"Nauka leży u podstaw każdego postępu, który ułatwia życie ludzkie i zmniejsza jego cierpienia" Maria Skłodowska-Curie Prezentację wykonali: Igor Grubiak Paweł Puchała Mariusz Kuszyk

Lata młodości Maria Skłodowska urodziła się 7 listopada 1867 ro w Warszawie, w domu przy ul. Freta 16. Była piątym, najmłodszym dzieckiem w rodzinie Skłodowskich. Rodzice Marii byli nauczycielami. Ojciec - nauczał fizyki i matematyki w szkołach średnich, matka - była przełożoną jednej z najlepszych szkół żeńskich w Warszawie. W roku 1877 rodzice oddali Marię na prywatną pensję - miała wówczas 10 lat.

Po roku nauki w szkole prywatnej, dziewczynka rozpoczyna edukację w gimnazjum rządowym. 12 czerwca 1883 roku w wieku 16 lat Maria Skłodowska kończy szkołę. Za doskonałe wyniki w nauce otrzymuje złoty medal. Wstępne przygotowania do badań eksperymentalnych z chemii i fizyki odbyła w laboratorium przy Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie W listopadzie 1891 roku, w wieku 24 lat Maria Skłodowska wyjeżdża na studia do Paryża

Francja W latach 1891-95 r studiuje na Wydziale Matematyczno Przyrodniczym w Sorbonie, otrzymując licencjaty nauk fizycznych i matematycznych. W domu prof. Kowalskiego poznaje Piotra Curie, z którym bierze ślub w roku 1895 r. Przyjmuje obywatelstwo francuskie.

Badania nad promieniotwórczością Trudno powiedzieć, jak potoczyłaby się historia promieniotwórczości, gdyby w końcu 1897 roku Maria Skłodowska-Curie nie zdecydowała zająć się systematycznie tak "nieciekawym" zagadnieniem, jakim wydawało się wówczas promieniowanie uranu. Skończyła właśnie swoją rozprawę dyplomową na temat właściwości magnetycznych hartowanej stali i gdyby kontynuowała te badania, zapewne jej nazwisko nie przeszłoby do historii. Jej pierwsza samodzielna praca na temat promieniotwórczości (nazwa właśnie przez nią zaproponowana) to zerwanie z praktykami ówczesnych badaczy nowych promieni. Po pierwsze, Maria Skłodowska-Curie użyła do badań precyzyjnego i czułego elektrometru zamiast metody fotograficznej, która ze względu na jakość ówczesnych klisz dawała tylko wyniki jakościowe, niepowtarzalne i często, jak widzieliśmy, błędne. Po drugie, postanowiła zbadać dostępne minerały, skały i inne substancje.

To zerwanie z przeszłością przyniosło od razu przełomowy wynik To zerwanie z przeszłością przyniosło od razu przełomowy wynik. Okazało się, że natężenie promieniowania w różnych minerałach zawierających uran nie jest proporcjonalne do zawartości tego pierwiastka. Na tej podstawie wysunęła śmiałą hipotezę, że istnieje nowy, nieznany pierwiastek promieniotwórczy. Ponadto, dzięki systematycznym badaniom, stwierdziła promieniotwórczość toru. Tego odkrycia niezależnie dokonał również niemiecki fizyk Gerhard Schmidt, który stosując metodę fotograficzną analogicznie do Becquerela stwierdził ponadto, że promienie torowe ulegają załamaniu i odbiciu (rozpraszaniu), lecz nie dają się polaryzować. Utrwalił więc częściowo błędne wyniki Becquerela.

Odkrycie polonu i radu "Badanie ciał radioaktywnych". to pierwsza jej publikacja, ogłoszona w maju 1898 roku, ponownie skierowała uwagę badaczy na promienie Becquerela. Dwa miesiące później, po niezwykle uciążliwej pracy mającej na celu wydzielenie poszukiwanej substancji z blendy smolistej, małżonkowie Curie donieśli o odkryciu nowego pierwiastka promieniotwórczego: "Niektóre rudy, zawierające uran i tor (blenda smolista, chalkolit, uranit), są bardzo aktywne pod względem emisji promieni Becquerela. W poprzedniej pracy jedno z nas wykazało, że ich aktywność jest nawet większa od aktywności uranu i toru i wyraziło opinię, że fakt ten należy przypisać jakiejś innej, nadzwyczaj aktywnej substancji, która znajduje się w tych rudach w bardzo nieznacznej ilości [...] Przypuszczamy, że ciało, które wyodrębniliśmy z blendy smolistej, zawiera nieznany jeszcze metal, zbliżony do bizmutu pod względem właściwości chemicznych. Jeśli istnienie tego metalu się potwierdzi, proponujemy dla niego nazwę "polon" od nazwy ojczyzny jednego z nas." Odkryli też drugi pierwiastek, który nazwali radem

Sporo kłopotu sprawiło im zdobywanie aparatury, koniecznej do prowadzenia dalszych prac nad określeniem właściwości fizycznych i chemicznych tych pierwiastków, jak też do otrzymania ich związków w stanie czystym. Odkrycie zjawiska wydzielania się ciepła podczas samorzutnego rozpadu stało się wielką sensacją naukową. Z pomiarów wynikało, że 1 gram radu podczas swego całkowitego rozpadu wydziela ilość ciepła wystarczają do stopienia 29 ton lodu. Temperatura radu zabezpieczonego od strat ciepła na zewnątrz jest wyższa o 10 st.C, a czasem więcej od temperatury otoczenia. Przyrządy pomiarowe

Rad Rad został odkryty w 1898 r. przez Marię Skłodowską - Curie i Piotra Curie. Symbol radu: Ra. Należy do grupy berylowców. Liczba atomowa wynosi 88, liczba masowa najtrwalszego izotopu 226. Temperatura topnienia: 700°C Temperatura wrzenia: 1140°C Gęstość: 5 g/cm3 Jest to metal srebrzysto biały. Jest pierwiastkiem promieniotwórczym. Odkryty został w smółce uranowej przez Marię i Piotra Curie. Znanych jest 27 izotopów radu. Najtrwalszy izotop 226Ra ma okres półrozpadu T1/2=1620 lat. .

W wyniku redukcji RaO glinem. Własności chemiczne radu: Wartościowość: 2 . Stopień utlenienia +II. Pierwiastek aktywny chemicznie. W powietrzu ciemnieje na skutek utlenienia. Łatwo reaguje z chlorem, fluorem, fluorowodorem. Do najważniejszych związków radu należą: RaO, Ra(OH)2, RaCl2, RaBr2, RaCO3, RaSO4 Metaliczny rad i wiele jego soli świeci w ciemnościach bladoniebieskim światłem. Sole radu barwią płomień na karminowo Otrzymywanie radu: W wyniku redukcji RaO glinem. Powstaje z rozpadu uranu. (stosunek zawartości radu do uranu wynosi 1 do 3 milionów.) Metaliczny rad po raz pierwszy wyizolowali M. Curie i A. Debierne w roku 1910 metodą elektrolizy. Pod względem występowania w wierzchniej warstwie skorupy ziemskiej zajmuje ok. 84 miejsce (procenty wagowe)

Zastosowanie radu Metaliczny rad i jego sole stosowany jest w leczeniu nowotworów i niektórych chorób skóry. Promieniowanie niszczy komórki nowotworu, które są wrażliwsze niż zdrowa tkanka. Związki radu dodawane są do luminoforów, gdyż rozpad radu wywołuje świecenie (np. do pokrywania wskazówek zegarków w minimalnych ilościach, które nie są szkodliwe dla zdrowia). Emitowanie promieni "alfa" pobudza do świecenia niektóre substancje np. siarczek cynku.

Polon Polon został odkryty w 1898 r. przez M.Skłodowską - Curie i Piotra Curie. Symbol polonu: Po. Należy do grupy tlenowców. Liczba atomowa wynosi 84, liczba masowa najtrwalszego izotopu 209. Temperatura topnienia: 254°C. Temperatura wrzenia 962°C. Gęstość: 9,14 g/cm3

Charakterystyka polonu Jest to szarobiały rzadki promieniotwórczy metal. Jest pierwszym pierwiastkiem odkrytym podczas badania promieniotwórczości. Znanych jest 27 izotopów. Najtrwalszy izotop 209Po o T1/2=102 lata. W przyrodzie występuje w minimalnych ilościach w rudzie uranowej, głównie jako 210Po o T1/2=138,4 dni. Izotop 210 Po obecny jest w dymie papierosowym. Emituje on cząsteczki alfa. Pod względem występowania w wierzchniej warstwie skorupy ziemskiej (litosfera, hydrosfera, atmosfera) zajmuje ok. 86 miejsce (procenty wagowe) Własności chemiczne. Wartościowość - 2, 4, 6. Stopnie utlenienia: -II, +II, +IV(związki najtrwalsze), +VI. Reaguje z rozcieńczonymi kwasami, ulega działaniu fluoru. Do najważniejszych związków polonu należą: H2Po, PoCL2, PoO, PoO2, PoS, Po(OH)4.

Otrzymywanie i zastosowanie polonu Sztucznie w wyniku bombardowania bizmutu neutronami. Powstaje z rozpadu uranu (238U) Zastosowanie. Stosowany jako źródło promieniowania alfa, powstającego przy rozpadzie izotopów tego pierwiastka. W mieszaninie z berylem stanowi źródło neutronów. Stosuje się go do jonizacji powietrza i usuwania ładunków elektrostatycznych (technika drukarska i fotografia). Jest aktywatorem fosforów w lampach luminescencyjnych. Służy jako źródło ciepła i generator termoelektryczny do wytwarzanie prądu elektrycznego pod wpływem ciepła w satelitach.

"Należę do tych, którzy myślą, że nauka jest rzeczą wielkiego piękna." Postać niezwykła "Należę do tych, którzy myślą, że nauka jest rzeczą wielkiego piękna." . Maria Skłodowska-Curie, według powszechnej opinii osoba niezwykle skromna, a przy tym kochająca żona, niemal zawsze podkreślała, że odkrycia w dziedzinie promieniotwórczości są ich wspólnym dziełem. Z jednym wyjątkiem - właśnie gdy chodziło o sam pomysł zajęcia się promieniotwórczością. W swej "Autobiografii" napisała: Zdecydowałam się wreszcie na temat mojej rozprawy doktorskiej. Uwagę moją zwróciły ciekawe wyniki badań Henri Becquerela soli rzadkiego metalu uranu. Odkrycia polonu i radu rozwiały wszelkie wcześniejsze wątpliwości na temat istnienia nowych pierwiastków. Teraz z kolei wielu fizyków uznało, że promieniotwórczość to bardzo fascynujący temat. Sam Becquerel po dwóch latach powrócił do badań uranu i 27 marca 1899 roku przedstawił w paryskiej Akademii Nauk komunikat, w którym odwoływał swe poprzednie doniesienia na temat załamania i polaryzacji promieni uranowych. Podał także ważny wynik, że aktywność soli uranowej w jego laboratorium pozostała nie zmieniona od maja 1896 roku.

Autor: Albert Einstein „Pani Curie jest – z wszystkich ludzi na świecie – jedynym nie zepsutym przez sławę człowiekiem.” Autor: Albert Einstein Maria Skłodowska-Curie jest bez wątpienia najwybitniejszą osobistością w dziedzinie fizyki i chemii w Polsce. Mimo tego, że mieszkała i studiowała we Francji, nigdy nie ukrywała swojego polskiego pochodzenia, na cześć ojczyzny nazwała jeden z odkrytych pierwiastków polonem. Maria Skłodowska – Curie należy bez wątpienia do grona najwybitniejszych Polaków XIX i XX wieku. Jej praca i poświęcenie, na zawsze zostaną w pamięci całego świata. Jest osobą godną podziwu i uwagi. Życie będzie o wiele łatwiejsze, jeżeli takich ludzi jak Marie Skłodowską – Curie będzie więcej. Maria Skłodowska-Curie pisała, wykładała, mówiła po francusku ale całe życie nie przestała liczyć po polsku. Zawsze utrzymywała ścisłe kontakty z krajem ojczystym. Przeznaczyła wielką sumę na budowę sanatorium w Zakopanem. Zasługą Marii była budowa Instytutu Radowego w Warszawie. Dzięki jej wysiłkom i bezpośredniej pomocy rozwinąć się mogły w Polsce badania z zakresu promieniotwórczości prowadzone w warszawskiej Pracowni Radiologicznej.

Recenzja książki Laurenta Lemiere „Maria Skłodowska-Curie” Była wielka damą, symbolem kobiety-naukowca, uczoną. Urodziła się w gnębionej zaborami Polsce, ale swoje życie związała z Francją, do której przybyła w 1891 roku. Dwukrotnie została laureatką nagrody Nobla. Swoje życie poświęciła ukochanej dziedzinie badań. Taki jest suchy portret Marii Skłodowskiej-Curie. Tymczasem, tak naprawdę, niebywale trudno jest sklasyfikować tę postać. Czasem anioł, czasem demon. Raz zgryźliwy naukowiec, raz ukochana profesor studentów. Wielki geniusz żyjący we własnym świecie laboratoriów i eksperymentów, którego nie interesowały problemy epoki. Kobieta mocno czująca, kochająca swojego męża Piotra, dzieci, w końcu Poula Langevina. Jednocześnie uosobienie taktu i skandalista. Warto przeczytać opowieść o niezwykłej kobiecie.

Nagrody Nobla W 1903 roku Becquerel oraz małżonkowie Curie otrzymali Nagrodę Nobla z fizyki. W 1903r. Maria jako pierwsza kobieta w historii otrzymała tytuł doktora fizyki. Po przedwczesnej, tragicznej śmierci Piotra Curie w 1906 roku Maria Skłodowska-Curie kontynuowała badania samodzielnie. W 1911 roku została uhonorowana drugą Nagrodą Nobla, tym razem z chemii. Trzy lata wcześniej Nagrodę Nobla z chemii otrzymał Ernest Rutherford. Wtedy było już wiadomo, że badanie promieniotwórczości prowadzi do przewrotu w nauce o budowie materii.

Laboratorium w Sorbonie Po otrzymaniu Nagrody Nobla Maria i Pierre stali się nagle bardzo sławni. Pierre'owi władze Sorbony przyznały stanowisko profesora i zezwoliły na założenie własnego laboratorium, w którym Maria została kierownikiem badań. W tym też czasie urodziła swoje dwie córki Eve i Irène.19 kwietnia 1906 r. Pierre zginął, przejechany przez konny wóz ciężarowy. Maria straciła towarzysza życia i pracy. 13 maja tego samego roku rada wydziałowa postanowiła utrzymać katedrę, stworzoną dla Pierre'a Curie, i powierzyła ją Marii wraz z pełnią władzy nad laboratorium. Umożliwiło to wyjście Marii z cienia. Stała się w ten sposób pierwszą kobietą profesorem Sorbony. Parę lat później, w 1911 r., tylko dwóch głosów zabrakło jej do tego, aby stała się jednym z czterdziestu członków Académie française. Według niektórych ocen zadziałały tu w znacznej mierze ataki prasy, w gwałtowny sposób przejawiającej nieufność wobec rzadkiego jeszcze wówczas zjawiska, jakim była kobieta naukowiec, a także ksenofobiczną postawę wobec cudzoziemców.

Działaność organizacyjna i społeczna Maria współpracowała przy tworzeniu Pracowni Radiologicznej Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W wyniku jej usilnych starań w 1912 r rozpoczęto budowę Instytutu Radowego w Paryżu, w którym zorganizowała dział badań nad fizycznymi i chemicznymi właściwościami ciał promieniotwórczych oraz zapoczątkowała dział biologiczny. Podczas I wojny światowej zorganizowała, jako kierowniczka służby rentgenowskiej ministerstwa spraw wojskowych, około 200 nowych lub ulepszonych stacji radiologicznych oraz wyposażyła we własnym laboratorium i przekazała armii 20 ruchomych ambulansów rentgenowskich. Dzięki jej inicjatywie w szkole pielęgniarek w Paryżu utworzono pierwszy we Francji wydział radiologiczny (1916). Do końca wojny pod jej kierunkiem wyszkolono 150 laborantek radiologicznych.

Zapoczątkowała oddział radoterapii w Instytucie Radowym (1916). Przeprowadziła szkolenie radiologiczne dla amerykańskich studentów medycyny przebywających na froncie w Europie. Podobne kursy kontynuowała przez pierwsze dwa lata po wojnie, szkoląc młodych rentgenologów z całej Europy. Olbrzymią pomoc w tych pracach okazywała córka Irene. Po I wojnie światowej rozpoczęto w stolicy nowo odrodzonej Polski budowę placówki naukowo leczniczej Instytutu Radowego, który otwarto w jej obecności w 1931r. W 1947r założono jego filie w Giwicach, a w 1951r w Krakowie.

Efekty pracy      Na efekty odkrycia Marii Curie Skłodowskiej nie trzeba było czekać długo. Już w 1905 r chirurg Robert Abbe dzięki naświetlaniu kontaktowemu po raz pierwszy wyleczył histologicznie stwierdzonego raka szyjki macicy. Sukces ten powtórzył w 1913r , w obydwu przypadkach używał 70 mg radu. Wcześniej już w 1896 r Niels Ryberg Finsen założył Instytut Badania nad leczeniem za pomocą światła, (będąc niejako pierwowzorem dla radioterapii) uprzednio odkrywając wpływ i zagrożenie światła błękitnego fioletowego i UV oraz pozytywny wpływ czerwieni. W 1895 r. pierwszy raz zastosował, skonstruowaną przez siebie lampę, do naświetlań prom UV gruźlicy skóry. Ogromnym krokiem naprzód, zarówno w terapii jak i w diagnostyce, było odkrycie promieni X przez Roentgena 8 listopada 1895 r. Już rok później Freund zastosował w celach leczniczych promienie X, w efekcie czego, pojawiły się ciężkie owrzodzenia skóry. W grudniu 1899 r. Sjögren zaprezentował pierwszy przypadek wyleczenia raka płaskonabłonkowego za pomocą promieni X. W 1902 r. Senn i Pusey uzyskali poprawę u chorej na białaczkę po terapii prom X. W ochronie przed narażeniem na promieniowanie 12 maja 1925 r. w Niemczech wprowadzono ustawę o ochronie przeciw promiennej. W Polsce w 1921 r. powstaje Komitet do Walki z Rakiem wydający swoje czasopismo i organizujące coroczne dni walki z rakiem.

W wyniku kilkudziesięcioletniej pracy z radem była jedną z pierwszych śmiertelnych ofiar choroby popromiennej. Jak można wnioskować z dokumentacji zmarła na ostrą białaczkę leukopeniczną na tle nabytej pancytopenii, w wyniku długotrwałego działania promieniowania jonizującego zmarła 4 lipca 1934r.

Muzeum Jedyne Muzeum Marii Skłodowskiej-Curie na świecie mieści się w Warszawie przy ulicy Freta 16, w zabytkowej kamienicy z XVIII wieku, w której w 1867 roku uczona przyszła na świat. Powstało w setną rocznicę Jej urodzin, w roku 1967 pod opieką Polskiego Towarzystwa Chemicznego, którego siedziba również mieści się w tym budynku. W Muzeum są cztery sale, które tematycznie ukazują życie i pracę Marii Skłodowskiej, jej dorobek naukowy, nagrody, tytuły naukowe i honorowe, konsekwencje odkrycia polonu i radu.

Bibliografia http://www.odk.pl/maria-sklodowska-curie,611.html http://muzeum.if.pw.edu.pl/ http://www.ptchem.lodz.pl/pl/muzeum.html

Marii Skłodowskiej-Curie Dziękujemy za obejrzenie naszej prezentacji i mamy nadzieję, że w ten sposób przybliżyliśmy Wam postać Marii Skłodowskiej-Curie