Co ważniejsze daty 325 r. - I Sobór Nicejski. Teodozjusz Wielki ogłosił chrześcijaństwo religią obowiązującą; (chrześcijaństwo stało się religią obowiązującą, jednak jeszcze do VIII w. w wielu dzielnicach np. Italii dominowało pogaństwo); 381 r. - Sobór w Konstantynopolu uznał Kościół chrześcijański za podporę Rzymu; 395 r. - moment podziału na Cesarstwo Wschodnie i Zachodnie; 410 r. - Alaryk z wojskami Gotów najeżdża na Rzym; 455 r. - Wandalowie plądrują ostatecznie Rzym (umowna data zamykająca w historii Starożytność); 529 r. - Cesarz Justynian zamyka Akademie Platońską (umowna data zamykająca w filozofii Starożytność) 800 r. - Karol Wielki otrzymuje od Leona III diadem cesarski (Santo Impero Romano Carolingo) 1054 r. - Wielka Schizma – podział Kościoła na Wschodni (Prawosławny) i Zachodni (Katolicki)

Św. Augustyn [z Hippony] (354-430 r. n.e.) Z życia: Syn św. Moniki; - w latach 373- 382 jest wyznawcą manicheizmu (system religijny głoszący odwieczność dwóch sił: światła (dobra) i ciemności (zła)). - retor z wykształcenia - dopiero w 387 r. – przyjął chrzest - 391 r. – przyjął święcenia kapłańskie - 395 r. - został biskupem Hippony (obecnie Algieria) Najważniejsze dzieła: O Państwie Bożym, O wolnej woli, Wyznania

Wprowadzenie Kilka istotnych rozróżnień Platonizm chrześcijański a arystotelizm chrześcijański (św. Augustyn) (św. Tomasz) (interpretacja Pisma Św. z wykorzystaniem (interpretacja Pisma Św. z wykorzystaniem filozofii Platona i neoplatonizmu) filozofii Arystotelesa)

Wprowadzenie c.d. Kilka istotnych rozróżnień 3) Philosophiae ancilla theologia (Filozofia służebnicą teologii) Augustyna – brak rozróżnienia między filozofią a teologią [stąd może wynikać trudność w zrozumieniu wykładu z myśli Augustyna] a Autonomia filozofii względem teologii u Tomasza.

Teocentryczna filozofia Augustyna

Hierarchiczna struktura rzeczywistości Na szczycie – Bóg – natura stwórcza (niezmienna w czasie i przestrzeni); (współistotna z dwoma pozostałymi osobami boskimi) Forma pośrednia – Dusza ludzka – natura stworzona (niezmienna w przestrzeni, ale zmienna w czasie); Forma najniższa – Świat cielesny – natura stworzona (zmienna w czasie i w przestrzeni). 1 2 3 Wszystko emanuje (tzn. wypływa) z Boga

PLATON AUGUSTYN świata DEMIURG -TWÓRCA , Rzemieślnik Proces formowania (akt twórczy) OSOBOWY BÓG - STWÓRCA (4 atrybuty: wieczność, niezmienność, mądrość, miłość) Świat platońskich idei przeniesiony do umysłu Boga Proces Stwarzania świata (akt stwórczy) PLEROMA Świat idei Mate -ria Świat Stworzony Świat widzialny (Świat cieni, pozorny, odbicia idei)

Kim jest Bóg - Absolut Absolut to niezmienna i wszechobecna Jednia: podstawa wszelkiego istnienia (a) zasada poznania (b) norma postępowania (c) (Augustyn nie formułuje żadnych argumentów za faktem stworzenia świata, ani na rzecz istnienia Boga; w tym względzie jest on teologiem, czyli przyjmuje te prawdy dogmatycznie)

Bóg jako podstawa istnienia (a) W umyśle boskim tkwią, po platońsku pojmowane, idee wszystkich bytów [Bóg jako Logos-Mądrość], a przedmioty realne są ich realizacją. Świat, kosmos, który nas otacza, jest ustanowiony wg koniecznych zasad harmonii: miary, liczby i ładu. Jest nieustannie podtrzymywany w istnieniu przez Absolut na zasadzie kontemplacji i miłości.

Ogólna koncepcja człowieka - relacja duszy do ciała Bóg stworzył Niebo i Ziemie → Dusza i Ciało (obydwie sfery są zatem dobre) – wyraz miłości Bożej (czwarty atrybut) Dusza, jako stworzona na pierwszym miejscu, ma sobie podporządkować ciało; → poznanie intelektualne to poznanie Bożych idei [koncepcja iluminacji]. (oderwanie od poznania zmysłowego – wątek „czysto” platoński) [Absolut jako zasada poznania (b)] Def. Człowiek to osoba → istota wolna i rozumna

Pochodzenie zła moralnego Zło moralne jest wynikiem istnienia ludzkiej wolnej woli; (zło naturalne – z niedoskonałości świata) Grzech pierworodny jako symbol pierwszego aktu wolitywnego; Dwa etapy w dziejach ludzkości: 1) Stan doskonałości (charakterystyka – w stanie Raju człowiek obcował z mądrością bożą bezpośrednio, stąd jego życie było w pełni szczęśliwe) 2) Stan upadku (charakterystyka; z chwilą gdy człowiek postanowił skorzystać z wolnej woli, sprzeniewierza się Bogu i wówczas następuje stan ziemski)

Szczegółowa koncepcja człowieka Stan doskonałości ↓ Człowiek w stanie upadku Dobrowolny akt wiary (w Jednego Boga, który jest Miłością i Mądrością) Spłynięcie łaski bożej (czyli częściowy powrót do stanu pierwotnego) = iluminacja boża (miłość Boga i bliźniego jako najwyższa zasada moralna).

Dzięki Augustynowi całe wczesne średniowiecze w zasadniczej mierze w kwestii wiedzy, czynienia dobra, oraz zbawienia, opierało się na dwóch kategoriach: Iluminacja Koncepcja oświecenie bożego, czy łaski bożej – głosi, że nikt nie może poznać prawdy ani czynić dobra bez uprzedniej łaski bożej Predystynacja Teoria przeznaczenia do zbawienia i potępienia, które są sprawą Boga, działającego wedle kryteriów dla ludzi nieodgadnionych