Jak zorganizować pracę samorządu, żeby włączyć w jego działania jak największą liczbę uczniów?
„Nie pytaj, co Ameryka może zrobić dla ciebie „Nie pytaj, co Ameryka może zrobić dla ciebie. Pytaj, co ty możesz zrobić dla Ameryki” J. F. Kennedy – Prezydent USA
Samorząd uczniowski tworzą wszyscy uczniowie szkoły. Ustawa o systemie oświaty (uchwalone przez Sejm prawo regulujące zasady funkcjonowania oświaty) - mówi, że Samorząd tworzą wszyscy uczniowie szkoły (art. 55). Członkiem samorządu uczniowskiego stajemy się automatycznie w chwili przyjęcia do szkoły. Przestajemy nim być w momencie, gdy szkołę opuszczamy. Niezależnie od tego, jak bardzo jesteś zaangażowany w życie szkoły – masz prawo wpływać na to, co się w niej dzieje. Możesz z tego prawa korzystać na różne sposoby – organizując szkolną drużynę piłki nożnej lub tworząc stronę internetową itp. Te i wiele innych działań uczniowskich to właśnie aktywność samorządu uczniowskiego – możliwości jest tyle, że każdy może znaleźć coś dla siebie.
Samorząd uczniowski jest organizacją działająca na rzecz uczniów i zarządzana przez uczniów. Jest organizacją niezależną od administracji oświatowej i jakiejkolwiek partii czy ugrupowań politycznych. To uczniowie decydują, jakimi sprawami samorząd będzie się zajmował. Dlatego pole działania samorządu jest właściwie nieograniczone. Samorząd reprezentuje interesy uczniów wobec nauczycieli, rodziców, administracji oświatowej. Samorząd poprzez swoje działanie wywiera wpływ na życie szkoły, może współdecydować o sprawach jej dotyczących. Ustawa o systemie oświaty mówi, że Samorząd jest jedynym reprezentantem ogółu uczniów. Samorząd jest organizacją demokratyczną. Uczniowie w sposób nieskrępowany wybierają swoich przedstawicieli, mogą uczestniczyć w tworzeniu i realizacji programu pracy samorządu. Daje to każdemu uczniowi szansę znalezienia swojego miejsca w szkole.
UPRAWNIENIA SAMORZĄDU UCZNIOWSKIEGO uchwalanie regulaminu samorządu uczniowskiego (zgodnego ze statutem szkoły), samodzielne ustalania w regulaminie zasad wyboru i działania organów samorządu, wybór opiekuna samorządu, przedstawianie opinii i wniosków do rady szkoły, dyrektora i rady pedagogicznej we wszystkich sprawach szkoły, uczestnictwo w pracach rady szkoły (rada szkoły to rodzaj organu szkolnego, który jest powoływany w celu rozwiązywania wszelkich wewnętrznych spraw danej szkoły; w jej skład rady wchodzi co najmniej 6 osób wybranych w równej liczbie spośród członków rady pedagogicznej, ogółu rodziców oraz ogółu uczniów), reprezentowanie uczniów w realizacji ich praw do: wydawania gazetki szkolnej, informacji o programie nauczania, umotywowanej oceny postępów w nauce i zachowaniu, organizacji życia szkolnego, organizowania działalności kulturalnej, oświatowej, sportowej oraz rozrywkowej, przedstawianie wniosków i opinii we wszystkich sprawach szkoły, wnioskowanie o dokonanie zmian w statucie szkoły
Prawa uczniów w szkole: Żyjemy w demokratycznym i praworządnym kraju – wasza szkoła więc też powinna być demokratyczna i praworządna. Istnieje szereg aktów prawnych, które zapewniają wam określone prawa, z których możecie (a nawet powinniście! ) korzystać w szkole i w codziennym życiu. Nieznajomość prawa szkodzi, więc warto wiedzieć jakie ma się prawa: Prawo do edukacji (art. 70 KRP1 ; art. 28, 29 i 42 KoPD2 ; art. 1 UoSO3). CO TO OZNACZA DLA WAS? – uniemożliwia wyrzucenie was ze szkolnych murów dopóki nie osiągniecie 18 roku życia. Żaden dyrektor, kurator oświaty czy nawet minister edukacji nie może pozbawić was prawa do zdobywania wykształcenia. Mogą was co najwyżej przenieść do innej szkoły, ale nigdy pozbawić szansy na dalsze kształcenie. Prawo do pozyskiwania informacji o sobie i znajomości swoich praw (art. 51, 54, 64 KRP; art. 13, 29, 42 KoPD; art. 55 UoSO; § 4 Sr 4). CO TO OZNACZA DLA WAS? – Prawo to nakłada na dyrekcję szkoły obowiązek informowania was o waszych uprawnieniach i zapewnienia wam możliwości korzystania z waszych praw w szkole. Macie również prawo do informacji i uzasadnienia decyzji was dotyczących (ocena z zachowania, przeniesienie do innej klasy).
Prawo do swobody myśli oraz przekonań światopoglądowych i religijnych (art. 53 KRP; art. 12 i 14 KoPD; rozp. MEN z dn. 14.04.19925 ). Zakaz naruszania godności ucznia, poniżającego traktowania i wszelkich form przemocy fizycznej lub psychicznej (art. 30, 40, 41 KRP; art. 2, 19, 28, 34, 35, 37, 39 KoPD; § 36.1 Sr). CO TO OZNACZA DLA WAS? – w szkole nie wolno stosować kar naruszających godność i nietykalność cielesną ucznia, co oznacza, że wszelkie uderzenia lub publiczne obrażanie, poniżanie, wyśmiewanie, stosowanie presji psychicznej (szantaż) jest zakazane i podlega karze. Prawo do swobodnego zrzeszania się i wpływania na życie szkoły (art. 58 KRP; art. 15 KoPD; art. 3 UPoS6; art. 55, 56 UoSO). CO TO OZNACZA DLA WAS? – możliwość organizowania się i działania w różnego rodzaju kołach zainteresowań, stowarzyszeniach, klubach, jak również uczestnictwo w pracach samorządu uczniowskiego. Wszelkie uwagi, propozycje i opinie składane w imieniu wszystkich uczniów przez zarząd samorządu uczniowskiego muszą zostać przez dyrekcję szkoły rozważone i wzięte pod uwagę. Prawo do równego traktowania w szkole i równość wobec prawa (art. 32 KRP; art. 2, 23 KoPD). CO TO OZNACZA DLA WAS? – pracownicy szkoły nie mogą traktować was gorzej niż innych ze względu na np. wiarę, wygląd, sytuację finansową, talenty i uzdolnienia i są zobowiązani sprawiedliwie i według tej samej miary traktować (oceniać, nagradzać, karać) wszystkich uczniów.