Wydział Nauk Ekonomicznych UW CECHY DOBREJ TEORII W EKONOMII Dariusz Lubryczyński Opracowane na podstawie książki Andrzeja Wojtyny „Ewolcja keynesizmu, a główny nut ekonomii” PWN 2000 R.I, p.5-6 (str.38-59)

PLAN PREZENTACJI 1.Ekonomia jako forma nauki 2.Teoria a realne założenia 3.Ekonomia a polityka gospodarcza 4.Procesy zmian w teorii ekonomii 5.Podsumowanie

EKONOMIŚCI – przedstawiciele poglądów na temat dobrej teorii  George Perry  Michael Bruno  William Nordhaus  Karl Brunner  John Foster  Robert Townsend  Allan Blinder  James Tobin  Victoria Chick  Harry Johnson

SPOSOBY UPRAWIANIA NAUKI W EKONOMII  George Pery Gdy w ekonomi buduje się modele niespójne z faktami tylko dlatego, że pasują do odpowiedniej teorii – to jest to zła nauka  Michael Bruno W ogniu doktrynalnych dyskusji zapomina się często, iż ostatecznym celem uprawiania makroekonomii jest zrozumienie jak funkcjonuje rzeczywisty świat oraz ulepszanie jego funkcjonowania  William Nordhaus Ekonomia jest nauką empiryczną, a nie gałęzią matematyki stosowanej

DYSPROPORCJE MIĘDZY BADANIAMI TEORETYCZNYMI I EMPIRYCZNYMI   Karl Brunner Każdy kto formułuje hipotezę, powinien być zobowiązany sprecyzować, w jakich okolicznościach byłby skłonny z niej zrezygnować na rzecz innej, a przynajmniej określić swe zastrzeżenia i wątpliwości   John Foster Dostępne metody empiryczne są w większym stopniu podporządkowane technikom statystycznym niż teorii ekonomii

PROBLEM TESTOWANIA HIPOTEZ  Robert Townsend Empiryczne testowanie teorii jest w ekonomii trudniejsze niż w naukach np. przyrodniczych, gdyż nie uzyskuje się jednoznacznego odrzucenia modelu  Alan Blinder Ekonomiści muszą testować swoje teorie z pomocą empirycznych substytutów, złych danych, danych z błędami pomiaru i danych nie mierzących w rzeczywistości tych zmiennych teoretycznych, o które chodzi

PROSTOTA JAKO DOBRA CECHA W TEORII EKONOMII Żadna skomplikowana i trudna teoria nie okaże się udana, ponieważ większość zjawisk pozostaje pod wpływem bardzo niewielu głównych sił

ZNACZENIE REALIZMU PRZYJMOWANYCH ZAŁOŻEŃ  James Tobin Podejście ma charakter metody, w której problemem jest to, czy wyprowadzone z nich rezultaty są spójne z obserwowanymi faktami

PROBLEMY Z UNIWERSALNĄ TEORIĄ  Victoria Chick Teoria ekonomii nie ma struktury abstrakcyjnej, logicznej analizy opartej na ogólnych zasadach dających się zastosować do każdego okresu i systemu gospodarczego

CECHY DOBREJ TEORII I JEJ ZWIĄZKI Z POLITYKĄ GOSPODARCZĄ  Ekonomia zawsze czerpała energię z kontrowersji wynikających z praktycznych problemów polityki gospodarczej (James Tobin)  Zdolność do tworzenia podstaw skutecznej polityki jest obok zdolności do wyjaśniania faktów głównym testem teorii (Michael Bruno)  Makroekonomia oderwana od formułowania polityki gospodarczej jest pewnym sztucznym tworem (John Foster)

DYNAMKA ZMIAN ZACHODZĄCYCH W EKONOMII  Poglądy, których wygłaszanie kilkanaście lat wcześniej wzbudzały ogólną wesołość, obecnie są traktowane jako powszechnie obowiązujące  W ekonomii stare teorie rzadko są błędne, stają się one po prostu nieadekwatne  Z upływem czasu, gdy warunki ulegają zmianie, przynajmniej niektóre z nich staną się powszechnie adekwatne

WARUNKI SKUTECZNEGO PROCESU ZMIAN TEORII   Harry Johnson Konieczne jest wystąpienie obiektywnych warunków społecznych, gdzie najważniejszym z nich jest istnienie „okrzepłej ortodoksji”, która pozostaje w oczywistej sprzeczności z rzeczywistością, ale która jednocześnie żywi niezachwianą wiarę, skuteczność prób wyjaśnienia dających się zaobserwować zjawisk

POGLĄDY EKONOMISTÓW W UJĘCIU OGÓLNYM Uczenie się ekonomi to proces socjalizacji, w trakcie którego badacze nie tylko poznają fakty, uogólnienia i techniki, ale jednocześnie zaczynają podzielać pewne wartości, stosować wspólny język i perspektywę

PODSUMOWANIE Charakterystyczne jest to, że w swych refleksjach nad rozwojem własnej dyscypliny ekonomiści uważają, że koncepcja naukowych programów badawczych, uwzględniająca możliwość równoległego występowania odmiennych teorii, jest znaczenie bliższa spojrzeniu, jakie ekonomiści zdają się mieć na charakter zmian dokonujących się w uprawianej przez nich dyscyplinie naukowej

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ