TRANSPLANTACJA
Przeszczep to drugie życie
CO TO JEST TRANPLANTACJA? Przeszczepianie narządów lub tkanek. Przeszczepianiem narządów zajmuje się medyczna dziedzina naukowa nazywana transplantologią.
CO TO JEST PRZESZCZEP? Tkanka (skóra, rogówka, kości) lub narząd (serce, nerka) pobrane od dawcy, podlegające chirurgicznemu przeszczepieniu do organizmu biorcy. Niektóre tkanki i narządy mogą być konserwowane i przechowywane w tzw. bankach.
RODZAJE PRZESZCZEPÓW Autologiczny (autograft) - u tego samego osobnika: z jednego miejsca na drugie Izogeniczny (izograft) – w obrębie bliźniąt jednojajowych Allogeniczny (allograft lub homograft) – między różnymi osobnikami tego samego gatunku Ksenogeniczny (ksenograft) – między osobnikami różnych gatunków
NAJCZĘŚCIEJ PRZESZCEPIANE NARZĄDY I TKANKI serce płuca trzustka wątroba jelito nerki Tkanki: tętnice więzadła rogówka i twardówka skóra zastawki serca
NARZĄDY
SERCE Serce - centralny narząd układu krwionośnego strunowców i niektórych bezkręgowców. Zbudowany jest z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej serca. Zazwyczaj narząd ten otoczony jest osierdziem.
PŁUCA Płuco - pojedynczy lub parzysty narząd oddechowy kręgowców oddychających powietrzem atmosferycznym. Dzięki nim przede wszystkim dostarczany jest tlen do organizmu.
TRZUSTKA Trzustka produkuje dwa hormony – insulinę i glukagon – które kontrolują poziom cukru we krwi. Dodatkowo wytwarza mieszaninę enzymów trawiennych – soki trzustkowe. Uwalniane są w jelicie cienkim, co pozwala na trawienie białek, skrobi, tłuszczów.
WĄTROBA Największy narząd naszego ciała. Jest to miejsce, gdzie neutralizowane są substancje szkodliwe dla naszego organizmu. Wątroba to magazyn substancji odżywczych, które wykorzystywane są w czasie braku odpowiedniej ilości pożywienia ( np.: w czasie głodu).
JELITA Jelita- to część układu trawiennego pomiędzy żołądkiem a odbytem. Jelita dzieli się na dwie części: długa, wąska i silnie poskręcana określana jest jako jelito cienkie. Jego główne zadanie to końcowy etap trawienia oraz wchłaniania substancji odżywczych do krwioobiegu i układu limfatycznego. Druga część to jelito grube – zazwyczaj nie podlega transplantacji.
NERKI Nerki są narządem parzystym. Zapewniają kontrolę organizmu nad zasobami wody, wydalają zbędne produkty przemiany materii poprzez produkowany w nich mocz. Nerki produkują również hormon – erytropoetynę, która jest niezbędna do produkcji czerwonych krwinek.
TKANKI
TĘTNICA Tętnica- jest to każde naczynie prowadzące krew z serca na obwód, bez względu na to czy jest to krew utlenowana czy odtlenowana.
WIĘZADŁA Więzadła - Pasma wytrzymałej tkanki łącznej, które zwykle łączą kości między sobą, wzmacniając ruchome połączenia między kośćmi. Mogą również łączyć kości poza stawami stabilizując układ szkieletowy.
ROGÓWKA I TWARDÓWKA Rogówka - wypukła zewnętrzna warstwa gałki ocznej, w jej przedniej części. Za rogówką znajduje się ciecz wodnista a za nią soczewka. Twardówka- gruba, biała warstwa ochronna, nadająca kształt gałce ocznej, otaczająca oko od strony oczodołu, na powierzchni gałki ocznej przechodzi w rogówkę.
SKÓRA Skóra - największy narząd powłoki wspólnej kręgowców o złożonej budowie i wielorakich funkcjach; powłoka właściwa.
ZASTAWKI SERCA W sercu znajdują się cztery zastawki: dwie pomiędzy przedsionkami serca a komorami serca oraz dwie pozostałe leżące w miejscu wyjścia dużych naczyń krwionośnych (aorta, tętnica płucna) z lewej i prawej komory serca. Ich rola polega na zapobieganiu cofania się krwi z komór do przedsionków oraz z dużych naczyń do komór serca; warunkują one prawidłowy przepływ krwi przez serce.
KTO MOŻE BYĆ DAWCĄ ? Nie od każdego można pobrać narząd do przeszczepu. Są ściśle określone kryteria, jakie musi spełniać potencjalny dawca. Narządów nie pobiera się od osób, które były zakażone bakteriami, grzybami czy wirusami (zwłaszcza HIV), chorowały na nowotwory złośliwe, uogólnioną miażdżycę lub choroby immunologiczne i takie, które uszkodziły poszczególne narządy. Przeciwwskazaniem do pobrania jest także wiek powyżej 70 lat, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, nadużywanie alkoholu, środków farmakologicznych niszczących organy.
NAJLEPSZY DAWCA !
WARUNKI POWODZENIA PRZESZCZEPU zgodność tkankowa właściwy dobór dawcy i biorcy odpowiednie leczenie immunosupresyjne umiejętność rozpoznania i leczenia procesu odrzucania narządu przez organizm biorcy zapobieganie powikłaniom i ich leczenie
PLUSY I MINUSY PRZESZCZEPU zwolnienie z obowiązku poddawania się dializie przyjęcie się przeszczepu (człowiek może wtedy normalnie funkcjonować) uratowanie życia wymaga mniejszych nakładów finansowych niż dializoterapia MINUSY ryzyko odrzucenia przeszczepu ograniczenie sprawności fizycznej nie podjecie pracy przez przeszczepiony organ regularne wizyty u specjalistów ryzyko różnych infekcji możliwość utraty życia długi okres oczekiwania na narząd konieczność wprowadzenia odpowiedniej, ścisłej diety konieczność przyjmowania do końca życia specjalnych leków.
RELIGIE O DAWSTWIE Religia Na TAK Na NIE + Buddyzm Hinduizm Islam Judaizm Katolicyzm Prawosławie Świadkowie Jehowy
OŚWIADCZENIE WOLI Wypełniony druczek nosimy przy sobie w dokumentach np. obok dowodu osobistego, prawa jazdy itp. Wcześniej jednak pamiętajmy, że należy pokazać go najbliższym by znali nasze intencje.