Kultura informacyjna w kształtowaniu bezpieczeństwa ekologicznego Wykład II 24 października 2010

Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

Informacje dotyczące wykładu, w tym: (1) prezentacje wykładów, (2) wykaz literatury; (3) tematy prac zaliczeniowych Zapytania, wypowiedzi, komentarze :

Meadows, D.H., …Granice wzrostu (1972)

MONITORING DYNAMICZNY (MD): przetwarzanie metodami symulacji komputerowej danych statystycznych w prognozy ostrzegawcze i informację o: (a) jakości i dynamice, oraz (b) przyszłym przebiegu, procesu życia, w tym zbliżaniu się do granicy wzrostu, danej społeczności, pod warunkiem BRAKU INTERWENCJI w ten przebieg. (np. G(globalny)MD Granic wzrostu/LtG 1972)

Globalny Monitoring Dynamiczny (GMD) GW/LtG 1972 m.in. ukazuje: (1) nieadekwatność stosunków społecznych; (2) krótkowzroczność; (3) wielką bezwładność światowej społeczności (ŚS), w tym gospodarki, oraz (4) wielka zmienność uwarunkowań życia

Stosunki (relacje) społeczne (orgware): sposób zorganizowania ludzi, dysponowanej przez nich techniki, wiedzy i innych zasobów życia, wraz z dominującą aksjologią, w systemową całość: system społeczno-gospodarczy/system życia.

Uwarunkowania życia: stan społeczno-techniczno-przyrodniczego środowiska człowieka/systemu życia, w tym dostępność zasobów naturalnych i energii, kondycja środowiska przyrodniczego (zgodność z potrzebami życia sż), poziom rozwarstwienia społecznego, poziom rozwoju n-t i dostępność wiedzy, itp,

Problem zmienności uwarunkowań życia N. Wiener II Wojna światowa Jak trafić do szybko przemieszczającego się celu? A. Toffler, Szok przyszłości

FEEDBACK sprzężenie zwrotne nadążąjące Podejmowanie działań dostosowawczych na podstawie stwierdzenia w praktyce dokonanych zmian w uwarunkowaniach życia

FEEDFORWARD sprzężenie zwrotne wyprzedzające Przewidywanie zmian w uwarunkowaniach życia i z wyprzedzeniem podejmowanie działań dostosowawczych

Dwie koncepcje kształtowania bezpieczeństwa ekologicznego, w tym surowcowo-energetycznego (wyprostowania linii): (1) ekohumanistyczna - drogą kooperacji dla globalnego dobra wspólnego ukształtowanie zdolności TRWAŁEGO ROZWOJU całej światowej społeczności – ONZ three-pillars SUSTAINABLE DEVELOPMENT, (CŻM JPII). (2) NEOsocjal-darwinistyczna - radykalnego (1-2 mld) zmniejszenia ilości konkurentów do deficytowych zasobów życia (energia, naturalne, ekologiczne) – zerowego wzrostu/ ekologicznego holokaustu, kultury śmierci (JPII)

EKOHUMANIZM PARTNERSKIE WSPÓŁDZIAŁANIE dla GLOBALNEGO DOBRA WSPÓLNEGO - czyli WSPÓLNEGO INTERESU wszystkich ludzi (bogatych i biednych, społeczności wysoko rozwiniętych i w rozwoju opóźnionych), ich następców oraz środowiska przyrodniczego – POWSZECHNIE WSPOMAGANE NAUKĄ I WYSOKĄ TECHNIKĄ ORAZ KULTURĄ INFORMACYJNĄ Michnowski L., How to Overcome the EU and Global Economic Crisis, The Club of Rome:

Proces to ciąg zmian zachodzących zgodnie z jego logiką, określającą jego fazy i etapy.

Rozwój to proces takich zmian w układzie: system życia – środowisko, które powodują wzrost jakości tego układu.

ROZWÓJ TRWAŁY ŚS albo kryzys i globalna katastrofa [θ = θ(i)]

Rozwój trwały ŚS wymaga opanowania umiejętności rozwojowego przekraczania granic jej wzrostu

Sustainable Development - poprawny przekład (patrz: Traktat Lizboński) rozwój trwały (bezkryzysowy) uwarunkowany zintegrowaniem rozwoju społecznego z rozwojem gospodarczym i ochroną środowiska przyrodniczego (UN Johannesburg02)

3. Unia (…) Działa na rzecz TRWAŁEGO ROZWOJU EUROPY, którego podstawą jest zrównoważony wzrost gospodarczy )…) oraz SPOŁECZNA GOSPODARKA RYNKOWA (…) zmierzająca do pełnego zatrudnienia i postępu społecznego oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakości środowiska naturalnego. Wspiera postęp naukowo- techniczny. Zwalcza wyłączenie społeczne i dyskryminację oraz wspiera sprawiedliwość i ochronę socjalną, 5. W stosunkach zewnętrznych Unia (…) Przyczynia się do (….) trwałego rozwoju Ziemi (czyli globalnego ekosystemu – LM), (…)

W Raporcie Brundtland tak dalekowzrocznie sformułowano postulat sustainable development: ludzkość jest w stanie spowodować, aby rozwój był trwały, co sprawi iż będzie zapewniał zaspokojenie obecnych potrzeb bez uszczerbku dla możliwości zaspokajania potrzeb przyszłych pokoleń. (Humanity has the ability to make development sustainable to ensure that it meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs.).

Cywilizacja Życia i Miłości (CŻM JPII) jako ekohumanistyczna alternatywa

Jan Paweł II wiązał zasadę MIŁOŚCI z obowiązkiem współdziałania na rzecz WZAJEMNEGO ROZWOJU: przykazanie «nic zabijaj» staje się wezwaniem do czynnej miłości, która ochrania i troszczy się o ROZWÓJ ŻYCIA BLIŹNIEGO (...) (Veritatis Splendor, p. 15.) Miłość jest większa od sprawiedliwości, ponieważ kochać to znaczy dawać, ofiarować coś mojego drugiemu (…). (Caritas in veritate, p. 6) ;

Meadows 1992/2004 Tools for the Transition to Sustainability (…) VISIONING (…) Networking (…) Truth-Telling (…) Learning (…) LOVING (…).

Która z tych dwu tak przeciwstawnych koncepcji - ekohumanistyczna albo neosocjal- darwinistyczna – jest poprawna? Błędna diagnoza globalnego kryzysu w dobie globalizacji zagraża katastrofą globalną

Jak w takiej – GMD GW/LtG sytuacji zapewnić globalne bezpieczeństwo ekologiczne?

Dalekowzroczność strategiczna: (1) Nitin Desai, Johannesburg 02, SD: 50-lat (2) R-EU SDS 2006: 50 lat/backcasting (Europe 2020?) (3) LaRouche, USA – 75 lat (4) Ogawa, Japonia: 100 lat (5) Chiny: 200 lat (?) (6) Polska: ? (tu i teraz, max. 4-letni cykl wyborczy)

Według odnowionej w 2006 roku Strategii Trwałego Rozwoju Unii Europejskiej: 18. There is still a strong need for further research in the interplay between social, economic and ecological systems, and in methodologies and instruments for risk analysis, BACK- and foreCASTING and prevention (feedforward – LM) systems. 26. The Commission should elaborate a concrete and REALISTIC VISION of the EU on its way to sustainable development over THE NEXT 50 YEARS.

Backcasting WIZYJNE wieloetapowe programowanie strategiczne (Nadler, APOLLO)