ucznia, jeśli mają wzmacniać chęć do nauki.

Kara jest przeciwstawieniem nagrody, celem  jej jest powstrzymanie przed zachowaniami niepożądanymi. Kara spełnia swoją rolę gdy jest stosowana świadomie, konsekwentnie, jest adekwatna do czynu oraz umotywowana. Dziecko musi wiedzieć za co zostało ukarane i dlaczego, a co najważniejsze należy mu dać szanse naprawienia błędu. Taka kara nie zniechęca, ale mobilizuje do podjęcia wysiłku.

Często proces motywacyjny jest długi żmudny, a trzeba sięgać do różnorodnych rozwiązań ułożonych w odpowiednią całość. Nie bez znaczenia są sojusznicy (rodzice, pedagodzy szkolni, psychologowie). Czasem na efekty trzeba czekać długo ale mimo wszystko warto.

Motywacja nauczyciela Dyrektor szkoły musi stwarzać takie sytuacje, które motywują do lepszej pracy, ale jednocześnie dają satysfakcję i zadowolenie z dobrze wykonywanych zadań. Funkcja motywacji ma specyficzne znaczenie w środowisku nauczycielskim, bardzo sfeminizowanym, wrażliwym na stosunki w pracy, autorytet własny, prestiż zawodowy, poczucie sprawiedliwości i obiektywizmu.

Każdy nowy system wynagradzania powinien oddziaływać bardziej motywująco niż poprzedni, ponieważ lepsze wynagrodzenie na ogół powoduje większe zadowolenie z wykonywanej pracy a ...im bardziej człowiek jest zadowolony ze swojej pracy, tym wyższa jest jego wydajność.