Bezpieczny Internet rady dla rodziców OCHRONA DZIECKA W SIECI
INTERNET – BLASKI I CIENIE Internet – pojęcie najczęściej definiowane jest jako „globalna sieć komputerowa”. Charakteryzując Sieć najczęściej używa się dwóch określeń. Internet jest rozległą, rozproszoną siecią komputerową. Rozległą, ponieważ łączy ze sobą wiele systemów komputerowych. Rozproszoną, gdyż nie można w całej jej skali wyróżnić punktu centralnego, w jakikolwiek sposób nadzorującego jej pracę. Każdy jej fragment jest zdolny do samodzielnego działania. Na Internet składają się trzy różne, a równocześnie uzupełniające się elementy: ∆ sieć złożona z połączonych ze sobą sieci; ∆ społeczność, która korzysta z tej sieci i ją rozwija; ∆ zbiór zasobów, które znajdują się w tej sieci. Internet jest narzędziem z powodzeniem wykorzystywanym przez dzieci i młodzież w procesie edukacji. Jednym z powodów korzystania przez młodzież z Internetu jest ich otwartość i ciekawość. Internet jest właśnie dla nich interesujący i nieznany. Nigdy do końca nie wiadomo, co czeka w sieci. Do korzystania z sieci skłania tematyka stron internetowych. Bez trudu można znaleźć strony z informacjami z różnych dziedzin wiedzy. Dla korzystających z Internetu nie bez znaczenia jest również prosta obsługa stron internetowych oraz element czasu. Użytkownik sieci nie musi się spieszyć, sieć daje czas i nie ponagla, a informacje zawarte w Internecie są dostępne przez całą dobę, przez co również młodzi ludzie chętnie wybierają naukę i zabawę przy pomocy Internetu. Młodzież bardzo często wspiera się w swojej edukacji Internetem. Jako zalety zastosowania Internetu w procesie edukacji młodzieży można wymienić między innymi: ● powszechną i nieograniczoną dostępność do najnowszych informacji i wiadomości; ● możliwość swobodnego wyboru rodzaju odwiedzanych stron; ● komunikacje sieciową zapewniającą elastyczność czasu i indywidualizację tempa nauki; ● multimedialność przekazu treści kształcenia.
ZAGROŻENIA Do najpowszechniejszych zagrożeń, na jakie narażone jest młode pokolenie internautów, zaliczyć należy: dostęp do treści pornograficznych; kontakt z materiałami epatującymi przemocą; kontakt z pedofilami; uzależnienie od Internetu; kontakt z internetowymi oszustami; nieświadome uczestniczenie w działaniach niezgodnych z prawem; konsekwencje finansowe (np. korzystanie z dialerów, czyli programów łączących komputer z Internetem za pośrednictwem numerów 0-700); lekkomyślne udostępnianie informacji obcym osobom (np. numerów kart, adresów, haseł). Dlatego tak ważne jest, abyśmy nie zapominali, że Internet niesie ze sobą tyle samo możliwości, co zagrożeń. Brak wiedzy na ich temat może wyrządzić krzywdę – edukacja w tym zakresie jest po prostu obowiązkowa. Osobowość dziecka jest bardzo podatna na wpływy telewizji, Internetu. Odzwierciedla to czas poświęcany na ich użytkowanie kosztem innych wartościowszych zajęć, obniżona umiejętność abstrakcyjnego myślenia; zaś szczególnym niebezpieczeństwem jest odbiór nieadekwatnych do rozwoju dzieci i młodzieży treści. Taka już jest specyfika Internetu, że łączy w sobie kopalnię wiedzy i wiele niebezpieczeństw. Rolą dorosłych, jest zadbanie o to, by chronić dzieci przed tym, co jest dla nich szkodliwe. Należy pamiętać, że nie ma lepszej ochrony dla dziecka niż mądra, troskliwa opieka rodziców.
CO ROBIĆ, ABY DZIECKO CZUŁO SIĘ BEZPIECZNE W INTERNECIE? Porady dla Rodziców, dotyczące bezpiecznego korzystania przez dziecko z Internetu: ■ Odkrywaj świat Internetu razem z dzieckiem. Bądź pierwszą osobą, która zapozna dziecko z Siecią. Spróbujcie znaleźć ciekawe strony, które mogą zainteresować Wasze dzieci, a następnie zróbcie listę przyjaznych im stron. Pomocny w tym może być edukacyjny serwis internetowy www.sieciaki.pl. ■ Naucz dziecko podstawowych zasad bezpieczeństwa w Internecie. Uczul dziecko na zagrożenia związane z nawiązywaniem nowych znajomości w Sieci. Podkreśl, że nie można ufać osobom poznanym online, ani też wierzyć we wszystko, co o sobie mówią. ■ Rozmawiaj z dziećmi o ryzyku umawiania się na spotkania z osobami poznanymi w Sieci. Wprowadź zasadę, że dziecko spotyka się z nieznajomymi wyłącznie w towarzystwie przyjaciół lub dorosłych i zawsze po uzyskanej zgodzie rodziców.
■ Naucz swoje dziecko ostrożności przy podawaniu prywatnych danych. Ustal z nim, żeby nigdy nie podawało przypadkowym osobom swojego adresu i numeru telefonu. Ważne jest, aby dziecko wiedziało, że podając takie informacje, zawsze musi zapytać o zgodę swoich rodziców. ■ Naucz dziecko krytycznego podejścia do informacji przeczytanych w Sieci, ponieważ nie wszystkie są wiarygodne. Naucz dziecko, że trzeba weryfikować znalezione w Internecie treści, korzystając z innych dostępnych źródeł (encyklopedie, książki, słowniki). ■ Bądź wyrozumiały dla swojego dziecka. Często zdarza się, że dzieci przypadkowo trafiają na strony adresowane do dorosłych. Ważne jest, żeby dziecko Ci ufało i mówiło o takich sytuacjach; by wiedziało, że zawsze, kiedy poczuje się niezręcznie, coś je zawstydzi lub przestraszy, może się do Ciebie zwrócić.
■ Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści ■ Zgłaszaj nielegalne i szkodliwe treści. Wszyscy musimy wziąć odpowiedzialność za nieodpowiednie i nielegalne treści w Internecie. Nielegalne treści można zgłaszać na policję lub anonimowo - do współpracującego z nią punktu kontaktowego ds. zwalczania nielegalnych treści w Internecie www.dyzurnet.pl. ■ Jeśli masz wątpliwości, jak zareagować na informacje o problemach dziecka związanych z Internetem lub komputerem - skontaktuj się Helpline.org.pl, którego celem jest pomoc dzieciom i młodzieży w sytuacjach zagrożenia w Sieci. ■ Zapoznaj dziecko z NETYKIETĄ – Kodeksem Dobrego Zachowania w Internecie. Przypominaj dzieciom o zasadach dobrego wychowania. Zasady Netykiety znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl. ■ Poznaj sposoby korzystania z Internetu przez Twoje dziecko. Przyglądnij się, jak Twoje dziecko korzysta z Internetu, jakie strony lubi oglądać i jak zachowuje się w Sieci. Staraj się poznać znajomych, z którymi dziecko koresponduje za pośrednictwem Internetu. Ustalcie zasady korzystania z Sieci (wzory Umów Rodzic-Dziecko znajdziesz na stronie www.sieciaki.pl) oraz sposoby postępowania w razie nietypowych sytuacji.
■ Chroń komputer dziecka przed niewłaściwymi treściami ■ Chroń komputer dziecka przed niewłaściwymi treściami. Upewnij się, że komputer Twojego dziecka jest chroniony przez program antywirusowy i zaporę sieciową. Stosuj dostępne na rynku oprogramowanie filtrujące. Korzystaj z programów kontroli rodzicielskiej. Pamiętaj jednak, że żaden program nie jest w stanie zastąpić uwagi rodzica. ■ Jeśli podejrzewasz, że zostało złamane prawo, powiadom policję. Nie usuwaj dowodów przestępstwa – nawet jeśli będzie to wulgarny lub nieprzyjemny list, bądź inny plik. ■ Jeśli stwierdzisz przypadek włamania lub próby włamania do swojego komputera, jesteś nękany spamem przesyłanym za pośrednictwem polskich serwerów lub atakami hackerów, zgłoś się do zespołu CERT Polska - www.cert.pl
Przydatne linki: www.dzieckowsieci.pl www.sieciaki.pl www.brpd.gov.pl www.kidprotect.pl www.helpline.pl www.dyzurnet.pl www.pegi.info www.saferinternet.pl
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ W prezentacji wykorzystano informacje zawarte na stronach DBI oraz na ogólnodostępnych stronach internetowych. Prezentację przygotowała: mgr Agata Mazur – Świertnia – nauczyciel informatyki