Wstępna ocena poszkodowanego: Wygląd ogólny, okoliczności zdarzenia Stan świadomości Ocena czynności życiowych: *drożność dróg oddechowych *oddychanie *krążenie po to, by nauczyć się badać pacjenta Brak oddychania i krążenia wymaga resuscytacji BLS ALS

Podstawowe badanie przedmiotowe (fizykalne) pacjenta

Pionowe linie określające okolice klatki piersiowej: linia pośrodkowa przednia (linea mediana anterior) linia mostkowa (l. sternalis) linia przymostkowa (l. parasternalis) linia środkowoobojczykowa lub sutkowa (l. medioclavicularis s. mammilaris) linia pachowa przednia (l. axillaris anterior) linia pachowa środkowa (l. axillaris media) linia pachowa tylna (l. axillaris posterior) linia łopatkowa (l. scapularis) linii międzyłopatkowa (l.interscapularis) linia przykręgowa (l.paravertebralis) linia pośrodkowa tylna ( l.mediana posterior)

Klatka piersiowa 4 x O Oglądanie Obmacywanie Opukiwanie Osłuchiwanie

Opukiwanie klatki piersiowej Cele: Zbadanie stanu powietrzności tkanki płucnej (zmniejszenie powietrzności- odgłos opukowy stłumiony; zwiększenie powietrzności- odgłos opukowy bębenkowy) Stwierdzenie czy między ścianą klatki piersiowej a płucem znajduje się ciało stałe (zrosty, nowotwór), płyn (przesięk, wysięk, krew) lub gaz (odma opłucnej) Oznaczenie granic znalezionych zmian (np. wielkość wysięku w jamie opłucnej) Zbadanie ruchomości dolnych granic płuc

Najpierw opukuje się porównawczo (orientacyjnie), następnie szczegółowo (topograficznie) opukiwanie orientacyjne potwierdza wysuniętą diagnozę

Miejsce opukiwania Dołki nadobojczykowe Drugie międzyżebrza na przedniej ścianie kl.p. Czwarte międzyżebrza w liniach środkowoobojczykowych Szóste m/ż. w liniach pachowych środkowych Okolice nadłopatkowe, międzyłopatkowe, podłopatkowe.

Odgłos opukowy jawny: fizjologiczny nad polami płucnymi nie zawsze wyklucza procesów chorobowych mogących toczyć się w ukł. oddechowym ( płyn w jamie opłucnej można stwierdzić gdy jego ilość >300ml)

Odgłos opukowy stłumiony Przyczyną stłumienia jest obecność przeszkody między ścianą klatki piersiowej, a płucem : - Płynu( wysięk, przesięk, krew) Ciała stałego (zwłóknienie opłucnej, nowotwór) występuje również przy bezpowietrzności płuca (zapalenie płuc) Słyszy się go opukując np. udo.

Odgłos opukowy bębenkowy Obecny gdy między ścianą kl.p. a płucami znajduje się duża ilość powietrza (odma) lub przy nadmiernie rozdętych płucach (rozedma) Fizjologiczny nad jamą brzuszną.

Osłuchiwanie klatki piersiowej Kolejność osłuchiwania taka jak opukiwania Zwracamy uwagę na podstawowe (fizjologiczne) i dodatkowe szmery oddechowe.

Fizjologia: Szmer oskrzelowy („h”)- nad tchawicą i dużymi oskrzelami Szmer pęcherzykowy(„ff”)-nad polami płucnymi

Patologia= szmery dodatkowe: szmer oskrzelowy :w niefizjologicznych miejscach; świadczący o nacieku w miąższu płucnym przy zachowanej drożności oskrzeli. trzeszczenia - powstają, gdy płyn znajduje się w pęcherzykach płucnych np. w zapaleniu płuc, obrzęku płuc, gruźlicy, zawale płuca, niewydolności krążenia, włóknieniu pęcherzyków, rozstrzeniach oskrzeli, suchym zap. opłucnej; słychać je tylko na szczycie wdechu, na skutek rozlepiania się pęcherzyków płucnych. Fizjologicznie mogą powstać, gdy pacjent długo leży; przechodzą po kilku głębszych wdechach. rzężenia - powstają w oskrzelach, słyszalne w trakcie wdechu i wydechu + suche: świsty ,furczenia, gwizdy (astma ,ciało obce w oskrzelach) Powstają na skutek obecności gęstej wydzieliny w oskrzelach. + wilgotne: powstają na skutek obecności płynnej wydzieliny w oskrzelach. Są 3 rodzaje: drobno-, średnio- i grubobańkowe. Zależą od średnicy zalanego oskrzela. Przyczyną może być: nieżyt oskrzeli, gruźlica, ropień, zgorzel, zawał, obrzęk, krwotok.

Dla obrzęku płuc charakterystyczne są trzeszczenia i rzężenia drobnobańkowe. Dla niedrożności oskrzeli (astma, reakcja anafilaktyczna)- świsty

Trzesczenia Świsty Stridor

Uderzenie koniuszkowe Okolica koniuszka serca to miejsce położone najdalej na lewo i w dół rzutu serca, w którym wyczuwa się jeszcze skurcz lewej komory. Prawidłowo znajduje się ono w piątej przestrzeni międzyżebrowej, 1,5cm na prawo od linii środkowo-obojczykowej. Uderzenie koniuszkowe może być wzmocnione lub przemieszczone.

Brak uderzenia koniuszkowego Lewostronna odma opłucnowa Tamponada serca

Osłuchiwanie serca Pierwszy ton serca Pierwszy ton serca powstaje w następstwie zamknięcia : stawek dwudzielnej i trójdzielnej i jest najgłośniejszy nad koniuszkiem serca. Drugi ton serca Drugi ton serca powstaje w wyniku zamknięcia zastawek aorty i tętnicy płucnej. Jest najlepiej słyszalny w drugiej przestrzeni międzyżebrowej lewej (tj. w polu osłuchiwania tętnicy płucnej).

Serce osłuchuje się w następujących 5 typowych punktach: 1. V lewe międzyżebrze, l cm do wewnątrz od linii obojczykowej środkowej — okolica uderzenia koniuszkowego i miejsce osłuchiwania zastawki dwudzielnej. 2. II prawe międzyżebrze przy mostku - okolica osłuchiwania tętnicy głównej = lewego ujścia tętniczego 3. II lewe międzyżebrze przy mostku -okolica pnia płucnego = prawego ujścia tętniczego 4. V prawe międzyżebrze tuż przy mostku i prawa krawędź dolnej części mostka — jest to okolica osłuchiwania zastawki trójdzielnej 5. III lewe międzyżebrze przy mostku — jest to miejsce anatomicznego rzutu zastawki dwudzielnej (punkt Erba)

Oceniamy: częstość pracy miarowość, ew. deficyt tętna (migotanie przedsionków) głośność tonów

Jama brzuszna, 4xO Opukiwanie- fizjologicznie- odgłos bębenkowy; patologia- stłumienie odgłosu (np.płyn w j. brzusznej) Osłuchiwanie- fizjologicznie- obecna perystaltyka; patologią jest cisza świadcząca o niedrożności (np.w zapaleniu otrzewnej)

ZMIANY SKÓRNE W PRZEBIEGU ZAKAŻENIA N. MENINGITIDIS

MARTWICA SKÓRY W PRZEBIEGU ZAKAŻENIA N. MENIGITIDIS

MARTWICA PALCÓW W PRZEBIEGU ZAKAŻENIA N. MENINGITIDIS

OBJAWY OPONOWE Objaw Brudzińskiego - karkowy (górny) - policzkowy - łonowy (dolny)

OBJAWY OPONOWE Objaw Kerniga

brzuszne objawy patologiczne: Objaw Blumberga Jest to pojawienie się większej bolesności przy szybkim oderwaniu ręki od brzucha aniżeli przy ucisku – sugeruje zapalenie otrzewnej. Objaw Rowsinga Uciska się brzuch głęboko w lewym dolnym kwadrancie. Ból w przeciwległym prawym dolnym kwadrancie brzucha sugeruje ostre zapalenie wyrostka robaczkowego. Objaw Chełmońskiego Służy on do badania bolesności wątroby. Lewą dłoń umieszcza się płasko nad dolną częścią klatki piersiowej od przodu ponad wątrobą, a następnie w dłoń tę uderza się drugą ręką. To samo dla porównania wykonuje się po stronie lewej. Chory wskazuje po której stronie odczuł większą bolesność. Objaw Goldflama wywoływany przez uderzanie w grzbiet- w okolicy kąta kręgosłupowo-żebrowego. Prawidłowo wstrząsanie tej okolicy nie wywołuje bólu. Pojawiający się ostry ból stanowi dodatni objaw Goldflama i sugeruje ostry proces zapalny nerki po stronie badanej. Objaw chełbotania W płynie obecnym w jamie brzusznej wzbudza się falowanie, uderzając krótko i sprężyście w boczną stronę brzucha opuszkami 2-3 palców. Falowanie badający wyczuwa, przykładając rozwartą dłoń po stronie przeciwnej. Następnie poleca się choremu, aby silnie ucisnął zewnętrznym brzegiem swojej dłoni brzuch w linii pośrodkowej. Ucisk uniemożliwia przepływ fali, badający jej nie czuje.