Czy płeć jest ważna?  W sensie psychologicznym? Jak brzmi pierwsze nasze pytanie gdy rodzi się dziecko?  W sensie filozoficznym? Na marginesie tradycyjnych rozważań nad podmiotem, który ma być neutralny względem płci. o W sensie kulturowym? Wydaje się być wszechobecna i skomercjalizowana.

NAJWAŻNIEJSZY ELEMENT TOŻSAMOŚCI? One day I’ll grow up, I’ll be a beautiful girl But for today I am a child, for today I am a boy

PŁEĆ CZYNI RÓŻNICĘ ! Royal Society of London (1660) Parisian Académie Royale des Sciences (1666) Akademie der Wissenschaften (1700)

KOBIETY STANOWIĄ POŁOWĘ POPULACJI NA ŚWIECIE WYKONUJĄ 2/3 PRZEPRACOWANYCH GODZIN NA ŚWIECIE ZARABIAJĄC 10% CAŁEGO ŚWIATOWEGO DOCHODU, POSIADAJĄ MNIEJ NIŻ 1% ŚWIATOWEJ WŁASNOŚCI

Co to jest teoria feministyczna? Dotycząca kobiet, poszerzona o aspekt kobiecy, problematyz ująca kobiecoś ć …

Tło badawcze Perspektywa białego, piśmiennego bogatego człowieka zachodniego świata!

Dręczące pytania:  Dla jakich kobiet formułuje się projekt emancypacyjny?  O kim mówimy, mówiąc o kobietach?  Kogo chcemy uwolnić i od czego?

opresja Szeroko rozumiany system powiązanych ze sobą sił, zależności i barier, który: 1) Organizuje ludzi w uprzywilejowane grupy oraz grupy podrzędne i marginalizowane. 2) Utrzymuje swoich członków przez systematyczne blokowanie i penalizowanie ich działań.

Bariery: prawo, zwyczaje, wartości, praktyka, presja społeczna itd. To bardzo miłe iść razem na spacer, nie uważasz?

opresja  Późno-nowoczesny dyskurs nauk społecznych  Psychologia stereotypów i uprzedzeń (zinternalizowanie)  Socjologia inności  Kategoria INNEGO w filozofii

opresyjne Wydarzenia, działania i idee, które wyrażają wzorce powyższego systemu…  np. opresyjny jest nie tyle sam fakt ciąży i posiadania dziecka, ile jego patriarchalny kontekst (A. Rich)

dyskryminacja  Pojęcie socjologiczne odnoszące się do traktowania osoby lub grupy według jej przynależności klasowej, kategorialnej, płciowej itd.  Zachowanie w stosunku do powyższych, które polega na wykluczeniu i niedopuszczaniu do możliwości, które są dostępne innym grupom.

dyskryminacja Ma charakter nielegalny, kiedy nie istnieją sensowne, wiarygodne, uzasadnione podstawy do postępowania dyskryminacyjnego. Do 1970 w USA wszelka dyskryminacja dotycząca płci była uznana za sensowną!

Dyskryminacja : discriminatio Nancy Chodorow Sensowne odróżnianie jest potrzebne! Judith Butler Pojęcie różnic opartych na płci jest społecznie skonstruowane i funkcjonuje jako założenie dyskryminujące!

Seksizm Pojęcie wprowadzone w późnych latach 60tych na określenie tych wzorców społecznych, politycznych, językowych czy wzorców działania, które wyrażały przekonanie, że kobiety mają niższą pozycję a mężczyźni wyższą, pierwszorzędną.

Seksizm w języku Leksykon danego języka oparty jest na strukturze, która zorganizowana jest w taki sposób, by gloryfikować to, co męskie, a ignorować, trywializować lub poniżać to, co kobiece! (za Cheris Kramarae)

Nazywanie Ci, którzy mają władzę nazywania świata, mają wpływ na to, jaka jest rzeczywistość. Doskonała figura kobiety:  Pełne ciało  Pusta głowa

Seksizm na poziomie językowym  Dotyczący treści przekazu językowego.  Rodzaju aktu językowego, sposobu wypowiadania się.  Podmiotu, który się wypowiada.

Sex/gender Gender w odróżnieniu od sex (płci) ma określać rolę społeczną opartą na płci biologicznej. Simone de Beauvoir: genre

Pojęcia logocentryzm fallocentryzm fallogocentryzm

Kłopotliwy logos Co zrobić z logosem? Jak go zinterpretować? Mitologia słowa, rozumu, racji i prawdy. Mitologia języka jako neutralnego i niewinnego medium

fallogocentryzm To, co męskie jako główny punkt odniesienia, jedyne źródło ważności i autorytetu. To, co kobiece jest definiowane jedynie w odniesieniu do tego, co męskie, najczęściej jako brak męskości. Od fallus, o którym zakłada się, ze jest jedynym znaczącym organem seksualnym.

fallogocentryzm ujęcie partykularne: Uprzywilejowanie tego, co męskie w konstruowaniu „znaczących” (np. pismo versus mowa, Platon versus Derrida)…

Fallogocentryzm a podmiot Logika zachodniego myślenia oparta na poszukiwaniu istoty i tożsamości. Sprzeciw wobec negacji, różnicy (różnicowaniu), braku tożsamości.

Przykład 1 Historii seksualności sformułowania: „każdy", „zwykli ludzie", „człowiek", „Grecy", „jednostka", „podmiot pragnienia”

Przykład 2 W psychoanalizie: Jednolite ja symbolizowane jest przez fallusa i wiąże się z koniecznością odseparowania się od matki (a tym samym od powiązań z innymi także).

Konsekwencje uniwersalizacji Jednostronne myślenie o podmiocie (przez pryzmat logosu).

Konsekwencje uniwersalizacji Ograniczenie elementów, które kształtują podmiotowość. (Płeć może także mieć charakter ograniczający!)

Konsekwencje uniwersalizacji Wykluczenie wszystkiego co nie- racjonalne, szalone, niezrozumiałe.

Konsekwencje uniwersalizacji Zamknięcie się na doktryny podważające status podmiotu.

O czym będzie mowa:  Mnogość teorii (I, II, III fala) + film  Mizoginia filozofii  Simone de Beauvoir (klasyka)  Adrienne Rich (macierzyństwo)  Donna Haraway (cyborg)  Feministyczna filozofia nauki  Rosi Braidotti (nomadyzm)  Susan Bordo (ciało osaczone kulturą)  Judith Butler (płeć, której nie ma)