ADMINISTRACJA WYZNANIOWA
Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (MWRiOP) centralny urząd państwowy powołany 1 lutego 1918 r. (art. 26 dekretu Rady Regencyjnej o tymczasowej organizacji Władz Naczelnych w Królestwie Polskiem z dnia 3 stycznia 1918 r. (Dz. U. z 1918 r. Nr 1, poz. 1) Zakres działania do: zarządu szkolnictwa wszelkich stopni i typów, opieki nad nauką, literaturą i sztuką, nad archiwami, bibliotekami, czytelniami, muzeami i teatrami oraz do realizacji zadań państwa w sprawach wyznaniowych
Sylwetki Ministrów Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego 1918 - Antoni Ponikowski 1918–1919 – Ksawery Prauss 1919–1920 – Tadeusz Łopuszański 1920–1921 – Maciej Rataj 27.10.1923–15.12.1923 – Stanisław Grabski, 1923–1924 – Bolesław Miklaszewski, 1925–1926 – Stanisław Grabski, 07.07.1926–2.10.1926 – Antoni Sujkowski, 1927–1928 – Gustaw Dobrucki, 1928–1929 – Kazimierz Świtalski, 1929–1931 – Sławomir Czerwiński, 1931–1934 – Janusz Jędrzejewicz, 1934–1935 – Wacław Jędrzejewicz, 1935–1939 – Wojciech Alojzy Świętosławski.
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego (MBP) MBP (1 stycznia 1945 - 7 grudnia 1954 roku) powstało na bazie funkcjonującego od połowy 1944 roku Resortu Bezpieczeństwa Publicznego przy Polskim Komitecie Wyzwolenia Narodowego. Minister - Stanisław Radkiewicz (NKWD) Departament V (społeczno-polityczny) - dyr/płk Julia Brystiger Departament XI (walka z wrogą działalnością w związkach wyznaniowych) - dyr/płk Karol Więckowski Nadzór Moskwy gen. Iwan Sierow (KGB)
Urząd do Spraw Wyznań Ustawa z dnia 19 kwietnia 1950 r. o zmianie organizacji naczelnych władz państwowych w zakresie gospodarki komunalnej i administracji publicznej (Dz. U. z 1950 r. Nr 19, poz. 156) Ustawa z dnia 23 listopada 1989 r. zmieniająca ustawę o zmianach w organizacji oraz zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej (Dz. U. z 1989 r. Nr 64, poz. 387)
Zakres działania UdSW
Struktura Tymczasowy Statut Organizacyjny (uchwała RM z 27.05.1950) Wydziały: ogólny wyznania rzymskokatolickiego wyznań nierzymskokatolickich Samodzielne referaty: nadzoru stowarzyszeń wyznaniowych nadzoru Funduszu Kościelnego (powołanego 20 marca 1950, włączonego w struktury Urzędu).
Szefowie Urzędu Antoni Bida - dyrektor 1950-1954 Jan Izydorczyk - dyrektor 1954-1955 Marian Zygmanowski - dyrektor 1955-1956 Jerzy Sztachelski - minister-kierownik 1956-1961 Tadeusz Żabiński - dyrektor 1961-1965 Aleksander Skarżyński - dyrektor 1967-1971 Kazimierz Kąkol - minister-kierownik 1974-1980 Jerzy Kuberski - minister-kierownik 1980-1982 Adam Łopatka - minister-kierownik 1982-1987 Władysław Loranc - minister-kierownik 1987-1989
Rzeczywiste zadania UdSW Urząd był częścią aparatu kontroli i represji państwa wobec kościołów i związków wyznaniowych. Współpracował z: Ministerstwem Oświaty (nauczanie religii, szkół wyznaniowych, seminariów duchownych), Ministerstwem Finansów (polityka podatkowa), Ministerstwo Budownictwa (budownictwo sakralne), Służbą Bezpieczeństwa. Realizował wytyczne BP KC PZPR
Styl działania UdSW Dowolność Lakoniczność Poufność
„szare eminencje” Serafin Kiryłowicz naczelnik Wydziału Wyznań Nierzymskokatolickich (1950-1959 i 1965-1971), naczelnik Wydziału Ogólnego (1959-1962), naczelnik Wydziału Zakonów (1962-1965) Aleksander Merker zastępca dyrektora (1972-1983), dyrektor generalny (1983-1989)
Sprawy wyznaniowe po 1989 r. 1989- URM Minister-Szef URM Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji Minister Administracji i Cyfryzacji Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych Wyznaniowa administracja rządowa w województwie zwierzchnikiem jest wojewoda, wykonywaniem zadań z zakresu działu administracji „wyznania religijne” zajmują się Wydziały Spraw Obywatelskich i Migracji
MAiC wojewoda Minister Administracji i Cyfryzacji Departament Wyznań Religijnych oraz Mniejszości Narodowych i Etnicznych zespolona administracja rządowa stopnia wojewódzkiego (wojewoda) Wydział Spraw Obywatelskich i Migracji
Zadania MAiC Do zadań MAC należy prowadzenie spraw z zakresu stosunków między Państwem a Kościołami i związkami wyznaniowymi. MAC wspiera organizacyjnie Komisję Wspólną Przedstawicieli Rządu i Konferencji Episkopatu oraz wspólne komisje rządu i władz innych Kościołów i związków wyznaniowych
Zakres działalności Wydziału Spraw Obywatelskich i Migracji Wykonuje zadania administracji rządowej z ustawy o GWSiW i ustaw indywidualnych Potwierdzenie posiadania osobowości prawnej jednostek organizacyjnych kościelnych osób prawnych Ewidencja jednostek organizacyjnych Uzgadnianie trasy pielgrzymek i procesji na drogach publicznych, jeśli przekraczają obszar województwa