Podstawy prawne
Obowiązek udzielenia pomocy Do udzielenia pomocy osobie będącej w stanie zagrożenia życia zobligowani jesteśmy zarówno z prawnego jak i etycznego punktu widzenia
Podstawy prawne udzielania P.P. § 1. Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia lub poważnego uszczerbku na zdrowiu podlega każe pozbawienia wolności do lat trzech. § 2. Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której konieczne jest poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej. (artykuł 162 Kodeksu karnego)
Wprowadzenie do podstawowych zabiegów resuscytacyjnych Na podstawie „Wytycznych 2005 Resuscytacji” ERC
Podstawowe zabiegi resuscytacyjne to bezprzyrządowe działania mające na celu ratowanie życia przez zapewnienie drożności dróg oddechowych, sztuczne oddychanie i uciskanie klatki piersiowej oraz zabezpieczenie groźnych dla życia i zdrowia obrażeń ciała.
Bez stałego dopływu tlenu organizm ludzki zaczyna chorować a nawet może umrzeć! Dlatego tak istotnym podczas nagłego zatrzymania krążenia jest wspomaganie funkcji serca i płuc poprzez uciskanie klatki piersiowej i sztuczne oddychanie.
O życiu człowieka decydują minuty! Brak prawidłowego oddechu i zachowanego krążenia prowadzi do wyczerpania się zapasów tlenu i w krótkim czasie (ok. 3 - 4 min.) do nieodwracalnego procesu umierania.
Zegar życia 4 minuty – rozpoczęcie procesu uszkodzenia mózgu!!! 10 minut – nieodwracalne uszkodzenie mózgu!!! Jeśli reanimacja rozpocznie się przed upływem 4 minut od momentu zatrzymania krążenia i oddychania, to szanse na uratowanie życia są największe.
Śmierć kliniczna Okres niedotlenienia, w którym nie doszło do nieodwracalnego uszkodzenia ważnych dla życia ośrodków mózgowych, a zatem w czasie nie dłuższym niż 4 minuty po zatrzymaniu oddychania i krążenia są największe szanse na powrót świadomości.
Śmierć biologiczna (definitywna) jest to nieodwracalny stan będący następstwem 4 - 5 minutowego okresu śmierci klinicznej.
Reanimacja a resuscytacja Jeżeli w wyniku czynności ratowniczych oprócz przywrócenia krążenia, oddychania i czynności układu nerwowego, choremu wraca świadomość, to jest to stan reanimacji. Jeżeli uzyskamy tylko przywrócenie podstawowych funkcji życiowych bez powrotu świadomości, to jest to stan resuscytacji. Występuje on wtedy, gdy czynności ratownicze zostały podjęte po upływie dłuższego okresu czasu od momentu zaniknięcia objawów życia.
Podjęcie RKO przez świadków zdarzenia jest kluczowym działaniem przed przyjazdem karetki pogotowia.
Podejdź, zobacz, poczuj, usłysz! Rozpoznaj stan poszkodowanego! Zachowaj zimną krew! Rozpoznaj zagrożenie! Podejdź, zobacz, poczuj, usłysz! Rozpoznaj stan poszkodowanego! Wezwij Pomoc! Działaj!!!
Usystematyzowane postępowanie w stanach nagłych
Usystematyzowane postępowanie w stanach nagłych służy rozpoznaniu najważniejszych zagrożeń życia. Po pierwsze=> Wstępna ocena, przeprowadzana zazwyczaj w ciągu kilkunastu sekund. Ocenia się: wygląd ogólny poszkodowanego czynności życiowe: stan świadomości, drożność dróg oddechowych, oddychanie , krążenie
to sekwencja prostych działań zwiększających szanse na przeżycie. ŁAŃCUCH PRZEŻYCIA to sekwencja prostych działań zwiększających szanse na przeżycie.
Łańcuch przeżycia Wczesne rozpoznanie zagrożenia i wezwanie służb ratowniczych Wczesna resuscytacja krążeniowo- oddechowa Wczesna defibrylacja Szybkie wdrożenie zaawansowanych zabiegów ratujących życie
998 - STRAŻ POŻARNA 997- POLICJA 112 - RATUNKOWY Wezwanie pomocy Jeśli stan poszkodowanego jest poważny, musisz jak najszybciej zaalarmować odpowiednie służby ratownicze. 999 - POGOTOWIE RATUNKOWE 998 - STRAŻ POŻARNA 997- POLICJA 112 - RATUNKOWY
999 Jak i co należy powiedzieć dyspozytorowi? Mów jasno i zwięźle. Podaj: Dokładne miejsce zdarzenia Swoje nazwisko Ilość osób poszkodowanych Stan osób poszkodowanych Przytomny / nieprzytomny Oddycha / nie oddycha Powiedz co widzisz Np.:”Jedna osoba chodzi, druga leży w samochodzie.” O każdej zmianie sytuacji informuj dyspozytora Odpowiadaj na pytania dyspozytora Wykonuj jego polecenia, Pytaj: co można zrobić, aby pomóc choremu Nie odkładaj słuchawki, dopóki dyspozytor Ci na to nie pozwoli 999
Ułóż poszkodowanego w odpowiedniej pozycji Pozycja zastana (pacjent przytomny, zapobiega dalszym urazom ) Płasko na wznak – (uraz kręgosłupa) Pozycja autoprzetoczeniowa (omdlenia) Pozycja półsiedząca (zawał serca, duszność) Pozycja leżąca z ugiętymi nogami w kolanach (urazy brzucha) Pozycja boczna ustalona (nieprzytomny z zachowanym oddechem) Przy braku oddechu – na wznak na twardym podłożu (i reanimacja) Pozycja przeciwwstrząsowa (z uniesionymi nogami 30-40 cm lub całe ciało głową w dół – 10-15°)
Poza pozycją zapewnij: komfort termiczny (czyli dokładnego okrycia kocem lub folią termiczną) oraz psychiczny (rozmawiamy z poszkodowanym nawet jeśli jest nieprzytomny, odwracamy jego uwagę, uspokajamy go, zapewniamy ciągły kontakt wzrokowy i dotykowy); informujemy o wykonywanych czynnościach oraz o tym w jaki sposób może on sam nam pomóc.
Zasadniczymi elementami badania wstępnego (ABCDE) są: A – (airway and administer oxygen) –udrożnienie dróg oddechowych i podanie tlenu do oddychania B – breath – oddychanie (wspomaganie oddechu) C – circulation – krążenie (masaż serca) D – disability- zaburzenie funkcji OUN E – exposure- oglądnięcie rozebranego pacjenta
Nim przystąpimy do zasadniczego badania wg ABCDE pamiętajmy o własnym bezpieczeństwie
Ocena sytuacji i troska o zabezpieczenie miejsca zdarzenia Najpierw i przede wszystkim, pomyśl o własnym bezpieczeństwie, a potem o bezpieczeństwie poszkodowanego i osób postronnych, tak, aby nie było więcej rannych.
UDZIELANIE PIERWSZEJ POMOCY MOŻE BYĆ NIEBEZPIECZNE DLA RATOWNIKA !!! Miejsce zdarzenia- ruchliwa ulica, spadające dachówki, zadymione pomieszczenie - Materiał biologiczny= ryzyko zakażeń kontakt uszkodzonej skóry, błon śluzowych z materiałem potencjalnie zakaźnym (krew- HIV, WZW B, C)
„ZAKAŹNY” MATERIAŁ BIOLOGICZNY KREW I PREPARATY KRWIOPOCHODNE KAŻDA WYDZIELINA I WYDALINA ZAWIERAJĄCA WIDOCZNĄ KREW NASIENIE WYDZIELINA POCHWOWA PŁYN MÓZGOWO-RDZENIOWY PŁYN OWODNIOWY PŁYN Z OPŁUCNEJ, OTRZEWNEJ, OSIERDZIA, STAWOWY MLEKO NIEUTRWALONE TKANKI I NARZĄDY POCHODZĄCE OD CZŁOWIEKA ŻYWEGO LUB ZE ZWŁOK
„NIEZAKAŹNY” MATERIAŁ BIOLOGICZNY STOLEC MOCZ ŁZY ŚLINA POT WYMIOTY WYDZIELINA NOSOWO-GARDŁOWA AEROZOLE
Nie wiadomo na jakie choroby zakaźne cierpią ratowani, dlatego każdego z nich należy traktować jako potencjalnie chorego i stanowiącego zagrożenie dla innych!
Środki ochrony osobistej ratownika - rękawiczki jednorazowe, - maseczka do sztucznego oddychania metodą „usta-usta”, - okulary-ochrona spojówek przed urazami
Ocena stanu poszkodowanego i sprawdzanie czynności życiowych Musisz sprawdzić stan ofiary (bądź ofiar). Sprawdź przede wszystkim przytomność i podstawowe czynności życiowe tj. oddech i tętno. => Wg schematu ABCDE
Zasadniczymi elementami badania wstępnego (ABCDE) są: A – (airway and administer oxygen) –udrożnienie dróg oddechowych i podanie tlenu do oddychania B – breath – oddychanie (wspomaganie oddechu) C – circulation – krążenie (masaż serca) D – disability- zaburzenie funkcji OUN E – exposure- oglądnięcie rozebranego pacjenta
W przypadku odchyleń=> próba odwrócenia zaburzenia przed kolejnym krokiem
Skuteczność postępowania terapeutycznego ocenia się na podstawie poprawy stanu klinicznego pacjenta. Powtarzaj monitorowanie pacjenta!