Dwujęzyczne, dwukulturowe, dwumodalne: Zastosowanie znaków i słowa pisanego w celu stymulowania świadomości metajęzykowej, metakognitywnej i metakulturowej studentów Głuchych Prof. Tonya Stremlau, Uniwersytet Gallaudeta, USA

Cel: Wyjaśnienie korzyści kształcenia studentów niesłyszących dwujęzycznie: w lokalnym języku migowym oraz pisemnej (a w przypadku niektórych osób również mówionej) formie urzędowego języka narodowego. Moje przykłady pochodzić będą z języka angielskiego oraz Amerykańskiego Języka Migowego (ASL), gdyż tymi językami się posługuję.

O mnie Moja praca magisterska dotyczyła teorii retoryki i kompozycji; omawiałam w niej przyczyny podobnych i bardzo złych wyników w zakresie umiejętności czytania i pisania u amerykańskich studentów z mniejszości etnicznych i studentów niesłyszących. Jestem niesłysząca od 10 roku życia; Amerykańskiego Języka Migowego zaczęłam się uczyć w wieku 18 lat. Od roku 1996 prowadzę zajęcia z języka angielskiego na Uniwersytecie Gallaudeta, jedynej humanistycznej uczelni wyższej na świecie dla studentów niesłyszących.

Dlaczego język migowy? Nawet przy istnieniu takich technologii jak cyfrowe aparaty słuchowe czy implanty ślimakowe osoby niesłyszące pozostają niesłyszące. Coraz większa liczba osób słyszących uczy się języka migowego.

Nie albo/albo Dzieciom niesłyszącym odmawia się nauki języka migowego argumentując, iż później nie nauczą się one języka kultury osób słyszących. Dzieci słyszące uczy się jednak języka migowego. Podobieństwo do powszechnych podejść dwujęzycznych do słyszącej mniejszości i użytkowników języka będących w większości

Korzyści z dwujęzyczności Niezależnie, który język jest J1, a który J2 konieczne jest używanie J1 w procesie rozwijania J2. Większa świadomość językowa. Przypuszczalne korzyści poznawcze. Większa wiedza kulturowa.

Świadomość metajęzykowa Obejmuje zdolność mówienia o językach jako językach. Stymulowana porównywaniem dwóch języków. Umożliwia uczącym się używanie znajomości J1 do rozwijania J2.

Przykładowe ćwiczenie dydaktyczne Wspólnie z kolegą opracowałam kurs oparty na porównaniu, jak użytkownicy języka angielskiego i ASL bawią się tymi językami. Jeden zestaw ćwiczeń obejmuje podawanie sobie nawzajem przez studentów przykładowych bezsensownych słów/znaków w języku migowym, analizowanie, jakie własności językowe umożliwiają im bycie „zrozumiałymi”, a następnie tworzenie przez studentów własnych słów/znaków.

Korzyści metakognitywne Miganie stosowane wraz z pisaniem umożliwia studentom niesłyszącym, dla których język migowy jest J1 wykazanie się i rozwinięcie umiejętności w zakresie krytycznego myślenia w mocniejszym języku. Biegła znajomość języka oraz zdolności poznawcze wyższego rzędu, takie jak analiza i synteza nie są tym samym, lecz trudno się nimi wykazać i rozwijać je bez biegłej znajomości języka.

Przykładowe ćwiczenie dydaktyczne Studenci opracowują formalną pracę akademicką oraz prezentację na ten sam temat. Zadanie jest podzielone, pewne jego elementy wymagają pisemnej angielszczyzny, inne zaś ASL. To umożliwia wszystkim studentom użycie najbardziej zaawansowanego języka w celu rozwinięcia zaawansowanych zdolności poznawczych.

Świadomość metakulturowa Język jest kluczowym składnikiem kultury. Osoby Głuche muszą być w stanie prowadzić interakcje w kulturze głównego nurtu (osób słyszących). Zaangażowanie w kulturę Głuchych umożliwia niesłyszącym przebywanie w świecie, w którym nie są „inni”. Porównywanie kultur wymaga zdolności rozważania idei abstrakcyjnych.

Przykładowe ćwiczenie dydaktyczne Studenci czytają lub oglądają dzieła literackie, w których występują postaci niesłyszce autorstwa pisarzy słyszących i niesłyszących. Następnie porównują i kontrastują różnice w zakresie przedstawienia osób słyszących i niesłyszących (oraz ich kultur).

Pytania? dr Tonya Stremlau Department of English Gallaudet University 800 Florida Ave. NE Washington, DC 20002 USA tonya.stremlau@gallaudet.edu