OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH Dr hab. Mariusz Jagielski

IX. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA I CYWILNA

jeżeli jakiś podmiot łamie prawo, w szczególności nie wykonuje swoich obowiązków lub narusza czyjeś uprawnienia naraża się na odpowiedzialność

powyższa zasada znajdzie oczywiście zastosowanie również w zakresie przetwarzania danych osobowych

Prawo zna dwa podstawowe reżimy odpowiedzialności: a Prawo zna dwa podstawowe reżimy odpowiedzialności: a. odpowiedzialność karna b. odpowiedzialność cywilna

A. ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA jest to odpowiedzialność za dokonanie czynu niedozwolonego zabronionego pod groźbą kary (przestępstwa)

a zatem będziemy mieli z nią do czynienia, jeżeli ustawodawca pewien czyn (działanie lub zaniechanie) wyraźnie określi jako przestępstwo

Art. 49 1. Kto przetwarza w zbiorze dane osobowe, choć ich przetwarzanie nie jest dopuszczalne albo do których przetwarzania nie jest uprawniony, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 49 2. Jeżeli czyn określony w ust Art. 49 2. Jeżeli czyn określony w ust. 1 dotyczy danych ujawniających pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub filozoficzne, przynależność wyznaniową, partyjną lub związkową, danych o stanie zdrowia, kodzie genetycznym, nałogach lub życiu seksualnym, sprawca podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 50 (uchylony z dniem 7 marca 2011) dotyczył przechowywania w zbiorze danych osobowych niezgodnie z celem utworzenia zbioru

Art. 51 1. Kto administrując zbiorem danych lub będąc obowiązany do ochrony danych osobowych udostępnia je lub umożliwia dostęp do nich osobom nieupoważnionym, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Art. 51 2. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 52 Kto administrując danymi narusza choćby nieumyślnie obowiązek zabezpieczenia ich przed zabraniem przez osobę nieuprawnioną, uszkodzeniem lub zniszczeniem, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 53 Kto będąc do tego obowiązany nie zgłasza do rejestracji zbioru danych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 54 Kto administrując zbiorem danych nie dopełnia obowiązku poinformowania osoby, której dane dotyczą, o jej prawach lub przekazania tej osobie informacji umożliwiających korzystanie z praw przyznanych jej w niniejszej ustawie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Art. 54a (nowy – wszedł w życie 7 marca 2011) Kto inspektorowi udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności kontrolnej, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

UWAGA ! a zatem nie każde naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych powoduje odpowiedzialność karną nie ma np. odpowiedzialności karnej w przypadku odmowy dokonania modyfikacji danych

odpowiedzialność karna jest zawsze indywidualna (ponosi ją konkretna osoba, a nie administrator danych) sprawcy należy udowodnić winę

B. ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA jest to odpowiedzialność za wyrządzenie komuś szkody

podstawa odpowiedzialności znajduje się w Kodeksie Cywilnym art. 415 podstawa odpowiedzialności znajduje się w Kodeksie Cywilnym art. 415. Kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia

dodatkowo: art. 429. Kto powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności(...) art. 417. § 1. Skarb Państwa ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego przy wykonywaniu powierzonej mu czynności.

Czyli: dochodzić roszczeń można też bezpośrednio od administratora danych (np. spółki) - nie tylko od konkretnego sprawcy -

co więcej: art. 422. Za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten, kto inną osobę do wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny, jak również ten, kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody.

poszkodowany (osoba, której dane dotyczą) musi udowodnić, że wyrządzono mu szkodę w Polsce uznaje się, że szkoda polega zasadniczo na uszczerbku w czyimś majątku należy zatem taką stratę majątkową wykazać

inna możliwość polega na wykazaniu, że naruszone zostały DOBRA OSOBISTE osoby, której dane dotyczą a zatem, że naruszenie polegało na wkroczeniu w sferę wyjątkowo wrażliwych osobistych spraw człowieka np. PRYWATNOŚĆ JEDNOSTKI

Nie trzeba wtedy udowadniać szkody Nie trzeba wtedy udowadniać szkody. Jeżeli sprawca nie udowodni, że miał prawo na takie wkroczenie możemy żądać ochrony prawnej.

art. 24. § 1. W szczególności można żądać: 1 art. 24. § 1. W szczególności można żądać: 1. zaniechania bezprawnego działania. 2. usunięcia skutków naruszenia 3. zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

! ZAUWAŻ ! nie każde naruszenie przepisów o ochronie danych osobowych powoduje odpowiedzialność cywilną naruszenie przepisów musi bowiem wyrządzić komuś szkodę lub naruszyć czyjeś dobra osobiste

koniec