dziennikarstwo prasowe
5 W + 1 H LEAD NEWS Co? Kto? Dlaczego? Kiedy? Gdzie? Z jakim skutkiem? Jak? źródło: publikacja „Współpraca z mediami a tworzenie wizerunku organizacji”- Pakiet Edukacyjny Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu: Część 3
zasada odwróconej piramidy Najważniejszy news, odpowiedź na pytania: co? Kto? kiedy? gdzie? 1 akapit – tzw. LEAD (lup po polsku „lid”) Szersza prezentacja wydarzenia, odpowiedź na pytania: dlaczego? z kim? po co? Co z tego wynika? 2 akapit: Dodatkowe informacje, tło wydarzenia, ew. cytat z wypowiedzią eksperta itp. 3 akapit: źródło: publikacja „Współpraca z mediami a tworzenie wizerunku organizacji”- Pakiet Edukacyjny Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu: Część 3
Zasady tworzenia tekstu 5 x częściej czytany niż reszta TYTUŁ – max 5 słów max 32 znaki max 160 znaków LEAD (5 W + 1 H) max 5 akapitów min 1 cytat Body źródło: publikacja „Współpraca z mediami a tworzenie wizerunku organizacji”- Pakiet Edukacyjny Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu: Część 3
NEWS – nowa wiadomość NEWS jest wszystkim, czego nie wiedzą inni „Praca w newsach jest jedną z najtrudniejszych w dziennikarstwie. Liczą się kontakty, szybkość wyczucia nowości, dar przejrzystego pisania […] i szybkość przekazania newsa w świat.” „Im coś bliższe, tym ciekawsze”
W redakcjach dziennikarze mają specjalizacje Ludzi interesują głównie: pieniądze (na czym można stracić, zyskać, podwyżki, podatki, kredyty), problemy ze służbą zdrowia i lekami, kłopoty z urzędami, informacje dotyczące dzieci (np. zagrożenia), polityka, newsy kryminalne, emerytury i renty, sprawy obyczajowe (choć to wyjątkowo drażliwe kwestie i lepiej nie zaczynać od tego swej pracy dziennikarskiej)
Źródła newsów: ludzie i dokumenty NIE jedynie negatywne informacje przyciągają czytelnika – sprawy codzienne i mniej sensacyjne wymagają finezji Pisząc newsa zastanów się kogo może zainteresować – human story (ludzką historię) czytelnik czyta chętniej W tabloidach każdy tekst ilustrowany „żywym człowiekiem” Jak znaleźć „żywego człowieka”? Pytaj znajomych
Jak znaleźć „żywego człowieka”? Pytaj znajomych Zwyczajnym ludziom nigdy nie rób krzywdy swoimi tekstami (możesz podać imię, wiek, branżę, lepiej nie miasto) Dziennikarz ma informować, a nie ścigać podatników
Nigdy nie ujawniaj danych osób, które prosiły cię o zachowanie tajemnicy dziennikarskiej – zgodnie z prawem możesz milczeć (element państwa demokratycznego) Im więcej rozmawiasz, tym większa szansa na dotarcie do unikatowych informacji
follow-up – kontynuacja (po konkurencji) – tu też szukaj czegoś swojego Unikaj dziennikarskich spółdzielni Wszystko nagrywaj – też gdy odmawiają odpowiedzi Bądź w dobrych kontaktach z sekretarkami, młodymi posłami
Najważniejsze – uzyskać odpowiedź na pytanie kluczowe Informacja „na offie” (off the record) – ze źródeł nieoficjalnych. Stosuj oszczędnie – odpowiedzialność spada na dziennikarza. Jak najwięcej czytaj, rozmawiaj z ludźmi, podpatruj konkurencję
Jak pisać? Przemyśl tekst Przygotuj plan (odnoś się do rozdziałów, im bardziej szczegółowo, tym lepiej) Pamiętaj co kto mówił – w pytaniach nawiązuj do poprzedniego rozmówcy, ostre riposty Zaczynaj ciekawie (prezentuj tu temat artykułu)
Buduj napięcie – musisz wygrać z czytelnikiem najpóźniej w trzecim akapicie! Nie wprowadzaj tematu tekstu pytaniami – pytania wyrazem bezradności dziennikarza Nie bądź niewolnikiem cytatów – nie cytuj wszystkich, ważny sens wypowiedzi a nie sposób, im krótszy cytat tym lepiej Ludzie potrzebni w tekście
Pisz językiem zrozumiałym dla każdego Zakończenie zostaje w głowie najdłużej – nie wymyślany na siłę komentarz odautorski (np. „Pozostaje czekać i bacznie obserwować rozwój sytuacji” – FORBS). Dobra puenta : mocny cytat, jakaś myśl, np.: „Gorzej, jeśli kleryk zwierza się ojcu duchowemu, ze naruszył regulamin, ale odmawia odejścia z seminarium. Tajemnica spowiedzi wiąże opiekunowi ręce. Taki człowiek wymyka się systemowi, może zostać księdzem wbrew sugestiom opiekuna. W Polsce jest trzydzieści tysięcy księży”. /Polityka/
Dobry tekst = łatwo do niego wymyślić kilka dobrych tytułów „Studia prawa na lewo” (GW o nieprawidłowościach przy rekrutacji na prawo) Tytuł – nie popularne przysłowia, cytaty, powiedzenia, nie ogólny, pytanie, wykrzykniki, skróty, nie wyrazy obce Konkretne leady
Opracowano na podstawie tekstów Andrzeja Stankiewicza „Reporter na polowaniu” I „Pisz, nie nudź” Renaty Gluzy [w:] Biblia dziennikarstwa, pod redakcją Andrzeja Skworza i Andrzeja Niziołka, Wyd. ZNAK, Kraków 2012 oraz publikacji „Współpraca z mediami a tworzenie wizerunku organizacji”- Pakiet Edukacyjny Pozaformalnej Akademii Jakości Projektu: Część 3