Społeczna funkcja zarządzania

Kierowanie organizacjami KIEROWNICY – wszystkie organizacje mają ludzi, którzy pomagają im w osiąganiu celu. Kierownik jest osobą odpowiedzialną za pokierowanie działaniami zmierzającymi do osiągania celów organizacji.

Efektywność kierowania efektywność organizacji EFEKTYWNOŚĆ KIEROWANIA – miara sprawności i skuteczności kierownika; miara tego, w jakim stopniu wyznacza on i osiąga odpowiednie cele. EFEKTYWNOŚĆ ORGANIZACJI – miara sprawności i skuteczności organizacji; miara tego, w jakim stopniu osiąga ona odpowiednie cele.

SPRAWNOŚĆ I SKUTECZNOŚĆ SPRAWNOŚĆ – umiejętność minimalizowania zużycia zasobów przy osiąganiu celów organizacji – robienie rzeczy we właściwy sposób. SKUTECZNOŚĆ – umiejętność wyznaczania odpowiednich celów – robienie właściwych rzeczy

SPRAWNOŚĆ I SKUTECZNOŚĆ PETER DRUCKER (1906 – 2005) stwierdził, że skuteczność jest kluczem do powodzenia. Zatem zanim skupimy się na sprawności, musimy mieć pewność, że robimy właściwe rzeczy.

Dwie podstawowe koncepcje sprawowania władzy behawioralna - analiza władzy zredukowana do analizy zachowań wymiany społecznej - opiera się na założeniu interakcji między partnerami stosunku społecznego – wzajemnym wpływaniu na siebie jednostek.

Pojęcie i źródła władzy Kierowanie to działanie zmierzające do spowodowania działania innych ludzi zgodnych z celem tego, kto nimi kieruje. Zasada nieprzechodniości stosunków władzy Stosunek podległości A  B  C ale A ≠C

Pojęcie i źródła władzy Kierowanie zatem stanowi synonim pojęcia władzy, czyli sprawiania, żeby podwładni zachowywali się zgodnie z zamiarem osoby sprawującej władzę. Kierowanie w zależności od źródeł władzy może występować jako: konsultowanie, przewodzenie, władanie, zarządzanie itp.

PROCES KIEROWANIA Od końca XIX wieku kierowanie definiuje się w czterech konkretnych funkcjach kierowniczych: planowanie, organizowanie, przewodzenie, kontrolowanie.

PLANOWANIE… … to proces ustalania celów i odpowiednich działań, aby je osiągnąć.

ORGANIZOWANIE… … to proces doprowadzania dwu lub więcej osób do współpracy w ramach określonej struktury stosunków, aby osiągnąć określony cel względnie zbiór celów.

PRZEWODZENIE… działaniami członków grupy lub całej organizacji związanymi z wykonywaniem zadań oraz wywierania na nie wpływu.

KONTROLOWANIE… … to proces zmierzający do zapewnienia, aby rzeczywiste działania były zgodne z planowanymi.

KONTROLOWANIE Funkcja kontrolna: ustalenie norm efektywności, pomiar bieżącej efektywności, porównanie tej efektywności z przyjętymi normami, w razie odchyleń – podejmowanie działań korygujących.

PROCES ZARZĄDZANIA W PRAKTYCE W praktyce proces kierowania to nie 4 odrębne lub luźno powiązane części, lecz układ wzajemnie zależnych od siebie funkcji.

Typy władzy według Maxa Webera: władza charyzmatyczna, władza tradycjonalna, władza legalna.

Style kierowania (typologia R. Likerta): styl autorytarno-despotyczny styl autorytarno-życzliwy styl konsultatywny styl demokratyczny Jednym z głównych czynników wywołujących stres w pracy jest przełożony i sposób, w jaki kieruje pracownikiem. C. Cooper

Sytuacyjna teoria przywództwa P. Herseya i K.H. Blancharda orientacja zadaniowa (initiating structure)– przywódcy o wysokiej orientacji zadaniowej przypisują zadania do członków grupy i oczekują, że pracownicy będą dokładnie je wykonywać w ustalonym terminie; orientacja na relacje (consideration) – przywódcy o wysokiej orientacji na relacje znajdują czas na wysłuchanie pracowników, są przyjacielscy i bezpośredni, pomagają podwładnym w rozwiązywaniu osobistych problemów.

PARTYCYPACJA WYSOKA ORIENTACJA NA LUDZI NISKA ORIENTACJA NA ZADANIA SPRZEDAWANIE WYSOKA ORIENTACJA NA ZADANIA DELEGOWANIE NISKA ORIENTACJA NA LUDZI ROZKAZYWANIE ORIENTACJA NA ZADANIA

Role menedżerskie wg H. Mintzberga: Role interpersonalne Role informacyjne Role decyzyjne

ROLE KIEROWNICZE Role interpersonalne kierownika: kierownik przewodzi, Henry Mintzberg Role interpersonalne kierownika: kierownik przewodzi, kierownik jest pośrednikiem, kierownik jest łącznikiem.

ROLE KIEROWNICZE Role informacyjne kierownika: kierownik obserwuje, Henry Mintzberg Role informacyjne kierownika: kierownik obserwuje, kierownik dzieli się informacjami, kierownik jest rzecznikiem pracowników.

ROLE KIEROWNICZE Role decyzyjne kierownika: Henry Mintzberg Role decyzyjne kierownika: kierownik podejmuje inicjatywy, kierownik zajmuje się nieporozumieniami, kierownik przydziela środki, kierownik negocjuje ze współpracownikami.

RODZAJE KIEROWNIKÓW I SZCZEBLE ZARZĄDZANIA KIEROWNICY NAJWYŻSZEGO SZCZEBLA KIEROWNICY ŚREDNIEGO SZCZEBLA KIEROWNICY NAJNIŻSZEGO SZCZEBLA

RODZAJE KIEROWNIKÓW I SZCZEBLE ZARZADZANIA Kierownik najniższego (pierwszego) szczebla - kierownik odpowiedzialny jedynie za prace pracowników wykonawczych, nie nadzorujący innych kierowników. Zajmuje najniższy szczebel hierarchii organizacyjnej, np.: brygadzista, mistrz, kierownik pracowni.

RODZAJE KIEROWNIKÓW I SZCZEBLE ZARZADZANIA Kierownik Średniego (pierwszego) szczebla - kierownik na pośrednich szczeblach hierarchii organizacyjnej. Ponosi odpowiedzialność za innych kierowników, a także niekiedy za niektórych pracowników wykonawczych. Podlega kierownikowi wyżzego szczebla. Główne zadanie – sterowanie działaniami, które prowadza do realizacji polityki organizacji

RODZAJE KIEROWNIKÓW I SZCZEBLE ZARZADZANIA Naczelne kierownictwo - składające się ze stosunkowo niewielkiej grupy ludzi, ponosi odpowiedzialność za ogólne zarządzanie organizacja. Ustala politykę operacyjna i steruje wzajemnymi oddziaływaniami organizacji i jej otoczenia. Spotykane nazwy stanowisk najwyższego kierownictwa: prezes, wiceprezes, dyrektor naczelny itd.

RODZAJE KIEROWNIKÓW I SZCZEBLE ZARZADZANIA Ten podział kierowników jest oparty na rodzajach działalności, która nadzorują. Organizacje określa się często jako układ funkcji. Kierownik funkcjonalny - ponosi odpowiedzialność za jeden tylko rodzaj działalności np. za produkcje, marketing, finanse. Kierownik liniowy – osoba odpowiedzialna za wszystkie działania funkcjonalne w całej organizacji lub wydzielonej jednostce.

POZIOM ZARZĄDZANIA A UMIEJĘTNOŚCI ROBERT L. KATZ, nauczyciel i menedżer, spopularyzował koncepcje opracowana na początku XX w. przez H. Fayola. Fayol wyróżnił trzy podstawowe umiejętności: techniczne, społeczne, koncepcyjne. Każdemu kierownikowi są potrzebne te wszystkie umiejętności.

POZIOM ZARZĄDZANIA A UMIEJĘTNOŚCI UMIEJĘTNOSCI TECHNICZNE - zdolności do posługiwania się metodami, technikami i wiedza w wyspecjalizowanej dziedzinie. UMIEJETNOSCI SPOŁECZNE - zdolność współpracy z innymi ludźmi, rozumienia ich i motywowania zarówno indywidualnie jak i grupowo. UMIEJETNOSCI KONCEPCYJNE - zdolność koordynowania i integrowania wszystkich interesów i działań organizacji.

POZIOM ZARZĄDZANIA A UMIEJĘTNOŚCI KONCEPCYJNE TECHNICZNE SPOŁECZNE Najwyższy szczebel Średni szczebel Najniższy szczebel

WSPÓŁCZESNE PODEJŚCIE DO UMIEJĘTNOŚCI KIEROWICZYCH Podstawowe umiejętności społeczne 90 najwybitniejszych współczesnych przywódców na świecie według W. Bennisa: umiejętność zaakceptowania ludzi takimi, jacy są; umiejętność bazowania na tym, co dzieje się w danej chwili, bez ciągłego odwoływania się do przeszłości i rozpatrywania błędów; umiejętność traktowania najbliższych pracowników z taką samą uwagą, jak klientów i obcych ludzi; umiejętność ufania innym; umiejętność obywania się bez stałej aprobaty, poklasku i potakiwania ze strony podwładnych.

„(…)we wszystkich organizacjach mają takie samo podstawowe zadanie: pomóc innym członkom organizacji w ustaleniu i osiągnięciu wielu celów". S.Stoner i Ch.Wankel