Konzentrationslager Stutthof Obóz koncentracyjny Stutthof

POLACY ARESZTOWANI W GDAŃSKU 1 wrzesień 1939

ARESZTOWANY POLAK jesień 1939

POCZĄTEK Myśl o utworzeniu obozu dla "niepożądanych elementów polskich" powstała u hitlerowskich władz Wolnego Miasta Gdańska jeszcze na długo przed wybuchem wojny. Co najmniej od 1936 r. funkcjonariusze policji gdańskiej obserwowali i inwigilowali środowiska polskie, sporządzając materiały, które w 1939r. posłużyły do ułożenia list Polaków przeznaczonych w pierwszej kolejności do aresztowania. W lipcu 1939 r. powołano specjalny oddział SS -"Wachsturmbann Eimann", którego zadaniem było m. in. wyznaczenie miejsc i zorganizowanie obozów internowania. W połowie sierpnia 1939 r. wybrano miejsce pod przyszły obóz koncentracyjny Stutthof.

PRZYBYCIE HEINRICHA HIMMLERA

PRZYBYCIE HEINRICHA HIMMLERA

PRZYBYCIE HEINRICHA HIMMLERA

CELE Stutthof służył przede wszystkim eksterminacji najbardziej świadomego i patriotycznie nastawionego żywiołu polskiego, głownie inteligencji z terenu Gdańska i Pomorza. Od 1942 r. napływały transporty Polaków, kierowane nie tylko przez jednostki policji z terenu okręgu Gdańsk - Prusy Zachodnie, ale i z innych regionów okupowanego kraju. W tym czasie Stutthof zaczął stawać się obozem międzynarodowym, ponieważ osadzano w nim coraz liczniejsze grupy więźniów innych narodowości.

BRAMA ŚMIERCI

BRAMA ŚMIERCI

KOMENDANTURA OBOZU rok 1941

KWESTIA ŻYDOWSKA 23 listopada 1941 roku Stutthof został włączony do polityki eksterminacji Żydów. Obóz został powiększony do 120 ha i 30 baraków. Specjalna część została wydzielona dla transportów żydowskich, które pochodziły w większości z północnej Europy. Transporty przybywały ciężarówkami, kolejką wąskotorową oraz drogą morską - niewielkimi barkami z Gdańska. Z niewolniczej pracy więźniów korzystały pobliskie niemieckie zakłady przemysłowe.

BARAKI NOWEGO OBOZU

WIDOK Z BRAMY ŚMIERCI

PROCES ZAGŁADY W 1942 roku zmieniono status obozu Stutthof na obóz koncentracyjny. Od tego momentu najliczniejszą grupą więźniów zostali Żydzi, a pod względem przynależności państwowej - Polacy. We wrześniu 1942 roku w obozie wybudowano krematorium, a wiosną 1943 roku powstała komora gazowa. Od 1944 roku przeprowadzano regularne mordy więźniów gazem cyklon B, w szczególności Żydów. Wydajność komory wynosiła jednorazowo 150 osób. Ciała ofiar służyły między innymi Instytutowi Higieny w Gdańsku do eksperymentalnej produkcji mydła.

WIEŻA WARTOWNICZA

SZUBIENICA

WYDZIAŁY OBOZU Komendant obozu (Lagerkommandant) Wydział I – komendantura (Kommandantur) Wydział II – polityczny (Politische Abteilung) Wydział III – obóz (Schutzhaftlager) Wydział IV – administracja (Verwaltung) Wydział V – lekarz obozowy (Lagerarzt) Wydział VI – szkolenie (Schulung) Załoga wartownicza (SS-Totenkopfsturmbann) Zakłady gospodarcze (SS-Wirtschaftsbetriebe).

WJAZD DO OBOZU

ZAŁOGA Cała załoga dzieliła się na trzy grupy: w skład Kommandanturstab wchodził komendant obozu oraz personel wydziałów I-VI, drugą grupę stanowiła załoga wartownicza, trzecią zaś osoby z kierownictwa zakładów gospodarczych SS znajdujących się w Stutthofie. Załogę stanowili oficerowie, podoficerowie i szeregowcy SS. Funkcję komendanta sprawowali: Komendantami obozu byli: Max Pauly i Paul Werner Hoppe.

CZĘŚĆ ZAŁOGI SS KL STUTTHOF

MAX PAULY Max Pauly (ur. 1 VI 1907 – zm. 8 X 1946) – hitlerowski funkcjonariusz, komendant obozów koncentracyjnych Stutthof i Nauengamme. Po wojnie zasiadł na ławie oskarżonych w procesie załogi KL Neuengamme przed Brytyjskim Trybunałem Wojskowym, gdzie akt oskarżenia nie obejmował zbrodni popełnionych w KL Stutthof.3 maja 1946 skazany został na karę śmierci przez powieszenie. Wyrok wykonano w październiku tego samego roku.

PAUL WERNER HOPPE Paul Werner Hoppe - zbrodniarz hitlerowski, drugi komendant obozu koncentracyjnego Stutthof W 1955 stanął przed zachodnioniemieckim sądem w Bochum. Hoppe początkowo skazany został jedynie na karę 5 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności. W 1957 przeprowadzono jednak rozprawę rewizyjną i w jej wyniku wyrok podwyższono do 9 lat więzienia. Hoppe wyszedł z więzienia 18 miesięcy przed upływem kary.

„MARSZ ŚMIERCI” Ewakuacja "marszem śmierci" nastąpiła w nocy z 25 na 26 stycznia 1945r. Niemcy wyprowadzili z obozu przynajmniej kilkanaście tysięcy wycieńczonych więźniów. W temperaturze przekraczającej –20 stopni C, prowadzili ich kilkoma kolumnami ok. 20 km dziennie w kierunku zachodnim. W tym samym czasie ewakuowano również tysiące więźniów z podobozów. Ewakuacja skończyła się śmiercią dla minimum 12.000 osób, z czego 4.000 zostało rozstrzelanych w lodowatym morzu. Część została wysłana statkami do Niemiec, do KL Neuengamme i do innych mniejszych obozów. 9 maja 19945 roku Armia Czerwona wyzwoliła kilkuset więźniów, którzy ukryli się podczas ewakuacji.

KOMORA GAZOWA I KREMATORIUM

OFIARY Liczbę więźniów ocenia się na ok. 110-127 tys. osób pochodzących z 26 krajów, w tym 49 tys. kobiet i dzieci. Specjalny obóz kobiecy był miejscem wyjątkowej martyrologii kobiet i małych dzieci, których procent w Stutthofie był wyższy niż w wielu innych obozach niemieckich. Wśród więźniów najliczniejsi byli Żydzi (ok. 50 tys.) oraz Polacy, ale także osoby z wielu innych krajów – głównie północnej Europy. Przybywały też transporty Romów. Do Stutthofu w specjalnych transportach trafiali także katoliccy księża z Gdańska i innych okolicznych miast. W KL Stutthof osadzono też rodziny zamachowców z nieudanego zamachu z lipca 1944 roku na Adolfa Hitlera.

WAGON DO PRZEWOZU WIĘŹNIÓW

ŹRÓDŁO Wikipedia Wolna Encyklopedia Państwowe Muzeum Stutthof INTERNET: Wikipedia Wolna Encyklopedia Państwowe Muzeum Stutthof Dia Pozytyw IZRAEL - serwis poświęcony Izraelowi

ZDJĘCIA Państwowego Muzeum w Stutthofie Krzysztofa Czerwinskiego dzięki uprzejmości: http://www.stutthof.pl/ Państwowego Muzeum w Stutthofie a także http://www.medik.pl/ strona Krzysztofa Czerwinskiego