Komunikacja CMC i jej specyfika www.magdalenaszpunar.com Komunikacja CMC i jej specyfika Magdalena Szpunar
Trójelementowy model Internetu www.magdalenaszpunar.com
Podstawowe typy interakcji Cechy interakcji Interakcja bezpośrednia Interakcja zapośredniczona Zapośredniczona quasi-interakcja Układ czasowo-przestrzenny kontekst współobecności; wspólny przestrzenno-czasowy układ odniesienia rozdzielenie kontekstów; dostępność w czasie i przestrzeni rozszerzona Zakres środków symbolicznych duża różnorodność środków symbolicznych zawężenie zakresy środków symbolicznych Ukierunkowane działania działanie wobec konkretnych innych działanie wobec nieograniczonej liczby potencjalnych odbiorców Dialogowa/monologowa dialogowa monologowa www.magdalenaszpunar.com
Rodzaje kontaktów CMC kontakty zawarte w środowisku wirtualnym i tam trwające, kontakty zawarte w środowisku wirtualnym, ale wykraczające poza rzeczywistość wirtualną (np. spotkania face-to-face), kontakty zawarte w środowisku realnym (realu), dla których środowisko wirtualne jest tylko platformą komunikacyjną (np. formalna e-mailowa komunikacja biznesowa) www.magdalenaszpunar.com
Specyfika komunikacji CMC aprzestrzenność; wirtualne działanie nie jest przestrzenne; interakcje nie są ograniczone geograficznie czy też terytorialnie; patrząc na „prawdziwe” społeczności z reguły są one opisywane przez pryzmat przestrzennych granic, np. sąsiedztwo, wieś, miasto, osiedle; mimo iż aspekt przestrzeni nie jest już kwestią priorytetową z powodu chociażby telefonu, to jest to nadal bardzo ważny składnik definiowania fizycznej agregacji ludzi jako społeczności; asynchroniczność; działania wirtualnych społeczności są asynchroniczne; w wirtualnej domenie komunikacja nie musi mieć miejsca w czasie rzeczywistym; z wyjątkiem sesji na czacie, wszystkie inne sposoby komunikacji uwzględniają pewne opóźnienie; realne społeczności wymagają, by uczestnicy komunikacji byli obecni w tym samym miejscu, aby móc się komunikować; acielesność; w społecznościach wirtualnych najważniejszy jest tekst; gesty, ubiór, mimika, intonacja głosu w wirtualnym świecie są nieobecne; jakkolwiek należy pamiętać, iż wirtualne społeczności znalazły sposób na ożywienie emocji poprzez użycie specjalnych znaków, tj. emotikonów (zob. rozdział język społeczności wirtualnych); astygmatyczność; odkąd społeczności wirtualne są oparte głównie na tekście, są także wolne od stygmatyzacji; w świecie realnym takie cechy jak rasa, płeć, fizyczny wygląd okazują się niezwykle istotne; anonimowość; powyższe cechy powodują, iż interakcje w społecznościach wirtualnych mogą być całkowicie anonimowe. www.magdalenaszpunar.com
Indywidualizm sieciowy wg. Wellmana relacje mają zarówno charakter lokalny jak i globalny relacje powstają łatwo, ale z taką samą łatwością się kończą struktura relacji jest raczej rzadka, ale bywają również grupy o gęsto usieciowione niektóre więzi społeczne są silne, ale dużo więcej jest słabych www.magdalenaszpunar.com
Antynomie związków online odległość i bezpośredniość (w cyberprzestrzeni fizyczna lokalizacja ma małe znaczenie; niektórzy używają tutaj terminu śmierci fizycznej odległości; mimo przestrzennego oddzielenia w sieci wszystko jest blisko – na odległość wciśnięcia kilku klawiszy na klawiaturze) zwięzła i bogata komunikacja (komunikacja online opiera się na ograniczonej liczbie sygnałów niewerbalnych, nierzadko całkowicie jest ich pozbawiona; jednakże można twierdzić, iż mała liczba sposobów komunikacji może skłaniać do bardziej pogłębionych informacji) anonimowość i otwartość (większa anonimowość wpływa z reguły na większa odkrywanie się, a co za tym idzie większą poufałość i bliskość) www.magdalenaszpunar.com
Antynomie związków online szczerość i oszukiwanie (łatwo przekazać nieprawdziwe informacje, ale większa otwartość w sieci z reguły wiąże się z większą szczerością) ciągłość i nieciągłość (związki internetowe są nieciągłe pod względem fizycznym i czasowym, ponieważ komunikacja online nie jest ciągła /z wyłączeniem czatów i komunikatorów/, ale są one ciągłe w sensie emocjonalnym) marginalne zaangażowanie fizyczne i znaczne zaangażowanie psychiczne (minimalne inwestycje w wartości fizyczne takie jak pieniądze, czas, zobowiązania, znaczne zaś w emocje i wysiłek umysłowy) www.magdalenaszpunar.com
CMC – nowe doświadczenia komunikacyjne ograniczenie doświadczeń sensorycznych: środowisko wirtualne zakłada możliwość kontaktów opierających się na doświadczeniu wykorzystującym zmysł wzroku, słuchu oraz kombinacji obu tych modalności, jednakże brak kontaktu fizycznego ciągle w pewien sposób ogranicza płynność tożsamości oraz anonimowości: brak bezpośredniej interakcji staje się szansą na różne sposoby w zakresie autoprezentacji uczestników rozmowy, którzy nierzadko nie podają informacji na swój temat lub podają je zafałszowane zrównanie statusów: przestrzeń wirtualna daje równe szanse wszystkim jej uczestnikom, niezależnie od ich statusu, zamożności i rasy, w konsekwencji najważniejsze stają się tutaj umiejętności komunikacyjne osoby, wytrwałość w prezentowaniu swojego stanowiska www.magdalenaszpunar.com
CMC – nowe doświadczenia komunikacyjne pokonywanie ograniczeń przestrzennych: ten sposób komunikacji daje szansę kontaktowania się z osobami o podobnych do nasze zainteresowaniach bez względu na miejsce, jakie zamieszkują; jedynym ograniczeniem wydają się tutaj być bariery językowe oraz dostępowe rozciąganie i koncentracja czasu: cyberprzestrzeń zakłada możliwość komunikacji synchronicznej, ale wiele komunikatów ma charakter asynchroniczny (np. forum) możliwość permanentnego zapisu: komunikaty wirtualne mogą być w całości zapisywane odmienne stany świadomości: wirtualna przestrzeń może być platformą doświadczeń analogicznych do marzeń sennych i wskazuje się, że może być przyczyną niektórych typów uzależnień internetowych www.magdalenaszpunar.com
Wybrane typy tekstów i gatunków internetowych ze wzgl Wybrane typy tekstów i gatunków internetowych ze wzgl. na stopień ich spontaniczności typ tekstu/gatunek stopień spontaniczności uwagi FAQ (frequently asked questions) najczęściej zadawane pytania bardzo niski FAQ przybiera zwykle formę pytań i odpowiedzi, których autorem jest ta sama osoba; jest utworzone z najczęściej zadawanych pytań np. pomocy technicznej forum dyskusyjne niezbyt wysoki inicjowanie dyskusji jest raczej mało spontaniczne; bardziej spontaniczne jest włączanie się do dyskusji gry tekstowe wysoki uczestniczenie w grach tekstowych wymaga natychmiastowych reakcji werbalnych list elektroniczny zależny od sytuacji komunikacyjnej w listach prywatnych – wysoki, w oficjalnych niższy, w reklamowych bardzo niski pogawędka prywatna wymaga niemal natychmiastowych reakcji werbalnych; zbyt długie reakcje mogą być odbierane jako przejawy nieszczerości www.magdalenaszpunar.com
Toffler i jego wizja dziejów świata w postaci trzech fal komputer, telenauczanie szkoła mistrz oświata handlowa polityczna religijna tajemnica domowa, interakcyjna masowa obrzędowa, ludowa rozrywka globalna regionalna lokalna skala działania elektryczność jądrowa węgiel, para, benzyna ludzka, zwierzęca energia infostrada kolej, autostrada rzeka, droga transport w domu, telepraca daleko od domu obok domu praca informacja, dane wyroby przemysłowe żywność produkt podstawowy wiedza kapitał ziemia bogactwo społeczeństwo informacyjne (druga połowa XX w.) społeczeństwo industrialne (połowa XVIII w.) społeczeństwo rolnicze (ok. 6 tys. lat p.n.e.) parametry oceny przemysłowa postindustrialna 8000 p..n.e 1700 n.e. 1995 n.e. www.magdalenaszpunar.com