Integracja Polski z Unia Europejską. Najważniejsze Instytucje UE. Autor: Aneta Nartowicz
Procesy integracji Integracja to formalny, świadom proces, mający na celu pogłębienie wzajemnych powiązań i wymiany między grupą krajów. Oto najczęściej spotykane formy: Integracja ekonomiczna (usuwanie ograniczeń w handlu, zapewnienie swobody przepływu, kapitału, usług, osób oraz zespolenie gospodarek kraju Integracja polityczna (tworzenie instytucjonalnych mechanizmów i procedur podejmowania decyzji)
Integracja gospodarcza Może przybierać kilka form, które reprezentują równocześnie różne stopnie integracji: Strefa wolnego handlu (znoszą cła między sobą) Unia celna (znoszą bariery w przepływie towaru) Wspólny rynek (swoboda w przepływie kapitału i siły roboczej) Unia gospodarcza i walutowa Pełna integracja gospodarcza (ujednolicenie całej polityki gospodarczej)
Procesy integracyjne Mają charakter regionalny, jak np.. Północnoamerykańskie Porozumienie o Wolnym Handlu (NAFTA) Andyjski Wspólny Rynek Pełną integrację organizuje Unia Europejska.
Pojęcie Unii Europejskiej Unia Europejska- utworzona 7 lutego 1992 roku w Maastricht (w życie 1 listopad 1993) ponadnarodowa, ponadpaństwowa organizacja polityczno -gospodarcza, która wchłonęła Wspólnoty Europejskie, posiadająca osobowość prawną, działająca na podstawie umowy międzynarodowej, skupiająca obecnie 27 państw. Jako organizacja międzynarodowa funkcjonuje od 1 grudnia 2009.
Traktaty Europejskie 18 IV 1951 (w życie 23 VII 52) Traktat Paryski ustanawiający Europejską Wspólnotę Węgla i Stali (EWWiS), obowiązywał na lat 50. 25 III 57 (w życie 1 I 58) Traktaty Rzymskie ustanawiający Europejską Wspólnotę Gospodarczą (EWG), Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Euratom), 1965 (67) ustanowienie jednej Rady i jednej Komisji Europejskiej WE, jeden budżet, zaczęto potocznie używać nazwy WSPÓLNOTA EUROPEJSKA (zjednoczenie administracji trzech wspólnot) 1968 ujednolicenie polityki rolnej i utworzenie unii celnej 1970 wspólny rynek wobec krajów trzecich 1979 przeprowadzenie pierwszych bezpośrednich i powszechnych wyborów do Parlamentu Europejskiego oraz wprowadzenie europejskiego systemu monetarnego 1985 porozumienie z Schengen (w życie 1995) zniesienie kontroli na wspólnych granicach
Traktaty Europejskie 7 II1992 (1 XI93)podpisanie traktatu o Unii Europejskiej w Maastricht. Składa się z dwóch części: traktatu o unii politycznej oraz o unii gospodarczo-walutowej, wprowadził dwie wspólne dziedziny działalności o charakterze międzyrządowym: wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa oraz współprace w zakresie wymiaru sprawiedliwości. 2 X1997 (1X99)traktat Amsterdamski (nowelizację prawa w sprawie ochrony środowiska, zwalczania bezrobocia, przestrzegania prawa człowieka, obywatelstwa Unii oraz wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa 1998 wspólna waluta euro (bez Wielkie Brytanii, Danii, Szwecji) samodzielna waluta, ale nie w rozliczeniu gotówkowym 2001 traktat Nicejski przygotowanie Unii do rozszerzenia 2002 waluta euro prawny środek płatniczy, waluty europejskie tracą ważność od 1 lipca 2002 z wyjątkami 26 II 2004 (1 II 03) przyjęcie traktatu ustanawiającego konstytucje dla Europy, obowiązek jej ratyfikacji przez państwa członkowskie 13 XII 2007 (1XII 2009) traktat z Lizboński zmiana traktatu o UE i traktat ustanawiający WE w ratyfikacji, w życie 1XII 2009
Traktat Lizboński od 1 XII 2009 roku Nie znosi traktatów a je nowelizuje, UE otrzymuje osobowość prawną, Trzy kategorie zagadnień (zarezerwowane wyłącznie dla UE, wspólne, w wyłącznej kompetencji państw członkowskich), Zastąpienie instytucji prezydencji stanowiskiem przewodniczącego, Radzie UE mają przewodniczyć trzy państwa przez 18 miesięcy, Ludowa inicjatywa ustawodawcza 1 mil głosów, Nicejski sposób podejmowania decyzji w Radzie UE ma obowiązywać od 31października 2014, Określa sposób wychodzenia z UE, Zawiera Kartę Praw Podstawowych. Zwiększenie kompetencji Parlamentu Europejskiego
Traktat lizboński traktatem na miarę Europy XXI wieku Dzięki traktatowi Unia Europejska będzie bardziej: skuteczna uproszczenie procedur, przewodniczący Rady w pełnym wymiarze itp. demokratyczna wzrost znaczenia Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych, inicjatywa obywatelska, Karta Praw Podstawowych itp. przejrzysta jasny podział obowiązków, spotkania i dokumenty w większym stopniu dostępne dla ogółu społeczeństwa itp. zjednoczona Wysoki Przedstawiciel ds. Polityki na arenie światowej Zagranicznej itp. bezpieczna nowe możliwości w walce ze zmianami klimatu i terroryzmem, bezpieczeństwo energetyczne itp. Podpisano w 2007 r. – traktat wejdzie w życie po ratyfikowaniu go przez 27 państw członkowskich UE. Wszedł w życie 1 XII 2009 roku.
Przekształcenia WE EWWiS Euratom EWG WE UE
Cele UE promowanie ekonomicznego i społecznego postępu poprzez zacieśnianie współpracy gospodarczej i likwidowanie barier w obrocie handlowym między państwami członkowskimi, wzmacnianie obrazu Unii jako jednego ciała politycznego mówiącego jednym głosem na arenie międzynarodowej poprzez prowadzenie wspólnej polityki zagranicznej, dążenie do stworzenia obywatelstwa europejskiego i poczucia przynależności do jednej wspólnoty u zwykłych obywateli poprzez zapewnienie jednakowych norm prawnych i pełnej swobody przepływu ludzi w obrębie Unii, rozwijanie obszaru wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwego traktowania, którym ma być UE poprzez wprowadzanie wspólnych norm prawnych, socjalnych i stałą poprawę poziomu życia państw uboższych. ujednolicenie struktury gospodarczej krajów członkowskich, wyrównanie rozwoju gospodarczego regionów. powiększenie standardów życia
Etapy Rozszerzenia UE Państwo Data przystąpienia Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy 1952 –WE 1 XI 1993 UE Dania, Irlandia, Wielka Brytania 1973 WE Grecja 1981WE Hiszpania , Portugalia 1986WE Austria, Finlandia, Szwecja 1995 Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowenia, Słowacja, Węgry 2004 Rumunia, Bułgaria 2007 Chorwacja 2013 Etapy Rozszerzenia UE
Państwa Ubiegające się o akces do UE Statut kandydata: Turcja od 1999r. wniosek złożyła w 1987 r. Chorwacja od VI 2004, wniosek złożyła 2003 r. Macedonia od XII 2005 r., wniosek 2004 III, Czarnogóra XII 2010, wniosek 2008 Islandia VI 2010, wniosek VI 2009 wniosek akcesyjny złożyła Albania (2009) i Serbia (XII 2009). Potencjalnym kandydatem jest Bośnia i Hercegowina (koniec 2011). Niezwykle trudne do określenia są relacje z nieuznawanym przez 5 członków Unii Kosowem. W dającym się przewidzieć czasie jego członkostwo w Unii Europejskiej jest niemożliwe.
Warunki przystąpienia państw do UE Kryteria kopenhaskie – zbiór kryteriów, które muszą spełnić nowo wstępujące do Unii Europejskiej państwa, by zostać przyjętymi. Kryteria te uchwaliła Rada Europejska na szczycie w Kopenhadze w czerwcu 1993 roku. Dzielimy je na kryteria polityczne i ekonomiczne. Kryteria polityczne: istnienie instytucji gwarantujących stabilną demokrację; rządy prawa; poszanowanie praw człowieka; poszanowanie praw mniejszości. Kryteria ekonomiczne: istnienie gospodarki rynkowej gotowej sprostać konkurencji i wolnemu rynkowi; zdolność do przyjęcia acquis communautaire; zdolność sprostania unii politycznej, gospodarczej i walutowej.
Unia Europejska i kandydaci do członkostwa Unia Europejska ciemno niebieski Oficjalni kandydaci średnio niebieski Potencjalni kandydaci jasno niebieski Złożenie podania o członkostwo jest możliwe jasno zielony
Droga Polski do UE 1990 rok formalny wniosek w sprawie stowarzyszenia ze WE. Negocjacje trwały około roku i zakończyły się podpisaniem 16 XII 1991 roku Układu europejskiego, ustanowienie stowarzyszenie Polski ze WE. Wszedł w życie w 1994 roku. Wniosek o członkostwo w UE 5 kwietnia 1994 roku. Negocjacje akcesyjne od 1998 roku. 13 XII 2002 roku po trudnych rozmowach w Kopenhadze Polska zamknęła negocjacje z UE. 16 kwiecień 2003 rok w Atenach podpisano traktat akcesyjny. 7-8 czerwiec 2003 roku referendum akcesyjne w Polsce, frekwencja 58,8%, za 77,5 %. Przystąpienie do UE 1 maja 2004 roku.
Symbole UE Flaga 9 maja Dzień Europy Motto Hymn Euro Paszport UE
Flaga UE 0d 1986, przyjęta od re To jest flaga europejska. Jest to symbol nie tylko Unii Europejskiej, ale również jedności i tożsamości Europy w szerszym znaczeniu. Krąg złotych gwiazd reprezentuje solidarność i harmonię między narodami Europy. Liczba gwiazd nie jest związana z liczbą Państw Członkowskich. Gwiazd jest dwanaście, ponieważ liczba dwanaście jest tradycyjnie symbolem doskonałości, pełni i jedności. Dlatego też, flaga pozostaje jednakowa, bez względu na rozszerzenia UE.
Motto Zjednoczona w różnorodności” to motto Unii Europejskiej. Przesłanie tego hasła jest takie, że poprzez UE Europejczycy są zjednoczeni w wysiłkach na rzecz pokoju i dobrobytu oraz że mnogość kultur, tradycji i języków w Europie jest jej ważnym atutem.
Do strefy euro należą Oprócz państw UE też Np. w Monako, San Marini, Watykan, Andora, Kosowo, Czarnogóra
Do strefy euro nie należą ?
24 języki urzędowe
Strefa Schengen: Swoboda przemieszczania się Brak kontroli granicznych między większością państw UE Wzmocniona kontrola zewnętrznych granic UE Intensyfikacja współpracy policyjnej między różnymi państwami UE Możliwość kupowania za granicą towarów przeznaczonych do własnego użytku i przywożenia ich do kraju rodzinnego © Corbis
Do strfy Schengen nie należą Wielka Brytania Irlandia Bułgaria Rumunia Cypr Chorwacja
Instytucje UE Rada Europejska (szczyt) Parlament Europejski Rada Ministrów (Rada UE) Komisja Europejska Trybunał Sprawie-dliwości Trybunał Obrachu-nkowy Komitet Ekonomiczno-Społeczny Komitet Regionów Europejski Bank Inwestycyjny Agencje Europejski Bank Centralny
Organy UE Władza ustawodawcza Sejm i senat Rada Unii Europejskiej Trójpodział władzy Polska Unia Europejska Władza ustawodawcza Sejm i senat Rada Unii Europejskiej Parlament Europejski Władza wykonawcza Rząd i prezydent RP Komisja Europejska Władza sądownicza sądy i trybunały Trybunał Sprawiedliwości
Trzy główne instytucje Parlament Europejski - głos obywateli Od 17 stycznia 2012 Martin Schulz-polityk niemiecki Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Rada Ministrów - głos państw członkowskich Herman Van Rompuy, Przewodniczący Rady Europejskiej Polityk belgijski i flamandzki Komisja Europejska - wspólne interesy UE José Manuel Barroso - portugalczyk Przewodniczący Komisji Europejskiej
Rada Europejska Rada Europejska- powstała w 1974 roku. Cel ułatwienie współpracy przywódcom państw członkowskich w ważnych kwestiach politycznych. W skład wchodzą szefowie państw i rządów, którym towarzyszą ministrowie spraw zagranicznych. Zbiera się co najmniej 2 razy w roku (tzw. szczyty europejskie), pod przewodnictwem szefa przewodniczącego Unii Europejskiej (od grudnia 2009 roku jest nim Herman Van Rompuy -Belg). Po każdym posiedzeniu RE składa sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu. Rada instytucja nadrzędna wobec pozostałych organów UE. Jej działalność nie jest ściśle sformalizowana. Kompetencje RE mają charakter polityczny .. Przewodnictwo RE Czesi (I-6 09), Szwecja (7-12 09), Hiszpania (I-6 10), Belgia (lipiec- grudzień 2010), Węgry (I-6 11), Polska lipiec- grudzień 2011. W 2012 r. Dania i Cypr, w 2013 Irlandia i Litwa. Obecnie przewodniczą przez 18 miesięcy trzy państwa (te, które było, jest i będzie).
Szczyt Rady Europejskiej Szczyt, na którym zbierają się szefowie państw i rządów wszystkich krajów UE. Kompetencje: określa ogólne wytyczne polityki UE, wyznacza kierunki rozwoju organizacji, koordynuje politykę zagraniczną państw członkowskich oraz zajmuje stanowisko wobec najważniejszych problemów światowych, podejmuje decyzje dotyczące o przyjęciu nowych członków i stowarzyszeń
Parlament Europejski Parlament Europejski- powstał ze scalenia organów parlamentarnych trzech Wspólnot Europejskich . Początkowo nosił nazwę Europejskie Zgromadzenie Parlamentarne, a od 30 marca 1962 roku zmienił nazwę na Parlament Europejski. Parlament składa się z reprezentantów narodów państw zjednoczonych we wspólnocie wybieranych na 5 lat. Członkowie parlamentu są niezależnymi posłami, a nie przedstawicielami poszczególnych państw. Pierwsze wybory powszechne i bezpośrednie 7-10 czerwiec 1979. Obraduje w trybie sesyjnym. Sesja trwa rok, pierwsza w drugi wtorek marca. Siedziba główna Strasburg, Sesje nadzwyczajne w Brukseli, sekretariat w Luksemburgu. Przewodniczący od 2009 roku Jerzy Buzek, od 17 stycznia Martin Schulz. Eurodeputowani zasiadają w 7 ugrupowaniach (frakcjach) przewidzianych w Parlamencie. Największe to Grupa Europejskiej Partii Ludowej, Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w PE, Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, Uprawnienia - ma charakter opiniodawczo-doradczą, prawodawczą i kontrolną oraz reprezentuje obywateli UE. Uczestniczy w procesie tworzenia prawa unijnego, w uchwaleniu budżetu, kontroluje Komisję Europejską (wotum nieufności, absolutorium za realizację budżetu), kontroluje wykonanie budżetu, powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich.
Parlament Europejski – głos obywateli 4 Sprawuje demokratyczną kontrolę nad całą działalnością UE Liczy od 2011 - 2014 766 eurodeputowanych, wybieranych na 5 lat. Od 2014 roku 763 o 3 mniej z Niemiec Liczba posłów z każdego kraju (od 15 grudnia 2011.) 17+2=19 Austria Finlandia 13 Luksemburg 6 Słowacja 13 Belgia 22 Francja 72+2=74 Łotwa 8+1=9 Słowenia 7+1=8 Bułgaria 17+1=18 Grecja 22 Malta 5+1=6 Szwecja 18+2=20 Cypr 6 Hiszpania 50+4=54 Niemcy 99 Węgry 22 Czechy 22 Holandia 25+1=26 Polska 50+1=51 Wielka Brytania 72+1=733 Dania 13 Irlandia Chorwacja 12 Portugalia 22 72+1=73 Włochy Estonia 6 Litwa 12 Rumunia 33 Razem766
W Parlamencie Europejskim VII kadencji powołano siedem frakcji politycznych: Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci),- 271 posłów (Polska 29) Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim,- 190 posłów (Polska 7) Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, - 85 posłów (Polska 0) Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie,(58 posłów, Polska 0) Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy, (53 posłów, Polska 11) Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica, (34 posłów, 0 Polska) Europa Wolności i Demokracji. (33 posłów, 4 Polska) Niezrzeszeni- 30 posłów
Polskie partie w UE Frakcja Posłowie łącznie Posłowie polscy Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci), 271 25 PO, 4 PSL Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim 190 7 SLD- UP Grupa Porozumienia Liberałów i Demokratów na rzecz Europy, 85 Grupa Zielonych / Wolne Przymierze Europejskie 58 Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy, (53 posłów, Polska 11) 53 11 PIS Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej / Nordycka Zielona Lewica, 34 Europa Wolności i Demokracji. 33 4 PIS
Siedziba Parlamentu Europejskiego Strasburg- Francja
Rada Unii Europejskiej- „Rada Ministrów” Rada Unii Europejskiej- podstawowy organ prawodawczy UE, główny organ decyzyjny. Ogólna liczba głosów w RUE to 345 głosów, Polska dysponuje 27 głosów. Zbiera się w Brukseli lub w Luksemburgu. Składa się z przedstawicieli państw członkowskich szczebla ministerialnego, upoważnionych do działania w imieniu danego państwa. Skład Rady zmienia się w zależności od rodzaju sprawy. Podejmuje decyzje jednomyślnie, większością kwalifikowaną oraz zwykłą większością głosów. Decyzje zwykle większością kwalifikowaną Uprawnienia- rada koordynuje ogólną politykę gospodarczą państw członkowskich, przysługuje jej prawo podejmowania decyzji, przekazuje Komisji uprawnienie do realizacji przepisów, które rada wydaje. Rada zawiera umowy z państwami lub organizacjami międzynarodowymi oraz umowy stowarzyszeniowe po ich zatwierdzeniu przez Parlament. Jest organem prawodawczym dla rozporządzeń, dyrektyw i decyzji. Przygotowuje akty prawne, uchwala budżet UE z PE, wyznacza cele UE.
Rada UE Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy 29 Hiszpania i Polska 27 14 Rumunia Holandia 13 Belgia, Czechy, Grecja, Portugalia i Węgry 12 Austria, Bułgaria i Szwecja 10 Dania, Finlandia, Irlandia, Litwa i Słowacja, Chorwacja 7 Cypr, Estonia, Luksemburg, Łotwa i Słowenia 4 3 Malta Razem: 352 Wiele decyzji wymaga „większości kwalifikowanej”, czy 255 głosów oraz większości państw członkowskich Do 31 października 2014 roku system nicejski (system głosów ważonych), później system podwójnej większości, ale do 31 marca 2017 roku można domagać się głosowania systemem nicejskim Od XI 2014 r.: 55% państw członkowskich reprezentujących 65% populacji
Komisja Europejska Komisja Europejska- stanowi organ wykonawczy, składający się z 27 członków wybieranych przez PE na 5 lat. Ich mandat jest odnawialny. Członkowie Komisji są niezależni i bezstronni, działają dla dobra Wspólnoty, nie mogą podejmować żadnej pracy zawodowej, płatnej lub niepłatnej. Siedziba Bruksela. Kompetencji: odpowiada za bieżącą politykę UE, ma wyłączne prawo inicjatywy ustawodawczej, opracowuje projekty uchwał, przedkłada je RUE i Parlamentowi, czuwa nad przestrzeganiem prawa wspólnotowego oraz wykonania budżetu, reprezentuje UE. Przewodniczący Jose M. Borroso- portugalczyk
Trybunał Sprawiedliwości Trybunał Sprawiedliwości powstał 25 marca 1957 roku. Jest to organ sądowy Wspólnoty, który zapewnia przestrzeganie prawa. Siedziba Luksemburg. Trybunał pełni funkcje: sądu międzynarodowego (rozstrzyga spory kompetencyjne pomiędzy organami Wspólnot oraz spory między państwami). Bada zgodność uchwał Komisji i Rady UE z traktatami Wspólnot. Państwa członkowskie oraz osoby fizyczne i prawne mogą wystąpić o unieważnienie decyzji UE. Uprawniony jest też do interpretacji umów założycielskich Wspólnot oraz aktów ustanowionych przez ich organy) sądy administracyjne (kontroluje ważność aktów prawa wspólnotowego. Rozstrzyga spory między wspólnotami a ich funkcjonariuszami oraz spory dotyczące wyrządzonych przez tych funkcjonariuszy szkód sądu apelacyjnego Składa się z 27 sędziów, mianowanych na 6 lat i 8 rzeczników generalnych, również mianowany na 6 lat.
Inne Instytucje UE Komitet Regionów Trybunał Obrachunkowy Komitet Ekonomiczno-Społeczny Europejski Bank Centralny
Zalety i wady przystąpienia do ue ?