BADANIE SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH Ćwiczenia I
Podstawowe aspekty badania Badanie wiarygodności Badanie zgodności
Przeprowadzane przez biegłego rewidenta badanie, służące uzyskaniu podstaw do wyrażenia przez niego opinii, ma za zadanie bezpośrednie lub pośrednie potwierdzenie wiarygodności danych (stwierdzeń), zarówno liczbowych, jak i słownych, zawartych w przedstawionym przez jednostkę do badania sprawozdaniu finansowym i ich zgodności z wiążącymi jednostkę zasadami (polityką) rachunkowości.
Pojęcie „istotność” Istotność jest granicą do której biegły rewident jest skłonny tolerować uchybienia sprawozdania finansowego. Dane informacje są istotne, jeżeli ich pominięcie lub zniekształcenie może wpłynąć na decyzje gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie sprawozdania finansowego.
ISTOTNOŚĆ OGÓLNA Ustalana jest na poziomie sprawozdania finansowego ISTOTNOŚĆ CZĄSTKOWA Ustalana jest dla poszczególnych sald bilansu lub grup operacji wynikowych. Jest to najwyższy dopuszczalny błąd, który wyznacza się biorąc pod uwagę wielkość ogólnej istotności oraz rodzaj i charakter danego salda lub grupy operacji i związane z nim ryzyko badań.
Ryzyko badania Ryzyko badania jest to ryzyko wyrażenia przez biegłego rewidenta w wyniku badania niewłaściwej opinii w przypadku, gdy sprawozdanie finansowe zawiera istotne nieprawidłowości.
Pomiar ryzyka badania RB = RN * RK * RP niezależne od biegłego rewidenta, właściwe badanej jednostce: - ryzyko nieodłączne, (błędy zostają niezauważone) wynikające zarówno z czynników zewnętrznych, jak i wewnętrznych, - ryzyko kontroli, polegające na tym, że system kontroli wewnętrznej jednostki nie zapobiega powstaniu uchybień ani ich nie wykrywa i nie poprawia; zależne od biegłego rewidenta: - ryzyko przeoczenia uchybień na skutek niewłaściwego doboru rodzajów badania oraz zakresu, terminów lub sposobu ich przeprowadzenia.
Ryzyko, że wystąpią błędy Ryzyko badania Ryzyko, że wystąpią błędy Ryzyko przeoczenia Ryzyko nieodłączne Ryzyko kontroli Ryzyko badania wyrywkowego Ryzyko przeoczenia nie wynikające z badania wyrywkowego Ryzyko zaniżenia zaufania względnie nieprawidłowego odrzucenia Ryzyko nadmiernego zaufania względnie nieprawidłowej akceptacji
Lp. Czynnik. Wysokość ryzyka 1 Czy w przeszłości pozycja wzbudzała zastrzeżenia, wymagała zmian itp. 2 Czy w ciągu roku nastąpiły zmiany przepisów o rachunkowości lub podatkowych, wpływające na daną pozycję 3 Czy na wartość pozycji wpływają szacunki (np. rezerwy, ceny sprzedaży netto, rozliczenia w czasie) 5 4 Czy pozycja jest podatna na nadużycia, kradzieże itp. Czy kierownictwo może być zainteresowane "zawyżeniem" lub "zani- żeniem" danej pozycji 8 6 Czy wstępna analiza wykazała większe, bliżej nie wyjaśnione zmiany wielkości danej pozycji w stosunku do przeszłości 7 Czy w skład pozycji wchodzą nieliczne, duże salda cząstkowe (np. asortyment jednego rodzaju zapasu, należność od jednej firmy), z którymi może się wiązać znaczne ryzyko Czy na pozycję mogą wpływać zawarte umowy, toczące się procesy itp. 9 Inne (wymienić) - 10 Razem 32 11 Ryzyko (32 : 8)
Relacje pomiędzy istotnością i ryzykiem im wyższa istotność, czyli prawo do błędu, tym mniejsze ryzyko badania, im wyższe, niezależne od biegłego rewidenta ryzyko nieodłączne i ryzyko kontroli, do którego musi się dostosować, tym niższe musi być ryzyko przeoczenia, im niższe ma być ryzyko przeoczenia, tym więcej badań wiarygodności należy przeprowadzić.
Operacje typowe: są o operacje liczne, powtarzalne, łatwo mierzalne, prowadzone w jednakowy sposób; są one zazwyczaj poddane skutecznej kontroli wewnętrznej; stąd badanie poprawności tych sald lub operacji następuje poprzez badanie działania kontroli wewnętrznej, celem upewnienia się, że ryzyko nieodłączne i kontroli wewnętrznej jest małe; ryzyko przeoczenia jest niewielkie.
Operacje nietypowe (z uwagi na ich rodzaj, wysoką kwotę, małą częstotliwość występowania, dokonywanie tylko na koniec okresu obrotowego) operacje te są na ogół nieliczne, trudne do przewidzenia, często nie wolne od subiektywizmu; operacje takie są obarczone wyższym ryzykiem nieodłącznym i kontroli zwiększa to ryzyko przeoczenia i wymaga poddania tego typu operacji badaniom wiarygodności;
Szacunki, dotyczące skutków dokonanych w przeszłości operacji lub zdarzeń, które dopiero nastąpią salda lub operacje takie obarczone są bardzo wysokim ryzykiem nieodłącznym i kontroli wewnętrznej ryzyko przeoczenia jest bardzo wysokie