WYMIAR SPRAWIEDLIWOŚCI ( SĄDY I TRYBUNAŁY)

TEMIDA Temida- (mitologia grecka) grecka bogini sprawiedliwości i praw, dobrych obyczajów i porządku. Opiekunka pokrzywdzonych i potrzebujących pomocy. Przedstawiano ją z rogiem obfitości, wagą, mieczem i opaska na oczach ( ślepa Temida, ślepe prawo).

ZASADY STATUSU PRAWNEGO I ORGANIZACYJNEGO ORGANÓW SĄDOWYCH. Zgodnie z Konstytucją wymiar sprawiedliwości, sprawowany przez sądy powinien być oparty na czterech podstawowych zasadach: ZASADA WŁAŚCIWOŚCI Sądy powinny być fachowe. Chodzi tu o obsadę personalną , określenie kompetencji rzeczowej sądów oraz sposobu organizacji pracy sędziów. ZASADA NIEZALEŻOŚCI Zasada ta jest gwarancją autonomii sądów i sędziów względem innych organów państwowych i osób. ZASADA BEZSTRONNOŚCI Zasada ta nakazuje neutralność względem jakichkolwiek i interesów. ZASADA NIEZAWISŁOŚCI Zasada niezawisłości polega na podporządkowaniu sądów wyłącznie Konstytucji i ustawom.

ZASADAY POSTĘPOWANIA PRZED SĄDEM ZASADA JAWNOŚCI POSTĘPOWANIA ZASADA DWUINSTACYJNOŚCI POSTĘPOWANIA ZASADA PUBLICZNEGO OGŁOSZENIA WYROKU Wśród zasad postępowania przed sądem wyróżnia się trzy podstawowe reguły:

STATUS PRAWNY SĘDZIEGO 1)NIEZAWISŁOŚĆ SĘDZIOWSKA- sędzia w wykonywaniu urzędu podlega tylko Konstytucji i ustawom. Sędzia przy orzekaniu nigdy wobec nikogo nie jest niczym związany: 2)SZCZEGÓLNY STATUS SĘDZIEGO- polega na tym, że : - są w szczególny sposób powoływani na stanowisko- przez prezydenta na wiosek Krajowej Rady Sądownictwa, na czas nieoznaczony - są nieusuwalni – nie mogą być złożeni z urzędu , zawieszeni lub przeniesieni do innej siedziby, lub na inne stanowisko wbrew ich woli bez orzeczenia sądu - posiadają immunitet- polega on na zakazie pociągnięcia sędziego do odpowiedzialności karnej pozbawienia go wolności bez zgody sądu - posiadają gwarancję odpowiedniego wynagrodzenia - przeniesienie sędziego w stan spoczynku- formalnie oznacza to pozostanie sędziego nadal w stosunku służbowym - wymóg apolityczności- sędziów obowiązuje zakaz przynależności do partii politycznych, związków zawodowych, oraz zakaz prowadzenia działalności publicznej , która nie da się pogodzić z zasadami niezależnosci sądów i niezawisłości sędziów.

ORGANY WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI ( SĄDY I TRYBUNAŁY) STRUKTURA SĄDOWICTWA SĄDY WYJĄTKOWE ( tworzone tylko w czasie wojny) SĄD NAJWYŻSZY SĄDY POWSZECHNE SĄDY ADMINISTRA\CYJNE SĄDY WOJSKOWE GARNIZONOWE SĄDY APELACYJNE( II instancji w sprawach rozpatrywanych przez sądy okręgowe w I instancji) SĄDY REJONOWE ( I instancji) SĄDY OKRĘGOWE( I i II instancji) OKRĘGOWE WOJEWÓDZKIE SĄDY ADMINISTRACYJNE ( I INSTANCJI) SN IZBA WOJSKOWA NACZELNY SĄD ADMINISTRACYJNY ( II INSTANCJI)

STRUKTURA SĄDOWNICTWA ( SĄDY I TRYBUNAŁY) TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY TRYBUNAŁ STANU

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Właściwość Trybunału Konstytucyjnego Art.188,189, 193 Konstytucji RP. Podmioty uprawione do inicjowana postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym Art.191 i 192 Konstytucji RP. Zasady i tryb orzekania ( regulacje Konstytucyjne) Art. 190 Konstytucji RP. Warszawa Al. Jana Chrystiana Sucha 12a

Sala rozpraw Trybunału Konstytucyjnego uroczyście otwarta w dniu Święta Konstytucji 3 Maja 2003 r.

TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Skład Trybunału Konstytu cyjnego Art.194 Konstytucji RP.

TRYBUNAŁ STANU Zakres podmiotowy i przedmiotowy odpowiedzialności konstytucyjnej, ponoszonej przed Trybunałem Stanu ( regulacje Konstytucyjne, oraz zawarte w ustawie o TS), Procedura postępowania przy realizacji odpowiedzialności konstytucyjnej( regulacje zawarte w ustawie o TS) Wybór i skład Trybunału Stanu( regulacja Konstytucyjna i zawarte w ustawie o TS).

SĄD NAJWYŻSZY (w Polsce) Pl. Krasińskich 2/4/6 00-951 Warszawa 41 tel. (22) 530-80-00

SĄD NAJWYŻSZY Sąd Najwyższy nie jest zaliczany do sądów powszechnych. Sąd Najwyższy sprawuje nadzór nad działalnością sądów powszechnych i wojskowych w zakresie orzekania, oraz wykonuje inne czynności określone w Konstytucji i ustawach, a w szczególności zapewnia jednolitą wykładnię prawa, kształtując ogólne zasady prawa. PIERWSZY PREZES SN ZGROMADZENIE OGÓLNE SĘDZIÓW SN ZGROMADZENIE SĘDZIÓW POSZCZEGÓLNYCH IZB KOLEGIUM SN PREZESI IZB SĘDZIOWIE STRUKTURA SN IZBA PRACY, UBEZPIECZEŃ SPOŁECZYCH I SPRAW PUBLICZYCH IZBA CYWILNA IZBA WOJSKOWA IZBA KARNA

KRAJOWA RADA SĄDOWNICTWA Krajowa Rada Sądownictwa stoi na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów( art. 186 ust.1 Konstytucji RP).Funkcja ta została podniesiona do rangi wartości konstytucyjnej. Skład Krajowej Rady Sądownictwa (art.187 Konstytucji RP). Szczegółowy ustrój, zakres działania i tryb pracy Krajowej Rady Sądownictwa określa ustawa z 27 lipca 2001r. o Krajowej Radzie Sądownictwa.

Bibliografia: 1) Wiem, darmowa encyklopedia -http://portalwiedzy.onet.p 2) K. Czajkowska- Matosiuk: Aplikacje prawnicze w pytaniach i odpowiedziach Tom 1, wydanie 2 C. H. Beck Warszawa 2008r. 3) M. Droba: Podstawy Prawa, Wydawnictwo C.H. Beck Warszawa 2008r. 4)H. Zięba- Załucka: System organów państwowych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Lexis Nexis Warszawa 2007r. 5) Trybunał Konstytucyjny- http://www.trybunal.gov.pl/index2.htm 6) Sąd Najwyższy Rzeczypospolitej Polskiej - http://www.sn.pl/